Γυαλιά ηλίου: Πράσινα ή καφέ, µεγάλα ή µικρά;

Στη χώρα μας, ο ήλιος είναι γενναιόδωρος και συμβάλλει καθοριστικά στην ψυχική μας ευεξία, εγκυμονεί όμως και κινδύνους όχι μόνο για το δέρμα, αλλά και για τα μάτια μας. Οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου επιταχύνουν τη γήρανση των φακών του ματιού, όπως αντίστοιχα και του δέρματος. Κι έτσι είναι πιθανό να εμφανιστούν νωρίτερα στη ζωή μας αλλοιώσεις που σχετίζονται με την πάροδο του χρόνου και την ηλικία μας. Για να προστατεύσουμε τα μάτια μας από τις βλαβερές επιδράσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας, πρέπει να φοράμε καθημερινά στην πόλη και στην εξοχή γυαλιά ηλίου, τις περισσότερες ώρες της ημέρας.
Τα συνηθέστερα λάθη…
● Το πρώτο λάθος που κάνουμε σχεδόν όλοι, όταν μπαίνουμε σε ένα κατάστημα οπτικών, είναι να δοκιμάζουμε γυαλιά ηλίου που είναι στη μόδα. Η μόδα, όμως, δεν είναι το βασικό κριτήριο επιλογής στα γυαλιά ηλίου. Δεν είναι αξεσουάρ, αλλά είδος πρώτης ανάγκης. Για να μας προστατεύουν αποτελεσματικά, πρέπει να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις.
● Το δεύτερο λάθος που κάνουμε είναι να τα δοκιμάζουμε μπροστά στον καθρέφτη. Το σωστό, όμως, είναι να τα φοράμε και να βγαίνουμε έξω για να τα δοκιμάσουμε στον ήλιο. Ένα καλό ζευγάρι γυαλιά δεν πρέπει να σας ενοχλεί ή να σας τυφλώνει στο φως του ήλιου, ούτε και να σκοτεινιάζει εντελώς τα πάντα γύρω σας, αλλά να σας δίνει καθαρή και ποιοτική εικόνα.

… και τα σωστά κριτήρια
Ο «δείκτης προστασίας»: Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ελέγξετε κατά την επιλογή ενός ζευγαριού γυαλιών ηλίου είναι η ποιότητα των φακών. Πρέπει να φέρουν το διακριτικό CE, που είναι υποχρεωτικό να υπάρχει στα γυαλιά ως εγγύηση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των φακών. Οι φακοί πρέπει να ανακόπτουν πλήρως τη βλαπτική υπεριώδη ακτινοβολία (UV protection). Πρέπει, δηλαδή, να είναι 100% απορροφητικοί. Η μέτρηση της απορροφητικότητας της ηλιακής ακτινοβολίας των φακών γίνεται με ειδικό μηχάνημα, που συνήθως υπάρχει στα καταστήματα οπτικών ειδών. Ζητήστε, λοιπόν, από τον οπτικό σας να μετρήσει την απορροφητικότητά τους, για να είστε σίγουροι ότι σας προστατεύουν.
Το υλικό των φακών: Πρέπει να είναι κατασκευασμένοι από οργανικά υλικά. Σήμερα, όλο και λιγότερο παράγονται γυαλιά ηλίου με φακούς από κρύσταλλο. Τη θέση τους έχουν πάρει πιο σύγχρονα υλικά, όπως οι οργανικοί φακοί (πλαστικοί), που εξασφαλίζουν μεγαλύτερη αντοχή στη θραύση και παράλληλα είναι ελαφρύτεροι. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ευρέως οι φακοί polycarbonate (πολυκαρβονικοί), γιατί, εκτός από τη μεγάλη απορροφητικότητα που έχουν, είναι 50 φορές πιο ανθεκτικοί στα χτυπήματα και στα επιφανειακά γδαρσίματα από τα άλλα πλαστικά.
Η απόχρωση και η φωτεινότητά τους: Το χρώμα των φακών και ο βαθμός φωτεινότητάς τους (το πόσο φωτεινοί ή σκούροι είναι) πρέπει, επίσης, να σας απασχολήσουν. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα πολύ σκούρα γυαλιά μπορεί να προκαλέσουν αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό, καθώς, λόγω του πολύ σκούρου χρώματος, ανοίγει η κόρη του ματιού, επιτρέποντας να περνά επικίνδυνη ακτινοβολία. Τόσο ο βαθμός φωτεινότητας όσο και το χρώμα πρέπει να επιλέγονται με κριτήριο τις συνθήκες που επικρατούν στο περιβάλλον που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν τα γυαλιά ηλίου, όπως επίσης και ανάλογα με το αν υπάρχει κάποιο διαθλαστικό σφάλμα
(μυωπία ή υπερμετρωπία). Για παράδειγμα, οι μύωπες αισθάνονται καλύτερα στα καφέ χρώματα και οι υπερμέτρωπες στα πράσινα ή γκρι. Αν κινείστε στην πόλη, χρειάζονται γυαλιά με ανοιχτόχρωμους σχετικά φακούς. Αντίθετα, στη θάλασσα και στο βουνό χρειάζονται λίγο πιο σκούρα γυαλιά. Το μέγεθος: Για μεγαλύτερη προστασία, ο φακός πρέπει να καλύπτει ολόκληρο το μάτι και τη γύρω από αυτό κοιλότητα. Ο σκελετός: Τα γυαλιά ηλίου πρέπει να έχουν καλή εφαρμογή, τόσο στη μύτη όσο και στη ράχη των αυτιών, για να είναι σταθερά. Αποφεύγετε τους πολύ σφιχτούς σκελετούς, γιατί μπορεί να σας προκαλούν πονοκέφαλο και δυσφορία. Αν επιλέξετε μεταλλικό σκελετό, δεν πρέπει να ακουμπούν τα μεταλλικά μέρη του στο δέρμα, γιατί με τον καιρό οξειδώνεται και μπορεί να προκληθούν δερματίτιδες εξ επαφής. Εξαιρείται το τιτάνιο, που δεν οξειδώνεται και ταυτόχρονα είναι ελαφρύ και ευλύγιστο. Λάβετε υπόψη σας ότι: ● Οι χρωματιστοί φακοί (γαλάζιοι, ροζ, μοβ) απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία, είναι ικανοποιητικοί για την πόλη, αλλά δεν προσφέρουν μεγάλη σκίαση και δεν έχουν καλή ανταπόκριση σε συνθήκες έντονης φωτεινότητας. Είναι κατάλληλοι για τις ημέρες με συννεφιά ή όταν δεν υπάρχει μεγάλη ηλιοφάνεια.
● Οι κίτρινοι φακοί κάνουν ακόμη πιο έντονα τα χρώματα, οπότε και την ηλιοφάνεια ακόμη πιο εκτυφλωτική.
● Οι αποχρώσεις του καφέ, του γκρι και του γκριζοπράσινου είναι ιδανικοί για την έντονη ηλιοφάνεια, επειδή προσφέρουν καλή σκίαση. Το γκρι είναι ουδέτερο χρώμα και δεν αλλοιώνει τα φυσικά χρώματα. Το σκούρο γκρι ενδείκνυται για αυτούς που έχουν ανοιχτόχρωμα μάτια.
● Όσοι ασχολούνται με θαλάσσια σπορ, όσοι ψαρεύουν ή κάνουν υπαίθρια επαγγέλματα ενδέχεται με τα κλασικά γυαλιά ηλίου να βλέπουν πιο θαμπά εξαιτίας των αντανακλάσεων των ηλιακών ακτίνων. Σε αυτές, λοιπόν, τις συνθήκες, οι ειδικοί συστήνουν πολωτικούς (polarised) φακούς, που εμποδίζουν τις αντανακλάσεις.
● Σήμερα υπάρχουν διορθωτικοι φακοι για τους χρήστες πολυεστιακών γυαλιών. Όσοι έχουν μυωπία, αστιγματισμό, υπερμετρωπία ή πρεσβυωπία μπορούν να φορούν γυαλιά με φακούς ηλίου που απορροφούν τη βλαβερή ηλιακή ακτινοβολία, προσαρμοσμένα στο πρόβλημά τους, αφού τα γυαλιά οράσεως μπορούν να δεχτούν στρώσεις χρωμάτων και να μετατραπούν σε γυαλιά ηλίου με τους βαθμούς σας.

Συμβουλές για να προστατεύσετε τα μάτια σας
● Φοράτε καπέλο με φαρδύ γείσο, που θα σκιάζει τα μάτια σας.
● Μην κοιτάτε ποτέ κατάματα τον ήλιο, ακόμη και αν φοράτε γυαλιά ηλίου, γιατί μπορεί να προκληθούν βλάβες στην ωχρά κηλίδα. Συμβουλεύστε και το παιδί σας να μην το κάνει αυτό.
● Έχετε υπόψη σας ότι ορισμένα φάρμακα (όπως διουρητικά, αντιβιοτικά, αντιψυχωσικά, καθώς και φάρμακα για την αρθρίτιδα) αυξάνουν τη δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Γι’ αυτό, αν ακολουθείτε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή, συμβουλευτείτε το γιατρό σας για τυχόν προβλήματα στον ήλιο.
● Αν μετά από ηλιοθεραπεία ή μεγάλη χρονική έκθεση στον ήλιο νιώσετε οξύ πόνο στα μάτια ή έχετε θολή όραση, απευθυνθείτε στον οφθαλμίατρο.
● Εάν έχετε υποβληθεί σε οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση στα μάτια, συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ώστε να σας ορίσει τα ακριβή χρονικά διαστήματα έκθεσης στον ήλιο, αλλά και να σας δώσει τις απαραίτητες οδηγίες.
● Μην αγοράζετε γυαλιά από το σουπερμάρκετ ή από πλανόδιους, γιατί, αν δεν διαθέτουν απορροφητικούς φακούς για την ακτινοβολία, δεν προσφέρουν προστασία από τον ήλιο. Αντιθέτως, μπορεί να προκαλέσουν και βλάβες, γιατί, καθώς διαστέλλεται η κόρη του ματιού, επιτρέπει την εισχώρηση περισσότερης υπεριώδους ακτινοβολίας στα μάτια από ό,τι αν δεν φορούσατε καθόλου γυαλιά.

Προστατεύστε τα παιδιά
Τα παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο από ό,τι οι μεγάλοι να υποστούν βλάβες στα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία, γιατί περνούν περισσότερο χρόνο έξω στον ήλιο παίζοντας. Είναι, λοιπόν, εξαιρετικά σημαντικό οι γονείς να φροντίζουν ώστε τα παιδιά τους να φορούν πάντα γυαλιά ηλίου. Ιδιαίτερη προσοχή, επίσης, χρειάζεται στην επιλογή γυαλιών ηλίου για νήπια και μικρά παιδιά. Μην επιλέγετε πολύ σκούρους φακούς για τα μικρά παιδιά, γιατί μπορεί να προκληθούν φωτοφοβικές καταστάσεις, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται στο μέλλον να φορούν γυαλιά μονίμως. Όσον αφορά την ποιότητα και την απορροφητικότητα των φακών, ισχύει ό,τι και για τους ενηλίκους. Βεβαιωθείτε ότι τα γυαλιά ηλίου είναι ελαφριά, εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπο των παιδιών και προστατεύουν τα μάτια τους από όλες τις πλευρές. Ρωτήστε τον οπτικό και για την ανθεκτικότητα των γυαλιών που σκοπεύετε να αγοράσετε, καθώς είναι σίγουρο ότι ένα παιδί τα ταλαιπωρεί αρκετά. Οι φακοί πρέπει, επίσης, να είναι άθραυστοι για την αποφυγή τραυματισμών σε τυχόν ατυχήματα.