Η άσκηση είναι απαραίτητη για να ελέγξουμε το βάρος μας, προϋπόθεση για να δυναμώσουμε τους μυς μας και αναγκαία για να διατηρήσουμε την ευλυγισία και την αντοχή μας. Ωστόσο, πέρα από τα πολύτιμα αυτά σωματικά οφέλη, η ενασχόληση με τα σπορ προσφέρει πολλά ακόμη στη διάθεση, την κοινωνικότητα, το μυαλό, ακόμη και στις σχέσεις μας. Ας δούμε τα οφέλη του fitness που ξεπερνούν το σώμα μας και φτάνουν στην ψυχή, το μυαλό και τη διάθεσή μας.
Brain power
Σταυρόλεξα, sudoku, βιβλία και γυμναστική. Η τελευταία έχει αποδειχθεί εξίσου σημαντική με τα πρώτα για τη νοητική ενδυνάμωση, την τόνωση της εγκεφαλικής δραστηριότητας, τη διατήρηση της πνευματικής διαύγειας και τη θωράκιση του μυαλού από την απειλή της άνοιας, που γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη καθώς περνούν τα χρόνια.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι για όσους αθλούνται, και μάλιστα για όσους έχουν εντάξει τη γυμναστική και τα σπορ στο εβδομαδιαίο τους πρόγραμμα από μικρά παιδιά, η άσκηση τονώνει τον νου και μπορεί ακόμη και να αποτρέψει την εκδήλωση άνοιας.
Σε σχετική αμερικανική έρευνα, που διήρκεσε 40 χρόνια και στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 9.000 άτομα από την ηλικία των 11 ετών, διαπιστώθηκε ότι όσοι γυμνάζονταν σε εβδομαδιαία βάση (3-4 φορές) από μικρά παιδιά είχαν καλύτερη απόδοση σε τεστ μνήμης, μάθησης, προσοχής και αντιληπτικής ικανότητας στην ηλικία των 50 ετών, συγκριτικά με όσους γυμνάζονταν δύο ή τρεις φορές τον μήνα ή λιγότερο. Τα οφέλη ήταν αισθητά ακόμη και για εκείνους που γυμνάζονταν μόνο μία φορά την εβδομάδα, συγκριτικά πάντα με εκείνους που δεν γυμνάζονταν.
Tip: Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσουμε κάποια μορφή αθλητικής δραστηριότητας είτε πρόκειται για εγγραφή στο γυμναστήριο είτε απλώς για περπάτημα ή τρέξιμο 30΄ τρεις φορές την εβδομάδα.
3 bonus υγείας
➜ Γερός σκελετός: Για την ενδυνάμωση των οστών συστήνονται τα σπορ που απαιτούν τη μεταφορά του σωματικού βάρους, όπως το τζόγκινγκ, το περπάτημα, ο χορός, το ανέβασμα στις σκάλες, το τένις, το ποδόσφαιρο. Επίσης, οι ασκήσεις με αντιστάσεις (βάρη ή λάστιχα ή στα μηχανήματα ενδυνάμωσης των γυμναστηρίων) συμβάλλουν στην αύξηση της οστικής πυκνότητας.
➜ Δυνατή καρδιά: Η άσκηση αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που απομακρύνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών. Το είδος της άσκησης που θεωρείται ιδιαίτερα ωφέλιμο είναι η αεροβική άσκηση (βάδισμα, ελαφρύ τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμπι).
➜ Επίπεδη κοιλιά: Η συστηματική άσκηση έχει φανεί ότι μακροπρόθεσμα συντελεί στον καλύτερο έλεγχο της όρεξης και στην αποφυγή των ανεξέλεγκτων τσιμπολογημάτων.
100% αυτοέλεγχος
Όσοι χάνουν εύκολα τον έλεγχο, παρασύρονται σε συμπεριφορές για τις οποίες αργότερα μετανιώνουν και δυσκολεύονται να πειθαρχήσουν το μυαλό και τις σκέψεις τους, ίσως πρέπει να αναζητήσουν τη λύση για περισσότερο αυτοέλεγχο όχι σε κάποιο βιβλίο αυτοβοήθειας ή στο ντιβάνι του ψυχοθεραπευτή, αλλά σε κάποιο σπορ.
Η άσκηση και ειδικότερα τα συχνά μικρά ολιγόλεπτα αθλητικά «ξεσπάσματα», όπως π.χ. το τρέξιμο, η ποδηλασία ή το ζωηρό περπάτημα, διαπιστώθηκε από τους ερευνητές του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ ότι ενισχύουν την αυτοσυγκράτηση και τονώνουν τον αυτοέλεγχο. Σύμφωνα μάλιστα με τους ειδικούς, αυτή η μορφή έντονης άσκησης σε τακτά χρονικά διαστήματα θα μπορούσε να εφαρμοστεί για την ενίσχυση της συγκέντρωσης και της μάθησης σε παιδιά με διαταραχές υπερκινητικότητας, καθώς και σε εφήβους και ενηλίκους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα μικρά ξεσπάσματα άσκησης (π.χ. το τρέξιμο γύρω από το τετράγωνο ή για να προλάβουμε το λεωφορείο στη στάση) οδηγούν σε αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος στον μετωπιαίο λοβό, μια περιοχή του εγκεφάλου που θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη συγκέντρωση και τη μάθηση, ιδιαίτερα στα παιδιά.
Φρένο στα έξοδα
Ένα γλυκάκι για να ανταμείψουμε τον εαυτό μας στο τέλος μιας κουραστικής ημέρας; Μια καινούργια μπλούζα για να φτιάξει το κέφι μας; Όλες αυτές οι ανταμοιβές μπορεί να χάσουν την αίγλη τους για κάποιον που αθλείται συστηματικά. Ο λόγος είναι ότι η προσμονή μιας ανταμοιβής σχετίζεται με την άνοδο των επιπέδων της ντοπαμίνης. Ωστόσο, αυτή η άνοδος επιτυγχάνεται και κατά τη διάρκεια της προπόνησης, μετά την οποία τα επίπεδα της ντοπαμίνης παραμένουν υψηλά για αρκετές ώρες.
Επομένως, η άσκηση αμβλύνει την επιθυμία μας για άλλου είδους ανταμοιβές, επειδή το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου είναι αρκούντως ικανοποιημένο.
Σε πρόσφατη μάλιστα γερμανική έρευνα φάνηκε ότι όσοι αθλούνταν κάνοντας 30΄ εντατικής προπόνησης σε διάδρομο είτε 30΄ ήπιας άσκησης, όπως το στρέτσινγκ, δεν είχαν και τόσο έντονη επιθυμία να κερδίσουν ένα χρηματικό έπαθλο σε σχετικό πείραμα, συγκριτικά με όσους δεν είχαν αθληθεί πριν από το συγκεκριμένο παιχνίδι ανταμοιβής.
Αντίδοτο στη θλίψη
Τη θέση των αντικαταθλιπτικών ενδεχομένως σύντομα να πάρουν οι αλτήρες (τα βαράκια), τα αθλητικά παπούτσια, καθώς και το στρώμα της γιόγκα. Σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, οι ασκήσεις με βάρη φαίνεται ότι δρουν ευεργετικά σε ανθρώπους με ήπια κατάθλιψη. Επιπρόσθετα, σε παρόμοια συμπεράσματα έχουν καταλήξει οι ειδικοί και όσον αφορά άλλα είδη άσκησης, όπως η γιόγκα, αλλά και η καρδιοαναπνευστική προπόνηση (π.χ. το τρέξιμο). Επομένως, η άσκηση συνολικά φαίνεται ότι έχει ευεργετική δράση στη διάθεσή μας και λειτουργεί ως ένα αποτελεσματικό αντίδοτο στη θλίψη. Η εξήγηση γι’ αυτό το φαινόμενο είναι κατά κύριο λόγο ότι κατά τη διάρκεια της άσκησης αυξάνονται τα επίπεδα των ενδορφινών, που θεωρούνται οι ορμόνες της ευχαρίστησης.
Fitness dating
Όταν η γυμνάστρια Erica French σκέφτηκε να οργανώσει μαθήματα γυμναστικής για τους εργένηδες φίλους της, δεν περίμενε ότι το «κόλπο» θα πιάσει στην ίδια, η οποία κατά τη διάρκεια του μαθήματος γνώρισε τον μέλλοντα σύζυγό της! Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα του fitness dating, χάρη στο οποίο αρκετά ζευγάρια έχουν χορέψει τον χορό του Ησαΐα. Βέβαια, δεν είναι απαραίτητο να παρακολουθήσουμε ειδικά μαθήματα fitness dating -μια μόδα η οποία ακόμη δεν έχει γίνει τάση στη χώρα μας- προκειμένου να κάνουμε καινούργιες γνωριμίες. Αρκεί να επιλέγουμε ομαδικά αθλήματα εάν μας αρέσουν τα σπορ ή να παρακολουθούμε οργανωμένα μαθήματα στο γυμναστήριο προκειμένου να αυξήσουμε την κοινωνικότητά μας και να κάνουμε καινούργιες γνωριμίες.
Δημιουργική εκτόνωση
Αν και η ενστικτώδης και αυθόρμητη αντίδραση των περισσοτέρων όταν θυμώνουν είναι να εξαπολύσουν οργισμένες κατηγορίες και να εμπλακούν σε τσακωμό, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι αποτελεσματικής διαχείρισης του θυμού. Μισή ώρα τρέξιμο, μία ώρα ζωηρού βάδην ή μία ώρα χορού μπορούν να μας βοηθήσουν να εκτονώσουμε την ένταση που νιώθουμε και να αποφύγουμε τις προστριβές. Η γυμναστική είναι ένας ιδανικός τρόπος εκτόνωσης. Επιπλέον, ορισμένα αθλήματα, όπως η πυγμαχία και το kick boxing, μιμούνται τις αυθόρμητες κινήσεις του σώματος όταν εκτονώνεται και θεωρούνται «πρωταθλητές» της εκτόνωσης, ενώ πολλοί καταφεύγουν στις ασιατικές πολεμικές τέχνες, που προσφέρουν δυναμική εκτόνωση, καθώς και ισορροπία (περισσότερα για τα σπορ που εκτονώνουν μπορείτε να διαβάσετε στη σελ. 132).
Ιδανικό αντι-στρές
Οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι το στρες δεν ταλαιπωρεί τόσο συχνά όσους ασχολούνται συστηματικά με μια μορφή άσκησης, συγκριτικά με όσους κάνουν καθιστική ζωή. Η εξήγηση των ειδικών είναι ότι η άσκηση παρέχει τον ιδανικό τρόπο για να καταναλώσουμε την περίσσεια της αδρεναλίνης που κατακλύζει τον οργανισμό μας όταν βρίσκεται σε ένταση. Παράλληλα, η ίδια η εκτέλεση των ασκήσεων αποτελεί μια μορφή εκτόνωσης από το στρες, επειδή το μυαλό επικεντρώνεται στην τεχνική των ασκήσεων και αποσπάται από τις ανήσυχες σκέψεις. Για τους ιδιαίτερα αγχώδεις χαρακτήρες, ωστόσο, συνιστάται να αποφεύγουν τα ανταγωνιστικά αθλήματα, επειδή μπορεί να επιτείνουν το στρες. Στην περίπτωσή τους ίσως είναι προτιμότερο ένα πιο ήπιο πρόγραμμα με διατάσεις (στρέτσινγκ), πιλάτες ή γιόγκα.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΝΑΝΤΙΑ ΜΑΡΝΕΡΟΥ, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, διαιτολόγο-διατροφολόγο (BSc).
