Επάγγελµα: «Μύτη»
Ακούγεται σαν μια περίεργη μυστικιστική οργάνωση, αλλά «μύτες» ονομάζουμε τους επαγγελματίες ειδικούς που έχουν ιδιαίτερες ικανότητες όσφρησης, απομνημονεύουν χιλιάδες μυρωδιές και κατέχουν σημαντικές γνώσεις πάνω στην τέχνη του αρώματος. Για την ακρίβεια, οι «μύτες» μπορούν να ξεχωρίσουν από ποιες ουσίες αποτελείται ένα άρωμα και να πειραματιστούν εύκολα με συστατικά προκειμένου να δημιουργήσουν το αποτέλεσμα που αρχικά έχουν σκεφτεί, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με οτιδήποτε τους εμπνέει, όπως μια αγαπημένη τους ανάμνηση, ένα γλυκό που έφτιαχνε η μητέρα τους, μία μούσα κ.λπ. Οι «μύτες» δεν ξεπερνούν τους 500 ανά τον κόσμο και φυσικά είναι ακριβοπληρωμένοι, αφού ουσιαστικά είναι αυτοί που ευθύνονται για τη δημιουργία όλων των αρωμάτων που κυκλοφορούν από επώνυμους οίκους και μη.
Διάσηµες «µύτες»
Αν αναρωτιέστε πού μπορείτε να σπουδάσετε αυτήν την τέχνη, αξίζει να αναφέρουμε μία από τις καλύτερες σχολές, αυτήν της Givaudan Roure, που βρίσκεται στην πόλη Γκρας της Προβηγκίας στη Γαλλία. Η σχολή ιδρύθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα από τον Ζαν Καρλ, τη «μύτη» που δημιούργησε ένα άρωμα-θρύλο, το Miss Dior. Σήμερα, μία από τις γνωστότερες «μύτες», που θεωρείται και trendsetter, είναι ο Francis Kurkdjian. Δημιουργίες του είναι μερικά από τα πιο γνωστά αρώματα στον κόσμο, όπως εκείνα του Jean Paul Gaultier και του Narciso Rodriguez, το Acqua Di Parma, το Miracle Homme της Lancôme, και πιο πρόσφατα το Fleur de Figuier, της Roger & Gallet. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που διασημότητες από όλο τον κόσμο, όπως η Κατρίν Ντενέβ, η Κάιλι Μινόγκ, η Κέιτ Μίντλετον κ.ά., του ζητάνε να φτιάξει το προσωπικό τους άρωμα.
Η αρωµατική πυραµίδα
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος σύνθεσης ενός αρώματος, που πρέπει να λαμβάνετε υπόψη σας είτε για να επιλέξετε είτε ακόμα και για να δημιουργήσετε ένα δικό σας άρωμα. Φανταστείτε ότι η σύνθεση ενός αρώματος είναι σαν μία πυραμίδα χωρισμένη σε τρία επίπεδα ανάλογα με την έντασή τους. Στην κορυφή της βρίσκονται κατά κανόνα οι πιο ελαφριές νότες, οι οποίες συνήθως ανήκουν στα εσπεριδοειδή και συχνότερα μάλιστα στο λεμόνι ή το κίτρο. Η κορυφή είναι ο επιφανειακός χαρακτήρας του αρώματος, εκείνο δηλαδή που πρωτομυρίζουμε όταν δοκιμάζουμε ένα άρωμα, και συνήθως δεν διαρκεί παραπάνω από 15-30΄. Στο μεσαίο επίπεδο της πυραμίδας, που ονομάζουμε και «καρδιά του αρώματος», υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία συστατικών, αφού εκεί συναντάμε λουλούδια, φρούτα, μπαχαρικά ή βότανα. Η «καρδιά» διαρκεί γύρω στα 30΄ με μιάμιση ώρα.
Τέλος, η βάση της πυραμίδας αποτελείται από νότες ξύλων, π.χ. κέδρο, πατσουλί, οι οποίες έχουν τη μεγαλύτερη διάρκεια από τις άλλες δύο ομάδες (1,5-2 ώρες και περισσότερο). Τα συστατικά αυτά είναι τα λιγότερο πτητικά, γι’ αυτό και αναδίδονται από το δέρμα μετά από αρκετή ώρα.
Οι κατηγορίες των αρωµάτων
Parfum: Πρόκειται για το άρωμα στην πιο καθαρή εκδοχή του (με περιεκτικότητα αρωματικών ενώσεων 20-40%), γι’ αυτό και είναι φυσικά πιο ακριβό και πιο έντονο. Αν επιλέξετε ένα parfum, χρησιμοποιήστε ελάχιστη ποσότητα (μία σταγόνα στο κάθε αφτί είναι αρκετή). Διαφορετικά, το αποτέλεσμα θα είναι μάλλον δυσάρεστο για τους γύρω σας.
Eau de Parfum: Είναι εξίσου έντονο, αλλά έχει λιγότερη περιεκτικότητα σε αρωματικές ύλες (12-20%), γι’ αυτό διαρκεί λιγότερο από το parfum.
Eau de Toilette: Είναι η πιο δημοφιλής κατηγορία, γιατί είναι κατάλληλη για πρωινές και απογευματινές ώρες και για καθημερινή χρήση. Η περιεκτικότητά του σε άρωμα είναι 8-12%.
Eau de Cologne: Είναι γνωστό και ως νερό της Κολονίας ή αλλιώς κολόνια. Δημιουργήθηκε το 1806 από τον γάλλο αρωματοποιό Jean-Marie Farina και είχε τεράστια επιτυχία. Η κολόνια διαρκεί ελάχιστα (η περιεκτικότητά της σε άρωμα κυμαίνεται στο 2-5%), αλλά αφήνει την ωραιότερη αίσθηση καθαριότητας και δροσιάς από τα υπόλοιπα, γι’ αυτό και είναι ιδανική για το καλοκαίρι. Επίσης, είναι και η πιο οικονομική κατηγορία.
Ποιες είναι οι αρωµατικές οµάδες
Σύμφωνα με τους γάλλους αρωματοποιούς (Société Française des Parfumeurs), ένα άρωμα ταξινομείται σε μία από τις παρακάτω 7 οικογένειες ανάλογα με το συστατικό που κυριαρχεί. Οι οικογένειες είναι οι εξής:
Εσπεριδοειδή
Εδώ κυριαρχούν τα αιθέρια έλαια φρούτων, όπως το περγαμόντο, το πορτοκάλι, το μανταρίνι, το λεμόνι και το νερολί (βγαίνει από το νεράντζι). Είναι τα κύρια συστατικά των eau de colognes.
Λουλουδάτα
Εδώ έχουμε τα αιθέρια έλαια που παίρνουμε από διάφορα λουλούδια, όπως η παιωνία, το γιασεμί, το τριαντάφυλλο, η βιολέτα, τα άνθη πορτοκαλιάς, η γαρδένια κ.ά.
Φουζέρ
Πρόκειται για αρωματικές συνθέσεις με βότανα, που συνδυάζονται με μπαχαρικά (π.χ. διάφορα είδη πιπεριού, αστεροειδή γλυκάνισο), βανίλια, κεχριμπάρι κ.ά.
Chypre
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ένας διάσημος γάλλος αρωματοποιός, ο Φρανσουά Κοτί, εμπνεύστηκε ένα άρωμα που του θύμιζε την Κύπρο. Νότες που πρωταγωνιστούν είναι το θυμάρι, το κορίανδρο, το πατσουλί, τα εξωτικά φρούτα και στοιχεία της μεσογειακής υπαίθρου.
Ξυλώδεις
Πρωταγωνιστές σε αυτή την περίπτωση είναι ο κέδρος, το πεύκο, το σανδαλόξυλο, η κανέλα, η μυρτιά και άλλες ουσίες που αναδίδουν φρεσκάδα κήπου.
Δέρμα
Σε αυτήν την οικογένεια αρωμάτων ανήκουν νότες -συνήθως τεχνητές- που μιμούνται την οσμή από δέρμα, καμένα ξύλα και καπνό.
Ανατολίτικες
Κεντρικό στοιχείο είναι ο μόσχος (musk), μια ζωική ουσία, σε συνδυασμό με ουσίες από ρητίνες (κεχριμπάρι, λιβάνι, μύρο) και άλλες κατηγορίες, όπως τα μπαχαρικά.
Η δική µας επιλογή
Αν και υπάρχουν εκατοντάδες αρώματα στην αγορά, η διαδικασία επιλογής δεν είναι τόσο δύσκολη. Κατ’ αρχάς, πρέπει να σκεφτούμε ποιες είναι οι αγαπημένες μας μυρωδιές: φρούτα, λουλούδια, ξύλα; Η απάντηση θα μας βοηθήσει να προσανατολιστούμε στη σωστή κατεύθυνση. Για τη δοκιμή, ψεκάζουμε το άρωμα στο εσωτερικό του καρπού και περιμένουμε μισή ώρα μέχρι να καταλάβουμε την «καρδιά» της σύνθεσης. Καλό είναι να μη δοκιμάζουμε πάνω από 2-3 αρώματα τη φορά, γιατί διαφορετικά το πιθανότερο είναι να ζαλιστούμε. (Σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, μπορούμε να μυρίσουμε κόκκους καφέ˙ έχουν την ιδιότητα να «καθαρίζουν» την όσφρηση.) Επίσης, η διάρκεια του αρώματος εξαρτάται από τον τύπο του δέρματος. Οι ξηρές επιδερμίδες δεν το συγκρατούν πολλή ώρα, ενώ οι λιπαρές το αντίθετο. Γι’ αυτό, καλό είναι, αν έχουμε λιπαρή επιδερμίδα, να αποφεύγουμε τα βαριά αρώματα. Μία σημαντική παράμετρος επίσης είναι ο καιρός. Η υψηλή θερμοκρασία αυξάνει την ένταση του αρώματος, γι’ αυτό προτιμάμε ελαφριές, φρέσκες μυρωδιές.
