Μοιάζει με ένα μακρύ σωλήνα και κρύβεται μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα. Το έντερό μας είναι απαραίτητο για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού και για τη διατήρηση της ίδιας μας της ζωής, αφού εκεί συντελούνται οι διεργασίες αξιοποίησης της τροφής μας. Διακρίνεται σε λεπτό και σε παχύ έντερο. Με τη συνεργασία του νευρικού και μυϊκού συστήματος, γίνονται οι κινήσεις του λεπτού εντέρου. Η τελική διάσπαση των σακχάρων, των πρωτεϊνών, των λιπών και γενικά η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το αίμα γίνεται μέσω των πεπτικών ενζύμων, τα οποία εκκρίνονται και από το έντερο. Αν, λοιπόν, το έντερο υποστεί κάποια βλάβη, τότε διαταράσσονται αυτές του οι λειτουργίες. O κ. Ιωάννης Τριανταφυλλίδης, καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Ιασίου και διευθυντής της Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας, μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για όλα όσα πρέπει να κάνουμε για να διατηρήσουμε το έντερό μας σε καλή κατάσταση.



Τα κυριότερα φάρμακα που η παρατεταμένη και αλόγιστη χρήση τους μπορεί να βλάψει το έντερό μας είναι:
• Η ασπιρίνη, η οποία μπορεί να κάνει έλκη-πληγές στο έντερο.
• Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (αντιρευματικά φάρμακα), που χορηγούνται συνήθως για τα ρευματικά, αλλά και για τους πόνους στις αρθρώσεις.
• Τα αντιβιοτικά, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν διάρροια που θα περάσει γρήγορα σε μία ή δύο μέρες, μπορεί όμως να είναι και πολύ πιο σοβαρή και να κάνει κολίτιδα που οφείλεται σε ανάπτυξη ενός μικροβίου το οποίο είναι φυσιολογικός «ένοικος» του εντέρου, αλλά υπεραναπτύσσεται όταν δοθούν αντιβιοτικά και μεταβάλλει ολόκληρο το έντερο σε μια πληγή.
• Τα αντικαταθλιπτικά-αγχολυτικά, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα.




Μερικοί άνθρωποι μπορεί κάποια στιγμή της ζωής τους ή κατά διαστήματα να παρατηρούν αλλαγές στη λειτουργία των εντέρων τους, άλλοτε πιο έντονες και άλλοτε πιο ήπιες. Τα πιο συχνά εντερικά προβλήματα είναι:
• Δυσκοιλιότητα: Πρόκειται για οξεία ή χρόνια κατάσταση κατά την οποία μειώνεται ο αριθμός των κενώσεων κι έτσι έχουμε λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα. Η δυσκοιλιότητα συνήθως αντιμετωπίζεται με ειδική διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και με αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει για ορισμένο διάστημα και τη χρήση υπακτικών. Σε περίπτωση που η δυσκοιλιότητα δεν οφείλεται σε κακή διατροφή, αλλά σε κάποια νοσήματα ή στη λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά, σίδηρο κλπ.), τότε θεραπεύεται αφού αντιμετωπιστεί η αιτία που την προκαλεί.
• Σπαστική κολίτιδα Ή σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου: Χαρακτηρίζεται από διάχυτο κοιλιακό πόνο, φουσκώματα και μεταβολές των συνηθειών του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα). Η θεραπεία συνήθως είναι συνδυαστική, περιλαμβάνει κατάλληλη διατροφή (χωρίς πολλές φυτικές ίνες και λιπαρά) και αναλγητικά ή και αντικαταθλιπτικά φάρμακα, που φαίνεται να έχουν πιο ειδική δράση στο μηχανισμό πρόκλησης της νόσου.
• Η ελκώδης κολίτιδα: Χρόνιο φλεγμονώδες νόσημα του παχέος εντέρου (δημιουργία ελκών στο βλεννογόνο του εντέρου) που χαρακτηρίζεται από εξάρσεις διάρροιας με αίμα, πόνους στην κοιλιά, αίσθημα επείγουσας κένωσης, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζεται πυρετός. Συνήθως αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή και αλλαγές στην καθημερινή διατροφή στις περιόδους εξάρσεως της νόσου. Σε καταστάσεις που δεν ανταποκρίνονται στα φάρμακα και αν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν, ίσως χρειαστεί να γίνει αφαίρεση τμήματος του παχέος εντέρου.
• ΝΟΣΟΣ του Crohn: Ένα άλλο είδος εντερικής διαταραχής, πιο σπάνιο όμως, που μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς, καθώς και χρόνια ή κατά διαστήματα διάρροια. Πρόκειται για προσβολή από φλεγμονή κάποιου τμήματος του πεπτικού σωλήνα. Η θεραπεία είναι ανάλογη με τη σοβαρότητα της κατάστασης. Έτσι, μπορεί να αντιμετωπιστεί με ειδική δίαιτα και με συνδυασμούς πολλών και πολύπλοκων φαρμακευτικών ουσιών ή ακόμα και με χειρουργική επέμβαση.
• Πολύποδες: Εντοπίζονται συνήθως όταν εμφανίζεται αίμα με την αφόδευση ή σε προληπτικό έλεγχο. Ακόμα και αν δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα, πρέπει να αξιολογηθούν με προσοχή και να αφαιρεθούν, γιατί ένα μικρό ποσοστό τους εξελίσσεται σε καρκίνο. Αν είναι μικροί σε μέγεθος, αφαιρούνται με το κολονοσκόπιο (ενδοσκοπική πολυποδεκτομή). Αν, όμως, είναι μεγάλοι ή πολλαπλοί πολύποδες που δεν μπορούν να αφαιρεθούν ενδοσκοπικά, συνήθως απαιτείται χειρουργική αφαίρεση.


Oποιαδήποτε μεταβολή της συνηθισμένης λειτουργίας των εντέρων σας πρέπει να σας οδηγήσει στο γαστρεντερολόγο. Μπορεί να πρόκειται για κάποιο απλό εντερικό ερεθισμό (π.χ. δυσκοιλιότητα, σπαστική κολίτιδα κλπ.), μπορεί όμως και για κάτι πιο σοβαρό. Γι’ αυτό, κάντε αμέσως εξετάσεις αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα:
• Αίμα ή βλέννα στις κενώσεις.
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα, χωρίς εμφανή λόγο, που διαρκεί περισσότερο από 6 εβδομάδες.
• Μετεωρισμό.
• Γουργουρητά.
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Πόνο στην κοιλιά ή στον πρωκτό.
• Αίσθηση ότι δεν έχει αδειάσει εντελώς το παχύ έντερο μετά από μια κένωση.
• Συμπτώματα αναιμίας, όπως κόπωση.



Με ορισμένα προληπτικά μέτρα, μπορούμε να διασφαλίσουμε στο μέτρο του δυνατού τη διά βίου καλή λειτουργία του.


• Σε 5 μερίδες λαχανικών και φρούτων την ημέρα.
• Στο ελαιόλαδο και τη μείωση των κορεσμένων λιπαρών.
• Στο ψάρι, 3 φορές την εβδομάδα.
• Στα φρέσκα ή αποξηραμένα αρωματικά που δίνουν γεύση στο φαγητό και σας επιτρέπουν να μειώσετε το αλάτι.
• Στα δημητριακά ολικής άλεσης και στο καστανό ρύζι.
• Στα όσπρια 1 έως 2 φορές την εβδομάδα.
• Στο παραδοσιακό γιαούρτι, δηλαδή αυτό που έχει πέτσα.
• Στα μικρά και τακτικά γεύματα ώστε να μη μένει πολλές ώρες άδειο το έντερό σας.
• Στις επαρκείς ποσότητες υγρών, κυρίως νερού και φρεσκοστυμμένων χυμών φρούτων.


• Στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.
• Στα τρανς λιπαρά.
• Στην υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
• Στη συστηματική κατανάλωση επεξεργασμένων προϊόντων με πολλά χημικά πρόσθετα (συντηρητικά, χρωστικές, βελτιωτικά γεύσης κλπ.).
• Στη συστηματική κατανάλωση τηγανητών και λιπαρών τροφών.


Κάθε χρόνο οι γιατροί, παγκοσμίως, καταλήγουν σε διάγνωση 1 εκατομμυρίου νέων περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι 300.000 από αυτές αφορούν ευρωπαίους πολίτες. O καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται στο εσωτερικό του παχέος εντέρου. Η πλειονότητα των καρκίνων προέρχονται από μικρούς καλοήθεις όγκους του εντέρου, γνωστούς ως πολύποδες. Στα πρώιμα στάδια, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να μην έχει συμπτώματα παρά μόνο ήπια αναιμία ή μη ορατό αίμα στα κόπρανα, που ανιχνεύεται με ειδική εξέταση. O καρκίνος του παχέος εντέρου αντιμετωπίζεται αρχικά με χειρουργική επέμβαση και στη συνέχεια με χημειοθεραπεία. Αν η διάγνωση γίνει στα αρχικά στάδια, το ποσοστό επιτυχούς αντιμετώπισης της νόσου κυμαίνεται από 85% έως 90%.



Είναι άνω των 50 ετών Έχει διαπιστωθεί ότι ποσοστό 92% των περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου παρουσιάζεται σε άτομα άνω των 50 ετών.
Εχουν πολυποδες στο παχύ έντερο.
Υποφέρουν από τη νόσο του Crohn ή από ελκώδη κολίτιδα.
Έχουν οικογενειακο ιστορικο καρκίνου του παχέος εντέρου. Εφόσον συγγενείς πρώτου βαθμού (γονέας, αδερφός, αδερφή ή παιδί) έχουν εμφανίσει καρκίνο του παχέος εντέρου πριν την ηλικία των 50 ετών, το άτομο αυτό διατρέχει διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Καπνιζουν! Oι καπνιστές διατρέχουν έως και τετραπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του παχέος εντέρου σε σχέση με τους μη καπνιστές.


Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνω;
Ακόμα και αν είστε υγιής και δεν έχετε κάποιο ή κάποια συμπτώματα και αν φυσικά δεν ανήκετε στα άτομα υψηλού κινδύνου, θα πρέπει, στο πλαίσιο της πρόληψης, να ελέγξετε την κατάσταση των εντέρων σας, ειδικά αν είστε πάνω από 50 ετών. O γιατρός θα σας συστήσει κάποια ή κάποιες από τις ακόλουθες διαγνωστικές εξετάσεις:
• Εξέταση κοπράνων (για ανίχνευση αίματος στα κόπρανα).
• Ακτινολογικός έλεγχος παχέος εντέρου.
• Oρθοσιγμοειδοσκόπηση.
• Κολονοσκόπηση.




Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. ΙΩΑΝΝΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ, καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Ιασίου και διευθυντή της Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας.