H υγεία «κρέμεται» από το στόμα μας

Η φροντίδα των δοντιών φαίνεται ότι δεν εξασφαλίζει μόνο ένα υγιές στόμα, αλλά συμβάλλει στην προστασία της καρδιάς, των πνευμόνων, στην εξισορρόπηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, ακόμη και στην ανακούφιση από τον πόνο των αρθρώσεων, σύμφωνα με πλήθος ερευνών. Ο κυριότερος δε «εχθρός» των δοντιών που μπορεί να απειλήσει και τη γενικότερη υγεία του οργανισμού είναι η περιοδοντίτιδα, μία μορφή προχωρημένης ουλίτιδας όπου τα ούλα υποχωρούν, τα δόντια σταδιακά χάνουν τη στήριξή τους και τελικά πέφτουν. Εκτιμάται ότι ένας στους δύο Έλληνες -κυρίως οι καπνιστές- έχει περιοδοντίτιδα και πλήθος ερευνών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αντιμετώπισή της είναι ωφέλιμη όχι μόνο για το στόμα αλλά και για όλο τον οργανισμό.

Γερά ούλα για…
… γερή καρδιά! Σύμφωνα με δύο πρόσφατες παράλληλες δημοσιεύσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Καρδιολογίας και της Ακαδημίας Περιοδοντολογίας, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και η περιοδοντίτιδα είναι δύο παθήσεις που συσχετίζονται και η αντιμετώπιση της μιας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για την υγεία από την άλλη. Μάλιστα, σύμφωνα με νεότερα δεδομένα από το Πανεπιστήμιο του Κιέλου, οι δύο νόσοι φαίνεται ότι
συνδέονται και γονιδιακά. Οι οδοντίατροι, λοιπόν, οφείλουν να ενημερώνουν τους ασθενείς με μέτρια ή σοβαρή περιοδοντίτιδα ότι μπορεί να έχουν αυξημένες πιθανότητες αθηρωματικών βλαβών στα αγγεία. Εάν μάλιστα έχουν και έναν παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου (π.χ. κάπνισμα, πάχος, υπέρταση, σάκχαρο κλπ.), καλό είναι να αποταθούν άμεσα στον καρδιολόγο τους. Επίσης, συνιστάται η διακοπή του καπνίσματος, που αποτελεί κοινό παράγοντα κινδύνου για την περιοδοντίτιδα και για τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
… ρυθμισμένο σάκχαρο Εκτιμάται ότι ο διαβήτης είναι ο τρίτος σοβαρότερος παράγοντας κινδύνου για την πρόκληση περιοδοντίτιδας μετά την κληρονομικότητα και το κάπνισμα. Η σχέση μεταξύ της περιοδοντίτιδας και του σακχαρώδους διαβήτη έχει ήδη τεκμηριωθεί από το 1970, αλλά από τη δεκαετία του 1990 οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η σχέση είναι αμφίδρομη: Οι ασθενείς με περιοδοντίτιδα, δηλαδή, έχουν και υψηλότερες τιμές γλυκόζης ή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (δείκτης διακύμανσης του σακχάρου). Μάλιστα, παρατηρήθηκε ότι η θεραπεία της περιοδοντίτιδας βελτίωνε τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στους διαβητικούς.
… λιγότερο πόνο στις αρθρώσεις Η θεραπεία της περιοδοντίτιδας σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχει φανεί ότι επιδρά ευεργετικά στον πόνο της αρθρίτιδας, σύμφωνα με αμερικανική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο «Journal of Periodontology». Γι’ αυτό και συνιστάται στους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα να μην αμελούν τη στοματική τους υγιεινή.
… υγιείς πνεύμονες Οι πνευμονολόγοι ήδη γνωρίζουν ότι η περιοδοντίτιδα τριπλασιάζει έως και εξαπλασιάζει τον κίνδυνο εκδήλωσης πνευμονίας. Αν και ο μηχανισμός δεν είναι ξεκάθαρος, εικάζεται ότι τα βακτήρια της περιοδοντίτιδας μπορούν να «κατέβουν» χαμηλότερα στους πνεύμονες, προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα.
… αντικαρκινική προστασία; Οι ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου μελέτησαν το ιατρικό ιστορικό 50.000 ανδρών και διαπίστωσαν ότι η περιοδοντίτιδα συσχετίζεται με 14% περισσότερες πιθανότητες νεοπλασιών στους πνεύμονες, τα νεφρά, το πάγκρεας και το αίμα. Σε παρόμοια συμπεράσματα είχε καταλήξει και παλαιότερη έρευνα (2007) της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Harvard. Ωστόσο, ο συσχετισμός της περιοδοντίτιδας με τον καρκίνο θεωρείται αμφιλεγόμενος και πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα μέχρι τώρα στοιχεία είναι ανεπαρκή.

Πώς αντιμετωπίζεται η περιοδοντίτιδα;
Η αντιμετώπιση της περιοδοντίτιδας συνίσταται στο βαθύ καθαρισμό των δοντιών είτε από τον οδοντίατρο είτε από τον περιοδοντολόγο. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί και αντιβίωση ή να γίνει χειρουργικός καθαρισμός (τα ούλα «ανασηκώνονται»). Μέρος της θεραπείας είναι και η καθημερινή φροντίδα των δοντιών (με οδοντόβουρτσα, νήμα, μεσοδόντια βουρτσάκια). Ωστόσο, η περιοδοντίτιδα δεν θεραπεύεται οριστικά. Ο ασθενής πρέπει να επισκέπτεται τον οδοντίατρο ή τον περιοδοντολόγο κάθε 3-4 μήνες για τον καθαρισμό των δοντιών του.

Εκτιμάται ότι ένας στους δύο Έλληνες κυρίως οι καπνιστές έχει περιοδοντίτιδα

Τι «κρύβει» το στόμα μας
Ορισμένες ασθένειες είναι πιθα­νό να εκδηλώσουν τα πρώτα συμπτώματά τους στο στόμα, σύμφωνα με τους ειδικούς:
• Τα ωχρά ούλα, η λεία και γυα­λιστερή γλώσσα (χωρίς τραχύ­τητα), καθώς και οι μικρές πληγές στα σημεία όπου ενώ­νεται το πάνω με το κάτω χείλος μπορεί να είναι ενδεικτικά αναιμίας.
• Η ξηρότητα του στόματος και η ατροφική λεία γλώσσα είναι ενδεικτικά του σακχαρώδους διαβήτη.
• Τα διαβρωμένα δόντια, κυρίως της κάτω γνάθου, συνήθως «αποκαλύπτουν» στον οδοντίατρο ότι ο πάσχων πάσχει από βουλιμία (τα οξέα των εμετών διαβρώνουν την αδαμαντίνη των δοντιών).
• Η αιμορραγία του στόματος, οι πληγές που δεν κλείνουν ή που εκκρίνουν πύον, οι λευκές κηλίδες και το πρήξιμο στο στόμα ή το λαιμό απαιτούν μεγαλύτερη διερεύνηση για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο σοβαρών παθήσεων (προκαρκινικές αλλοιώσεις, λευχαιμία, λοίμωξη HIV).

Για τη φροντίδα των δοντιών
• Να βουρτσίζετε τα δόντια σας πρωί και βράδυ.
• Να χρησιμοποιείτε νήμα ή/και τα μεσοδόντια βουρτσάκια που απο­­μα­­κρύνουν τα υπολείμματα των τροφών ανάμεσα από τα δόντια σας.
• Να επισκέπτεστε τον οδο­ντίατρο κάθε έξι μήνες για να κάνετε καθα­­ρισμό, εφό­σον χρειάζεται, καθώς και για να ελέγχετε το στόμα σας.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Πέτρο Δαμουλή, περιο­δοντολόγο-οδοντίατρο, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Harvard, και την κ. Βάνα Τσιάπουλα, οδοντίατρο-προσθετολόγο.