Απαλλαγείτε από τις καούρες

Αυτές τις ημέρες, όλοι συνηθίζουμε να «φορτώνουμε» λίγο παραπάνω το στομάχι μας στα εορταστικά τραπέζια και συνήθως το μετανιώνουμε όταν είναι πλέον αργά και το στομάχι μας… διαμαρτύρεται. Οι καούρες, μάλιστα, φαίνεται ότι απο­τελούν τη συχνότερη «εορταστική» πεπτική ενόχληση. Ευτυχώς όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι που ανακουφίζουν άμεσα από αυτό το ενοχλητικό αίσθημα καψίματος του οισοφάγου. Μάθετε, λοιπόν, όλα όσα πρέπει να προσέξετε, ώστε να ταλαιπωρείστε λιγότερο από καούρες.

Πού οφείλονται οι καούρες
Συνήθως οι καούρες παρουσιάζονται μετά από ένα βαρύ και πικάντικο γεύμα, καθώς και όταν ξαπλώνετε ή καπνίζετε αμέσως μετά το φαγητό. Οι καούρες οφείλονται στην παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο, εξαιτίας της χαλάρωσης του οισοφαγικού σφιγκτήρα (της «μυϊκής βαλβίδας» μεταξύ του στομάχου και του οισοφάγου), που κανονικά «κλείνει» μόλις περάσει η τροφή. Εάν όμως παραμείνει «ανοιχτός», τότε «το φαγητό ανεβαίνει από το στομάχι» και νιώθετε ένα κάψιμο στον οισοφάγο. Το αίσθημα καύσου οφείλεται στο ότι ο βλεννογόνος του οισοφάγου, σε αντίθεση με αυτόν του στομάχου, δεν είναι σχεδιασμένος έτσι ώστε να δέχεται όξινο περιεχόμενο.
Οι συχνές καούρες είναι το κυριό­τε­ρο σύμπτωμα της γαστροοισο­φα­γικής παλινδρόμησης, της πάθησης που οφείλεται στην κακή λειτουργία του οισοφαγικού σφιγκτήρα, η οποία εκτιμάται ότι ταλαιπωρεί 4 στους 10 Έλληνες. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, η συνεχής έκθεση του βλεννογόνου του οισοφάγου στα καυστικά γαστρικά υγρά του στο­μά­χου προκαλεί πληγές στον οισοφάγο (οισοφαγίτιδα). Σύμφωνα πάντως με τους ειδικούς, αυτό δεν συμβαίνει συχνά και οι περισσότεροι ταλαιπωρούνται κυρίως από καούρες και δυσπεψία.

Πώς να τις αποφύγετε
Το αγαπημένο σφιχτό τζιν, ένα τσιγάρο ή ένας υπνάκος μετά το φαγητό μπορεί να έχουν «παρενέργειες». Ιδού, λοιπόν, τι πρέπει να κάνετε για καλή χώνεψη χωρίς καούρες:
Μην καπνίζετε αμέσως μετά το φαγητό› Η νικοτίνη έχει την ιδιότητα να χαλαρώνει τον οισοφαγικό σφιγκτήρα, επιτρέποντας στο φαγητό να «ανέβει από το στομάχι».
Αποφύγετε τα αναψυκτικά μαζί με το φαγητό Ή μετά από αυτό› Τα αεριούχα ποτά μπορούν να χαλαρώσουν τον οισοφαγικό σφιγκτήρα, διευκολύνοντας τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Μη φορτώνετε το στομάχι σας› Η μεγάλη ποσότητα τροφής στο στομάχι είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει φούσκωμα, καούρες και δυσπεψία. Να προτιμάτε τα μικρά γεύματα- όσο αυτό είναι δυνατό τις γιορτινές ημέρες! Επίσης, να μασάτε καλά και χωρίς βιασύνη τις μπουκιές σας.
Με μέτρο το αλκοόλ› Το αλκοόλ, όπως και τα αναψυκτικά, χαλαρώνει τον οισοφαγικό σφιγκτήρα.
Μην ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό› Ξαπλώνοντας μετά το φαγητό, διευκολύνεται η «άνοδος» του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο. Εάν θέλετε οπωσδήποτε να ξεκουραστείτε, βάλτε δύο μαξιλάρια στην πλάτη σας, ώστε να είστε ανασηκωμένοι και να παρεμποδίζεται η παλινδρόμηση.
Κάντε μια βόλτα μετά το ­γεύμα› Μια ήπια δραστηριότητα μετά το φαγητό, όπως ένας χαλαρός περίπατος, διευκολύνει την πέψη, επειδή το περιεχόμενο του στομάχου ωθείται προς το έντερο.
Ελέγξτε το βάρος σας› Το περιττό βάρος, ιδίως όταν συσσωρεύεται στον κορμό, πιέζει το στομάχι, διευκολύνοντας τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τις καούρες. Επίσης, οι υπέρβαροι τείνουν να έχουν πιο χαλαρό οισοφαγικό σφιγκτήρα και να ταλαιπωρούνται έως και 2-3 φορές συχνότερα από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σε σύγκριση με όσους έχουν φυσιολογικό βάρος.
Αποφύγετε τα τρόφιμα που σας ενοχλούν› Ορισμένα τρόφιμα αυξάνουν την οξύτητα του στομάχου και συμβάλλουν στη χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα. Αν και τα τρόφιμα που ενοχλούν τον καθένα είναι διαφορετικά, οι «συνήθεις ύποπτοι» είναι: καφεΐνη, σκόρδο, σοκολάτα, καραμέλες και ροφήματα μέντας, εσπεριδοειδή, ντομάτα και σάλτσες ντομάτας, καυτερά και λιπαρά φαγητά, σφολιάτες. Συνιστάται, μάλιστα, να αποφεύγετε την κατανάλωσή τους 3 ώρες πριν κοιμηθείτε, ιδιαίτερα αν οι καούρες σάς ταλαιπωρούν και τη νύχτα.
Φοράτε χαλαρά ρούχα› Τα ρούχα που πιέζουν την κοιλιά μπορούν να αυξήσουν την ενδοκοιλιακή πίεση και να προκαλέσουν παλινδρόμηση.

Τα φάρμακα που ανακουφίζουν άμεσα
Εάν δεν ταλαιπωρείστε από καούρες συχνά και απλώς θέλετε να πάρετε κάτι για να ανακουφιστείτε άμεσα επειδή φάγατε πολύ στο γιορτινό τραπέζι, τότε μπορείτε να επιλέξετε τα αντιόξινα ή τα αλγινικά φάρμακα. › Τα αντιόξινα: Καταστέλλουν τα οξέα του στομάχου και προκαλούν ανακούφιση από τις καούρες σε λιγότερο από μία ώρα. Συνήθως είναι τα πρώτα που θα σας δώσει ο φαρμακοποιός, εάν του ζητήσετε «κάτι για τις καούρες».
› Τα αλγινικά: Είναι μια νεότερη κατηγορία φαρμάκων που δεν καταστέλλουν την παραγωγή γαστρικού οξέος, αλλά το παρεμποδίζουν να παλινδρομήσει προς τον οισοφάγο. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της δημιουργίας ενός στρώματος τζελ μέσα στο στομάχι, το οποίο επιπλέει στην επιφάνεια των γαστρικών υγρών και δεν τους επιτρέπει να «ανέβουν» προς τον οισοφάγο. Τα αλγινικά δρουν άμεσα, εντός πέντε λεπτών.

Όταν το πρόβλημα είναι επίμονο
Εάν οι καούρες σάς ταλαιπωρούν συχνά -ακόμη και καθημερινά-, τότε το πιθανότερο είναι ο γαστρεντερολόγος σας να σας συστήσει πιο δραστικά φάρμακα, όπως:
Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (π.χ. ομεπραζόλη, παντοπραζόλη): Καταστέλλουν την παραγωγή οξέος στο στομάχι μέχρι και 90%. Δρουν μέσα σε 2-3 ώρες και η αποτελεσματικότητά τους αυξάνεται όταν λαμβάνονται πριν από το φαγητό. Ωστόσο, δρουν και μετά το γεύμα, αν και σε μικρότερο βαθμό. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων αποτελεί την πρώτη επιλογή των γαστρεντερολόγων για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Συν τοις άλλοις, θεωρούνται άκρως αποτελεσματικά στην επούλωση των ελκών του στομάχου και του οισοφάγου.
Οι ανταγωνιστές των Η2 ­υποδοχέων (π.χ. ρανιτιδίνη, νιζατιδίνη): Καταστέλλουν την παραγωγή γαστρικού οξέος και δρουν σε 2-3 ώρες, πρέπει δηλαδή να λαμβάνονται πριν από το φαγητό. Εάν τα πάρετε μετά το φαγητό, θα είναι δραστικά μεν, αλλά όχι στον ίδιο βαθμό. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ανταγωνιστές των Η2 υποδοχέων ενδείκνυνται κυρίως για εκείνους που πάσχουν από γαστρο­οισοφαγική παλινδρόμηση και όχι για εκείνους που παρουσιάζουν περιστασιακά καούρες μετά από ένα βαρύ και πικάντικο γεύμα.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. ΝΙΚΟ ΒΙΑΖΗ, γαστρεντερολόγο-επιμελητή της Β΄ Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», και την κ. ΜΑΤΙΝΑ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, φυσικοπαθητικό.