Ερεθισμένα μάτια, καταρροή, δύσπνοια… Αυτή την εποχή, οι αλλεργικοί και κυρίως όσοι ταλαιπωρούνται από αναπνευστικές αλλεργίες στη γύρη των δέντρων και των φυτών δεν χαίρονται και τόσο με την έλευση της άνοιξης. Με τη βοήθεια της ανοσοθεραπείας, μπορείτε να απαλύνετε τα συμπτώματα ή και να απαλλαγείτε από την αλλεργία σας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Η ανοσοθεραπεία είναι γνωστή και ως «αλλεργικά εμβόλια». Τελευταία, εκτός από την ενέσιμη, χορηγείται και σε υπογλώσσια μορφή. Σας παρουσιάζουμε τις σημαντικότερες πληροφορίες για τη μέθοδο αυτή, ώστε η επόμενη άνοιξη να είναι για σας περίοδος απόλαυσης!


Πρόκειται για τη μοναδική μέθοδο που στοχεύει στο αίτιο της αλλεργίας (το υπεύθυνο αλλεργιογόνο). Η ανοσοθεραπεία τροποποιεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να μην εκλαμβά- νει πλέον τις αλλεργιογόνες ουσίες ως απειλητικές και να μην υπεραντιδρά σε αυτές με τα γνωστά αλλεργικά συμπτώματα (π.χ. δακρύρροια, καταρροή, βήχας).



● Η υπογλώσσια
Πρόκειται για μια νέα μορφή θεραπείας κατά την οποία δεν χρησιμοποιούνται υποδόριες ενέσεις (όπως συμβαίνει με την κλασική ανοσοθεραπεία), αλλά σταγόνες ή χάπια που λαμβάνονται υπογλώσσια (τα τελευταία κυκλοφορούν στην Ελλάδα λιγότερο από έξι μήνες και, προς το παρόν, αφορούν μόνο όσους έχουν αλλεργία στα αγρωστώδη). Εφαρμόζεται διεθνώς από το 1996 και στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία. Η ασφάλεια της μεθόδου είναι πλέον δεδομένη, ενώ η μόνη πιθανή παρενέργειά της είναι ένας μικρός τοπικός ερεθισμός κάτω από τη γλώσσα ο οποίος υποχωρεί μέσα σε μισή ώρα.
Πώς γίνεται: Το πλεονέκτημά της είναι ότι γίνεται στο σπίτι, γεγονός που την καθιστά πιο εύκολη ειδικά όταν πρόκειται για παιδιά. Oι σταγόνες ή τα χάπια λαμβάνονται ανά 24ωρο (οι σταγόνες φυλάσσονται στο ψυγείο, τα χάπια όχι). Τις σταγόνες τις ενσταλάζετε καθημερινά κάτω από τη γλώσσα αυξάνοντας προοδευτικά τη δόση, για περίπου ένα μήνα. Μετά, είτε συνεχίζετε την καθημερινή ενστάλαξη είτε την εφαρμόζετε κάθε δεύτερη ή τρίτη μέρα, ανάλογα με το σκεύασμα. Τα χάπια λαμβάνονται καθημερινά, χωρίς τροποποιήσεις. Η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία, όπως και η κλασική, διαρκεί 3-5 χρόνια.
Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΠΟΧΗ: Μπορείτε να την ξεκινήσετε, με απόλυτη ασφάλεια, οποτεδήποτε, ακόμη και την άνοιξη, όταν τα συμπτώματά σας είναι σε έξαρση. Αυτό συμβαίνει γιατί η ανοσοθεραπεία με σταγόνες ή χάπια έχει διαφορετικό μηχανισμό δράσης συγκριτικά με την κλασική ανοσοθεραπεία. Εντούτοις, τα πρώτα αποτελέσματα θα τα δείτε μετά το εξάμηνο.
KΟΣΤΟΣ: Είναι ακριβότερη από την κλασική. Κυμαίνεται στα 300-400 ­ το τρίμηνο. Όσον αφορά τα παιδιά, καλύπτεται από όλα τα Ταμεία. (Οι ενήλικοι ενημερωθείτε αν το Ταμείο σας σας καλύπτει.)



●

Μετρά ήδη 60 χρόνια ζωής και γίνεται με υποδόριες ενέσεις στο μπράτσο. Η ένεση περιέχει ένα εκχύλισμα από το ένοχο αεροαλλεργιογόνο (π.χ. γύρη ελιάς). Αν ο πάσχων είναι αλλεργικός σε περισσότερα από ένα αλλεργιογόνα (πολυευαισθησία), τότε μπορεί να γίνει μείξη των ένοχων ουσιών, π.χ. ανάμειξη εκχυλισμάτων από διαφορετικά είδη γύρης ή από διαφορετικά σπόρια μυκήτων. Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης δεν αναμειγνύονται με άλλα αλλεργιογόνα.
Πώς γίνεται: Κάθε εβδομάδα θα κάνετε ενέσεις σε μικρές, αλλά σταδιακά αυξανόμενες δόσεις, μέχρις ότου επιτευχθεί η δόση συντήρησης. Αυτό συμβαίνει μέσα σε 2-3 μήνες κατά μέσο όρο. Εν συνεχεία, θα κάνετε μια ένεση στο ιατρείο του αλλεργιολόγου κάθε 3-4 εβδομάδες, για τα επόμενα 3-5 χρόνια. Στο σημείο της ένεσης ίσως εμφανιστεί ένα μικρός ερεθισμός (ελαφρύ πρήξιμο, ερυθρότητα και κνησμός) που διαρκεί 1-2 ώρες. Επίσης, θα πρέπει να παραμένετε στο ιατρείο για τουλάχιστον μισή ώρα μετά την ένεση. Αυτό το χρονικό διάστημα θεωρείται κρίσιμο για την πιθανή εκδήλωση γενικευμένων αλλεργικών συμπτωμάτων (ωστόσο, αυτές οι αντιδράσεις είναι σπανιότατες).
Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΠΟΧΗ: Το φθινόπωρο είναι ιδανική περίοδος για να ξεκινήσετε τη θεραπεία, με δεδομένο ότι η αναμενόμενη περίοδος έξαρσης των αλλεργικών συμπτωμάτων είναι η άνοιξη. Έτσι, με την έλευσή της, θα έχει ήδη επιτευχθεί η δόση συντήρησης και θα παρατηρήσετε σημαντική μείωση της έντασης των συμπτωμάτων σας.
ΚΟΣΤΟΣ: 300-350 ευρώ για ένα εξάμηνο, όσο δηλαδή διαρκεί ένα φαρμακευτικό σετ. Η υποδόρια ανοσοθεραπεία καλύπτεται από όλα τα Ταμεία με ποσοστό συμμετοχής του ασφαλισμένου 25% (ενώ παλαιότερα ήταν 10%).




● Όσους πάσχουν από αναπνευστικές αλλεργίες: Η ανοσοθεραπεία δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε αλλεργία. Πρωτίστως αφορά όσους ταλαιπωρούνται από αναπνευστικές αλλεργίες (επιπεφυκίτιδα, ρινίτιδα, άσθμα) στη γύρη, στα ακάρεα της οικιακής σκόνης και στα σπόρια των μυκήτων (αεροαλλεργιογόνα).
● Τους αλλεργικούς στο δηλητήριο των υμενόπτερων: Η ανοσοθεραπεία εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία στους αλλεργικούς στο δηλητήριο της μέλισσας και της σφήκας. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή η θεραπεία γίνεται κατά κανόνα εντός του νοσοκομείου.





● Όσους υποφέρουν από τροφικές Ή φαρμακευτικές αλλεργίες: Η ανοσοθεραπεία δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όσους πάσχουν από κάποια τροφική ή φαρμακευτική αλλεργία. Ωστόσο, όσον αφορά τους τελευταίους, υπάρχει μια ειδική μέθοδος (απευαισθητοποίηση) που τους απαλλάσσει πρόσκαιρα από την αλλεργική ευαισθησία τους σε μία φαρμακευτική ουσία, ούτως ώστε να τη λάβουν, εφόσον την έχουν ανάγκη (π.χ. όταν κάποιος αλλεργικός στην πενικιλίνη πρέπει να λάβει οπωσδήποτε το εν λόγω φάρμακο). Η απευαισθητοποίηση γίνεται στο νοσοκομείο και τα αποτελέσματά της δεν είναι μόνιμα.
● Όσους έχουν χρόνια και σοβαρά νοσήματα: Η ανοσοθεραπεία δεν μπορεί να εφαρμοστεί στους πάσχοντες από διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ. κολλαγονοπάθειες, ρευματοπάθειες), από κακοήθειες, καθώς και από χρόνιες λοιμώξεις (π.χ. ηπατίτιδα). Ακόμη, δεν μπορεί να χορηγηθεί σε όσους υποφέρουν από βαρύτατο και χρόνιο άσθμα οι οποίοι έχουν υποστεί μη αναστρέψιμες βλάβες στους πνεύμονες.
●Τις εγκύους: Δεν επιτρέπεται να αρχίσουν ανοσοθεραπεία κατά τη διάρκεια της κύησης. Αν, ωστόσο, την έχουν ήδη ξεκινήσει πριν την εγκυμοσύνη, τότε μπορούν να τη συνεχίσουν χωρίς πρόβλημα.



Τόσο η κλασική όσο και η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία μειώνουν την ένταση των αλλεργικών συμπτωμάτων κατά 60-80% (εφόσον τηρούνται πιστά οι κανόνες εφαρμογής τους). Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας αυξάνεται όταν υπάρχει αλλεργία σε μία μόνο ουσία (μονοευαισθησία). Επίσης, το όφελος γίνεται πιο αισθητό καθώς περνούν τα χρόνια και κατά κανόνα διατηρείται διά βίου. Επιπλέον, ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της ανοσοθεραπείας είναι ότι προλαμβάνει την εξέλιξη της αλλεργικής ρινίτιδας και της επιπεφυκίτιδας σε αλλεργικό άσθμα. Γι’ αυτό και συνιστάται να εφαρμόζεται όσο το δυνατό νωρίτερα μετά την εμφάνιση της αλλεργίας. Ωστόσο, σήμερα στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κάνουν ανοσοθεραπεία 15.000-20.000 αλλεργικοί, δηλαδή λιγότερο από το 3% όσων θα μπορούσαν να υποβληθούν σε αυτή τη θεραπεία, γεγονός που οφείλεται στο ότι η ανοσοθεραπεία είναι χρονοβόρος διαδικασία και πολλοί την εγκαταλείπουν στα πρώτα δύο χρόνια.


Oι αλλεργίες με μια ματιά
Η αλλεργία είναι η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού σε ουσίες οι οποίες δεν είναι παθογόνες (π.χ. η γύρη, η σκόνη του σπιτιού), αλλά ο οργανισμός τις εκλαμβάνει λανθασμένα ως απειλή, με αποτέλεσμα να εκδηλώνει συμπτώματα που ενδέχεται να αποβούν ακόμη και μοιραία. O κυριότερος τρόπος με τον οποίο μπορεί να προστατευτεί ο αλλεργικός είναι η αποφυγή της επαφής με τα ένοχα αλλεργιογόνα. Πρακτικά αυτό είναι εφικτό για όσους έχουν αλλεργία σε τρόφιμα ή φάρμακα και γνωρίζουν την ουσία που την προκαλεί. Επιπρόσθετα, οι αλλεργικοί μπορούν να λαμβάνουν φάρμακα (π.χ. αντιισταμινικά παλαιού και νέου τύπου, που δεν προκαλούν υπνηλία, καθώς και κολλύρια, εισπνεόμενα και ρινικά σπρέι κλπ.) τα οποία προλαμβάνουν ή καταπραΰνουν τα συμπτώματα. Η ανοσοθεραπεία είναι ένας ακόμη τρόπος αντιμετώπισης των αλλεργιών, που βασίζεται στη σταδιακή τροποποίηση της αντίδρασης του ανοσοποιητικού ώστε να μην εκδηλώνει συμπτώματα όταν έρχεται σε επαφή με το ένοχο αλλεργιογόνο.






● Η ανοσοθεραπεία στο δηλητήριο της μέλισσας και της σφήκας θεωρείται αποτελεσματική σε ποσοστό που σχεδόν αγγίζει το 100%.
● Είναι προτιμότερο να γίνεται στο νοσοκομείο, λόγω του κινδύνου εμφάνισης γενικευμένης αλλεργικής αντίδρασης (συστηματικής αντίδρασης), η οποία μπορεί να απειλήσει τη ζωή του αλλεργικού και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.
● Μερικά από τα συνήθη σχήματα ενέσεων που εφαρμόζονται είναι οι καθημερινές ή οι ανά δεύτερη ημέρα ενέσεις του ένοχου αλλεργιογόνου (του δηλητήριου της μέλισσας ή/και της σφήκας), αυξάνοντας συνεχώς τη δοσολογία, έως ότου επιτευχθεί η δόση συντήρησης μέσα σε χρονικό διάστημα μόλις μίας εβδομάδας. Πρακτικά, αυτό σημαίνει είτε ότι θα πρέπει να εισαχθείτε στο νοσοκομείο για μία εβδομάδα (ίσως και λιγότερο, ανάλογα με το εφαρμοζόμενο σχήμα) είτε να πηγαίνετε στο νοσοκομείο κάθε πρωί και να βγαίνετε κάθε μεσημέρι. Εν συνεχεία, αραιώνεται προοδευτικά το διάστημα χορήγησης της ένεσης, φτάνοντας σταδιακά τη μία ένεση ανά δύο μήνες ή και περισσότερο.
● Η συνολική διάρκεια της ανοσοθεραπείας στο δηλητήριο της μέλισσας και της σφήκας είναι τα 3-5 χρόνια. Ωστόσο, αυτό το χρονικό διάστημα εξατομικεύεται και σε αρκετές περιπτώσεις η ανοσοθεραπεία διαρκεί περισσότερα χρόνια.


«Εμβόλια» και για το άσθμα
Τα τελευταία τρία χρόνια κυκλοφορεί μια ειδική κατηγορία «εμβολίου» (omalizumab) για τους πάσχοντες από βαρύ αλλεργικό άσθμα, οι οποίοι λαμβάνουν καθημερινά φάρμακα (βρογχοδιασταλτικά, κορτικοστεροειδή) και παρουσιάζουν συχνότατες ασθματικές κρίσεις, ακόμη και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Το σκεύασμα αυτό είναι συμπληρωματικό της φαρμακευτικής αγωγής που ακολουθούν οι ασθματικοί και χορηγείται με απώτερο σκοπό να μειωθούν σταδιακά οι δόσεις των φαρμάκων. Oι ενέσεις γίνονται ανά δεκαπενθήμερο, κατά προτίμηση εντός του νοσοκομείου, και κοστίζουν 500-600 ευρώ (το κόστος καλύπτεται από όλα τα Ταμεία, εφόσον υπάρχει νοσοκομειακή γνωμάτευση). O μηχανισμός δράσης αυτού του εμβολίου διαφέρει από τα κλασικά «αλλεργικά εμβόλια» ως προς το ότι δεν στοχεύει στην απευαισθητοποίηση από ένα συγκεκριμένο αλλεργιογόνο (π.χ. τη γύρη της ελιάς), αλλά στην «απενεργοποίηση» του μηχανισμού εκδήλωσης της αλλεργικής αντίδρασης (της κρίσης άσθματος) προτού καν αυτή ξεκινήσει, ανεξαρτήτως του ένοχου αλλεργιογόνου.