Όλοι έχουμε ακούσει ή φανταστεί ότι για τον πονοκέφαλό μας μπορεί να φταίει το ότι ήπιαμε λίγο παραπάνω, μείναμε νηστικοί για πολλές ώρες, δουλέψαμε όλη μέρα μπροστά στον υπολογιστή, είχαμε στρες, ο καιρός ήταν πολύ υγρός, αλλά ότι μπορεί να φταίνε τα παυσίπονα επειδή μας πονάει το κεφάλι μας σίγουρα δεν έχει περάσει από το μυαλό μας. Σε αυτήν την περίπτωση πρόκειται για έναν αντανακλαστικό πονοκέφαλο που μπορεί να προκύψει όταν κάνουμε αλόγιστη και υπερβολική χρήση παυσίπονων. Η καλύτερη λύση; Να συμβουλευτούμε έναν ειδικό. Τα φάρμακα που θα μας δώσει θα είναι πολύ λιγότερα και πολύ πιο αποτελεσματικά από αυτά που θα παίρναμε μόνοι μας. Ας δούμε, λοιπόν, τι άλλο μπορεί να προκαλεί ή να επιτείνει τον πονοκέφαλό μας κάθε φορά, ώστε να το αποφεύγουμε ή να το προλαβαίνουμε όσο είναι εφικτό.

1. Τα συµπτώµατα Πόνος σαν σφίξιμο ή σαν σφυριές στο κεφάλι. Συνοδεύεται από ναυτία και τάση προς εμετό ή ακόμα και εμετό, από φωτοφοβία και ηχοφοβία. Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος ή πιο έντονος. Συχνά, όταν είναι έντονος, έχει τα χαρακτηριστικά του σφυγμού και επιδεινώνεται σοβαρά από το φως, τους έντονους ήχους και οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα, ακόμα και από το να ανέβουμε λίγα σκαλιά, να πλύνουμε τα πιάτα ή να σκύψουμε. Γι’ αυτό και είναι σκόπιμο την ώρα της κρίσης να βρισκόμαστε σε δροσερό, σκοτεινό και ήσυχο μέρος. Επίσης, συνοδεύεται συχνά και από αύρα, που χαρακτηρίζει περίπου το 1/5 των περιπτώσεων, προηγείται της κρίσης (περίπου μία ώρα) και παρουσιάζει ένα εστιακό νευρολογικό έλλειμμα (π.χ. μούδιασμα στο ένα χέρι, στο ένα πόδι ή στη μισή πλευρά του σώματος ή του προσώπου, συνηθέστερα όμως εμφανίζει προβλήματα στο οπτικό πεδίο, και στα δύο μάτια). Συχνά, επίσης, υπάρχουν επακόλουθα συμπτώματα, τα οποία διαρκούν 1-2 ημέρες μετά τη λήξη του πόνου.
Τι είναι Πρόκειται για την ημικρανία.
Προτιµά Κατά κανόνα γυναίκες. Μάλιστα, η αναλογία γυναικών-ανδρών είναι 3-4 προς 1.
Διαρκεί Από 4 έως και 32 ώρες (μπορεί να πάρουμε φάρμακα, συχνά λανθασμένα, να μας περάσει για λίγο και μετά να ξαναπονέσουμε).
Γιατί συµβαίνει Στην ημικρανία παίζει κατ’ αρχάς ρόλο η κληρονομικότητα και το φύλο. Έπειτα, επηρεάζεται πολύ από τις ορμονικές διακυμάνσεις και γι’ αυτό πολύ συχνά (σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις) στις γυναίκες σχετίζεται με την περίοδο. Είναι πιθανό επίσης να πυροδοτηθεί από την κατανάλωση κάποιων τροφών, όπως το κόκκινο κρασί, οι χυμοί φρούτων, η σοκολάτα, οι ξηροί καρποί, τα τυριά, τα πικάντικα και οτιδήποτε έχει πολύ έντονη γεύση. Επιπλέον, οτιδήποτε βγάζει τον ασθενή από τη ρουτίνα του (οι περιβόητοι πονοκέφαλοι του Σαββατοκύριακου), που μπορεί να είναι ακόμα και κάτι πολύ απλό, όπως το γεγονός ότι θα ξυπνήσει διαφορετική ώρα από ό,τι συνήθως ή η αλλαγή στον αριθμό των γευμάτων του, είναι δυνατόν να επηρεάσει την κατάσταση. Γι’ αυτό και οι ειδικοί επιμένουν ότι η καλύτερη θεραπεία για την ημικρανία είναι η ρουτίνα.
Επίσης, στην εκδήλωση της ημικρανίας μπορούν να συμβάλουν και οι κλιματολογικές συνθήκες. Οι δυτικοί άνεμοι, οι νοτιάδες, αλλά και η υγρασία, φαίνεται να την επιδεινώνουν.
Η θεραπεία Οι ειδικοί συνιστούν τη λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών, όταν ο πόνος δεν είναι πολύ έντονος. Διαφορετικά, η λύση είναι οι τριπτάνες. Όταν οι ημικρανίες είναι συχνές -περισσότερες από 3 κρίσεις τον μήνα-, τότε χρειάζεται προφυλακτική αγωγή. Πρόκειται για ένα φάρμακο που θα παίρνουμε καθημερινά, σύμφωνα με τις οδηγίες του ειδικού.

2. Τα συµπτώµατα Κυρίως ένα σφίξιμο και στις δύο πλευρές του κεφαλιού (σαν στεφάνι), που διαφορετικά μπορεί να εντοπίζεται στην περιοχή του αυχένα. Συχνά συνοδεύεται από ζάλη, καθώς και δυσφορία στον θόρυβο (ηχοφοβία). Συνήθως εμφανίζεται το απόγευμα ή το βράδυ και συχνά συνοδεύεται από δυσκολία στον ύπνο και τη συγκέντρωση.
Τι είναι Πρόκειται για την κεφαλαλγία τάσης. Κάποιες φορές συνυπάρχει και ημικρανία, ένας πόνος, δηλαδή, εντονότερος, με ναυτία, μπορεί και εμετό, που μας αναγκάζει να ξαπλώσουμε. Οι οσμές, οι φωνές και οι θόρυβοι μας ενοχλούν και δεν μπορούμε να εργαστούμε. Επιπλέον, οι κινήσεις επιδεινώνουν τον πόνο.
Προτιµά Πολύ περισσότερο τις γυναίκες από ό,τι τους άνδρες.
Διαρκεί Από μερικές ώρες μέχρι όλη την ημέρα.
Γιατί συµβαίνει Το στρες είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την επιδείνωση αυτού του πονοκεφάλου. Επίσης, η κακή στάση του σώματος επιβαρύνει την περιοχή του αυχένα, με αποτέλεσμα την αύξηση της σύσπασης των μυών της περιοχής (γι’ αυτό και συχνά λανθασμένα ονομάζεται αυχενικό σύνδρομο). Τέλος, και το στρεσογόνο περιβάλλον, όπως και ο κρύος και υγρός καιρός, μπορούν να πυροδοτήσουν τον εν λόγω πονοκέφαλο. Βασικός μηχανισμός, ωστόσο, είναι η ευαισθησία στον πόνο του κεφαλιού, που προϋπάρχει και καθορίζεται από τα γονίδιά μας.
Η θεραπεία Είναι κατ’ αρχάς συμπτωματική. Ο πονοκέφαλος αυτός περνάει συνήθως με ένα απλό παυσίπονο (παρακεταμόλη, ασπιρίνη ή κάποιο μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες). Όταν όμως εμφανίζεται συχνά, χρειάζεται προφυλακτική αγωγή. Αυτό σημαίνει ότι, όταν υποφέρουμε από αυτούς τους συχνούς πονοκεφάλους, θα πρέπει να παίρνουμε κάθε μέρα ένα φάρμακο (κατά κανόνα αντικαταθλιπτικό, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ειδικού) προληπτικά, είτε πονάμε είτε όχι.

3. Τα συµπτώµατα Ένας οξύτατος πόνος, που εστιάζεται στο ένα από τα δύο μάτια (με συνοδά εμφανή συμπτώματα, καθώς το μάτι δακρύζει, πέφτει το βλέφαρο κ.λπ.).
Τι είναι Πρόκειται για την αθροιστική κεφαλαλγία, έναν σπάνιο πονοκέφαλο, που έρχεται κατά περιόδους και μετά φεύγει ως διά μαγείας.
Προτιµά Τους άνδρες, και μάλιστα όσους είναι αρρενωποί, ψηλοί, γεροδεμένοι, μελαχρινοί, που όμως έχουν ιδιαίτερο συναισθηματισμό που μοιάζει με αυτόν ενός παιδιού.
Διαρκεί Από μισή ώρα έως 2 ώρες και μπορεί να φτάσει να προκαλεί ακόμα και 7 κρίσεις την ημέρα. Είναι, επίσης, πιθανό να μας ξυπνήσει και μέσα στη νύχτα.
Γιατί συµβαίνει Εξαιτίας του τσιγάρου ή του ποτού, αλλά και εδώ τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο.
Η θεραπεία Οι ειδικοί συστήνουν για τον έντονο πόνο τη χορήγηση τριπτάνης με ένεση ενδομυϊκά ή υποδόρια για να έχει άμεση δράση.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ δρ. ΔΗΜΟ-ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΜΗΤΣΙΚΩΣΤΑ, νευρολόγο, διευθυντή της Νευρολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών.