Είμαστε όλοι θλιμμένοι από την τρομερή καταστροφή στην Ιαπωνία εξαιτίας του σεισμού, του τσουνάμι που ακολούθησε, αλλά και της διαρροής ραδιενέργειας που απειλεί την υγεία και τη ζωή των συνανθρώπων μας. Οι επιστήμονες ανά τον κόσμο ανησυχούν. Η συζήτηση, άλλωστε, για την ασφάλεια της πυρηνικής ενέργειας έχει ξεκινήσει από το 1951, που τέθηκε σε λειτουργία ο πρώτος αντιδραστήρας για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Ο πυρηνικός εφιάλτης στην Ιαπωνία αναβιώνει το φάντασμα του Τσέρνομπιλ και ξυπνά την ανησυχία μας για το πόσο κινδυνεύουμε κι εμείς εδώ στην Ελλάδα. Ο επιστημονικός συνεργάτης του «Δημόκριτου», κ. Νίκος Κατσαρός, λύνει τις απορίες μας.

Θεωρείτε ότι εμείς έχουμε λόγους να ανησυχούμε;
Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα και από ό,τι φαίνεται πως θα εξελιχθούν τα γεγονότα για ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και για τη χώρα μας, δεν υπάρχει κίνδυνος να φτάσει η ραδιενέργεια εδώ. Με άλλα λόγια, δεν θα επιβαρυνθεί ο πληθυσμός της Ελλάδας με κανένα ποσοστό ραδιενέργειας προερχόμενο από την Ιαπωνία. Δεν έχουμε, λοιπόν, κανένα λόγο να ανησυχούμε. Οι αντιδραστήρες στην Ιαπωνία διαθέτουν ένα τεράστιο χαλύβδινο κουβούκλιο, το οποίο δεν είχε ο αντιδραστήρας στο Τσέρνομπιλ. Επίσης, ο αντιδραστήρας στο Τσέρνομπιλ ήταν σε λειτουργία, ενώ οι αντιδραστήρες στη Φουκουσίμα είχαν κλείσει αμέσως μετά το σεισμό. Και επιπλέον, το Τσέρνομπιλ ήταν περίπου 1.000 χιλιόμετρα μακριά, ενώ η Ιαπωνία είναι 10.000 χιλιόμετρα μακριά.
Τι γίνεται, όμως, με την εισαγωγή φυτικών και ζωικών προϊόντων από την Ιαπωνία;
Στην περιοχή της Φουκουσίμα, ακόμα και 120 χιλιόμετρα μακριά από αυτήν, το γάλα, το σπανάκι και μία σειρά από αγροτικά προϊόντα βρέθηκαν μολυσμένα, καθώς επίσης και το πόσιμο νερό. Η χώρα μας εισάγει από την Ιαπωνία ψαρικά -κυρίως τόνο-, καθώς και διάφορες σάλτσες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει ένα σύστημα έγκαιρης ενημέρωσης (food alert) σε περίπτωση διατροφικού κινδύνου από τρόφιμα και ζωοτροφές και έτσι σε κάθε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ελέγχονται τα εισαγόμενα τρόφιμα και οι ζωοτροφές από την Ιαπωνία. Έτσι, εάν μπει ένα μολυσμένο τρόφιμο, για παράδειγμα, στην Ολλανδία από την Ιαπωνία, τότε το σύστημα έγκαιρης ενημέρωσης θα ειδοποιήσει όλες τις χώρες μέλη -και τη χώρα μας- ότι εισήχθη τέτοιο μολυσμένο προϊόν κι έτσι προστατευόμαστε. Μέχρι τώρα, από τους ελέγχους που έχουν γίνει δεν έχει αναφερθεί ότι βρέθηκε μολυσμένο τρόφιμο από την Ιαπωνία. Επίσης, ελέγχονται και όλοι όσοι έρχονται από Ιαπωνία, καθώς και οι αποσκευές τους.
Τι συμβουλεύετε τους έλληνες καταναλωτές;
Για να είναι 100% σίγουροι και απόλυτα εξασφαλισμένοι, να μην αγοράζουν, για ένα μήνα, τρόφιμα ή προϊόντα που εισάγονται από την Ιαπωνία. Και αυτό γιατί στο μεταξύ θα υπάρχει συστηματικότερος έλεγχος.
Γιατί το γάλα είναι από τα πιο μολυσμένα και επικίνδυνα τρόφιμα όταν υπάρχει διαρροή ραδιενέργειας;
Γιατί πάνω στα χόρτα επικάθεται η ραδιενεργός σκόνη, που είναι κυρίως ραδιενεργό ιώδιο. Οι αγελάδες τρώνε τα μολυσμένα χόρτα και με αυτό τον τρόπο μολύνεται και το γάλα τους. Όταν το καταναλώσουν και οι άνθρωποι, το ραδιενεργό ιώδιο απορροφάται από το θυρεοειδή αδένα και μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του θυρεοειδούς κυρίως, λευχαιμία, αλλά και άλλου είδους καρκινογενέσεις.
Δεδομένου ότι δεν έχουμε πυρηνικά εργοστάσια στη χώρα μας, θεωρείτε ότι είμαστε ασφαλείς;
Όχι, δεν είμαστε καθόλου ασφαλείς. Έχω επισκεφτεί, ως εμπειρογνώμων, 3 φορές τους πυρηνικούς αντιδραστήρες στο Κοζλοντούι στη Βουλγαρία και από πλευράς ασφάλειας ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Με παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας και της ελληνικής κυβέρνησης έκλεισαν 2 αντιδραστήρες και οι υπόλοιποι 2 που λειτουργούν αναβαθμίστηκαν. Η αναβάθμιση, όμως, έγινε με παλιά υλικά και ανταλλακτικά από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ανατολικής Γερμανίας που έχουν κλείσει. Κι έτσι τελικά δεν νιώθω καθόλου ασφαλής από τους αντιδραστήρες στο διπλανό μας Κοζλοντούι, αλλά και ανησυχώ για όλους εκείνους που σχεδιάζονται στη γειτονιά μας (στην Αλβανία, στα Σκόπια, στο Μαυροβούνιο, στη Σερβία, στην Τουρκία).