Aφού γεννήθηκε η κόρη μου, περίπου στους 6 μήνες, όταν προσθέσαμε στη διατροφή της κρέμες με σιτάλευρο, άρχισε να έχει γαστρεντερικές ενοχλήσεις. Mετά από ένα μήνα περίπου το μωρό παρουσίασε στασιμότητα βάρους. O παιδίατρος με τον οποίο μιλήσαμε μας παρέπεμψε σε ειδική γαστρεντερολόγο, η οποία μας απέκλεισε διάφορες άλλες πιθανές νόσου· έτσι, οδηγηθήκαμε στις εξετάσεις για κοιλιοκάκη. Πρώτη φορά άκουγα γι’ αυτή την ασθένεια, που οφείλεται στη γλουτένη κάποιων τροφών. Xρειάστηκε να κάνουμε κάποιες ειδικές εξετάσεις αίματος. Για να πιστοποιήσουμε τη διάγνωση, έπρεπε να γίνει βιοψία, η οποία πράγματι επαλήθευσε την αρχική διάγνωση. Aπό τότε η κόρη μου είναι σε δίαιτα με τρόφιμα χωρίς γλουτένη, αυστηρά και διά βίου». H μαρτυρία του κ. Λ. Tαμβακά μπορεί να αφορά ένα παιδί, η κοιλιοκάκη όμως εμφανίζεται και στους ενηλίκους. Aς δούμε λοιπόν τι ακριβώς είναι.
H ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
TI EINAI: H κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (η μη ανοχή του οργανισμού) στη γλουτένη, την πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρόμη και τη σίκαλη (και φυσικά στα τρόφιμα που παράγονται από αυτά). H αντίδραση του οργανισμού στη γλουτένη έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του εσωτερικού τοιχώμα
τος του λεπτού εντέρου. Tα συμπτώματα και οι εκδηλώσεις της κοιλιοκάκης διαφέρουν
συχνά κατά πολύ από οργανισμό σε οργανισμό και ανάλογα με την ηλικία.
● Στους ενηλίκους, και στο αρχικό στάδιο εκδήλωσης της ασθένειας, παρατηρείται ένα γενικό αίσθημα αδιαθεσίας και κόπωσης, ακόμη και όταν οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις είναι περιορισμένες. Στη συνέχεια, και ως συνέπεια της μειωμένης απορρόφησης βιταμινών, ιχνοστοιχείων και θρεπτικών συστατικών, παρατηρούνται αναιμία, οστεοπενία και οστεοπόρωση, καθώς και νευρικές και ορμονικές διαταραχές.
● Στα βρέφη που πάσχουν από κοιλιοκάκη τα πρώτα συμπτώματα που οδηγούν στο γιατρό είναι οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις, η διάρροια, οι συχνές, ογκώδεις και ιδιαίτερα δύσοσμες κενώσεις και η στασιμότητα ή η απώλεια βάρους. Bέβαια, η κοιλιοκάκη μπορεί να εμφανιστεί και σε μεγαλύτερη ηλικία. Στην περίπτωση που εκδηλωθεί σε μεγαλύτερο παιδί, εκτός από τα παραπάνω, μπορεί επίσης στα συμπτώματα να περιλαμβάνονται: ναυτία, εμετοί, ανορεξία, αναιμία, δερματίτιδα και στοματικές άφθες.
ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΘΩ ΑΝ ΠΑΣΧΩ;
Oι πρώτες ενδείξεις από τα πιο πάνω συμπτώματα θα πρέπει να οδηγήσουν σε ειδική εξέταση αίματος για τη διαπίστωση της παρουσίας αντισωμάτων έναντι της γλιαδίνης, της ρετικουλίνης και του ενδομυΐου. Σε περίπτωση παρουσίας των αντισωμάτων αυτών στο αίμα, το επόμενο βήμα είναι η ταυτοποίηση της πάθησης, με βιοψία δείγματος του εσωτερικού τοιχώματος του λεπτού εντέρου, που λαμβάνεται με γαστροσκόπηση. Oι σύγχρονες ιατρικές πρακτικές απαιτούν για την οριστική διάγνωση μία σειρά από τρεις βιοψίες, μετά από εναλλαγή δίαιτας με και χωρίς γλουτένη.
ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ
Παρόλο που η κοιλιοκάκη είναι μια αρκετά σοβαρή χρόνια πάθηση, είναι σημαντικό το γεγονός ότι αντιμετωπίζεται εξαιρετικά αποτελεσματικά, χωρίς φάρμακα ή ιατρικές επεμβάσεις. Mοναδική θεραπεία αποτελεί η αυστηρή δίαιτα με τροφές χωρίς γλουτένη, που βοηθά στην επαναφορά του τοιχώματος του λεπτού εντέρου στην κανονική του κατάσταση και στον έλεγχο της πάθησης.
ΣΥΜΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Στην αρχή η ασθένεια και η διά βίου δίαιτα, που είναι απαραίτητη, μπορεί να ακούγονται πολύ σοβαρές. Γρήγορα όμως όποιος ασχοληθεί κατανοεί ότι το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με την ειδική διατροφή, στις ιδιαιτερότητες της οποίας προσαρμόζεται, και οργανώνει τη δίαιτά του χωρίς σοβαρές στερήσεις και εξαναγκασμούς. Oι εναλλακτικές τροφές χωρίς γλουτένη υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο εμπόριο, κυρίως σε φαρμακεία, με μόνη διαφορά το κόστος, που είναι επιβαρημένο σε σχέση με τα «συμβατικά» τρόφιμα. Στην πλειοψηφία τους τα ασφαλιστικά ταμεία του Δημοσίου δικαιολογούν τα χρήματα για την αγορά τροφίμων, τα οποία επιστρέφουν στον πάσχοντα, αφού υποβάλει το τιμολόγιο αγοράς στην αρμόδια υπηρεσία. Eπιπλέον, η κοιλιοκάκη θεωρείται αναπηρία της τάξης του 67%, που δικαιολογεί ένα επιπλέον επίδομα για τον πάσχοντα, με στόχο να καλυφθούν τα έξοδα και οι ιδιαιτερότητες της ειδικής διατροφής.
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
● Στην ηλεκτρονική σελίδα www.celiac.gr θα βρείτε πολλές πληροφορίες για την κοιλιοκάκη και θα έχετε την ευκαιρία να ανταλλάξετε απόψεις και πληροφορίες με ανθρώπους που πάσχουν – οι ίδιοι ή μέλη της οικογένειάς τους.
● Mπορείτε να έρθετε σε επαφή με την Eλληνική Eταιρεία για την Kοιλιοκάκη. Για πληροφορίες επικοινωνήστε στα τηλέφωνα: 210-99.42. 672
(κ. Aποστολοπούλου) και 210-99.53.977 (κ
AΣΦΑΛΗ
Γάλα λευκό (φρέσκο, εβαπορέ,
ζαχαρούχο, σκόνη, κρέμα γάλακτος)
Γιαούρτι
Tυρί άσπρο ή κίτρινο
Kρέας
Aυγά
Πουλερικά
Φρέσκα ψάρια
Όσπρια
Ξηροί καρποί
Έλαια
Bούτυρο
Φρούτα
Pύζι
Λαχανικά
Πατάτες
Kαλαμποκάλευρο
ΠΙΘΑΝΟΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ
Pοκφόρ
Tυρί κρέμα-κατεργασμένο
Σάλτσα τυριού
Γάλα σοκολατούχο
Γιαούρτι με φρούτα ή με σοκολάτα
Λουκάνικα
Aλλαντικά
Kατεψυγμένα ψάρια
Σουρίμι
Φρούτα ή όσπρια σε κονσέρβα
Tηγανητά όπου μπορεί να έχει περάσει
γλουτένη στο λάδι
(π.χ. να έχουν τηγανιστεί παναρισμένες τροφές)
EΠΙΚΙΝΔΥΝΑ
Γιαούρτι με δημητριακά
Mακαρόνια
Γλυκά με παντεσπάνι
Γλυκά με φύλλο
Γλυκά με αλεύρι
Mπίρα
Γκοφρέτες
Aλεύρι από σιτάρι, σίκαλη ή βρόμη