Όταν το δέρμα… ξεβάφει

Η λεύκη είναι μια πάθηση που οφείλεται σε απώλεια της μελάγχρωσης του δέρματος. Η απώλεια αυτή έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση λευκών κηλίδων πάνω στο δέρμα με ακανόνιστο σχήμα και ποικιλία στο μέγεθος. Θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα, που σημαίνει πως για άγνωστο λόγο ο οργανισμός καταστρέφει ορισμένα μελανοκύτταρα, με αποτέλεσμα να μην παράγεται μελανίνη στα σημεία εκείνα του σώματος, οπότε και το δέρμα ασπρίζει. Υπολογίζεται ότι η λεύκη εμφανίζεται στο 1-4% του γενικού πληθυσμού παγκοσμίως. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 2,5-3%. Μπορεί να είναι συγγενής (περίπου στο 1/3 των περιπτώσεων) ή επίκτητη (περίπου στα 2/3 των περιπτώσεων). Εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία και στα δύο φύλα, προσβάλλει όμως συχνότερα άτομα ηλικίας 10-30 ετών.

ΤΙΡ Πρέπει οπωσδήποτε να προστατεύετε με αντιηλιακό τις περιοχές που έχουν προσβληθεί από λεύκη, γιατί κινδυνεύετε να πάθετε έγκαυμα.





Σε ποια σημεία του σώματος μπορεί να εμφανίσω λευκές κηλίδες;

●Τα πιο συχνά μέρη εμφάνισης της λεύκης στο δέρμα είναι ο λαιμός, η περιοχή γύρω από τα μάτια και γύρω από το στόμα, η μύτη, οι θηλές των μαστών, τα χέρια, ο ομφαλός και τα γεννητικά όργανα. Από τη στιγμή που θα κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στο δέρμα σας ένα λευκό σημάδι, θα ακολουθήσουν προοδευτικά και άλλα. Με άλλα λόγια, η πρώτη κηλίδα θα μεγαλώσει και σιγά-σιγά θα δημιουργηθούν και άλλες.

● Η λεύκη μπορεί να είναι ήπιας μορφής ή επιθετική σε τέτοιο βαθμό, ώστε να φτάσει να γίνει όλο το δέρμα άσπρο. Ανάλογα με την έκταση των βλαβών, η λεύκη χωρίζεται σε εντοπισμένη και γενικευμένη. Στην εντοπισμένη μορφή λεύκης έχουμε μία ή περισσότερες λευκές κηλίδες σε μία μόνο περιοχή ή τμηματικά και σε κάποιες άλλες ακόμα. Στη γενικευμένη μορφή λεύκης, μπορεί να υπάρχουν λευκές κηλίδες διάσπαρτες, χωρίς κάποια ειδική κατανομή ή μπορεί να υπάρχει ολικός ή σχεδόν ολικός αποχρωματισμός.



Τι μου προκάλεσε τη λεύκη;

Η αιτία που προκαλεί τη λεύκη παραμένει άγνωστη. Μέχρι σήμερα έχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες, που προσπαθούν να εξηγήσουν τι πραγματικά κινητοποιεί αυτόν το μηχανισμό που καταστρέφει τα μελανοκύτταρα και ασπρίζει το δέρμα. Έτσι, σύμφωνα με τις επικρατέστερες θεωρίες για τις λευκές κηλίδες, μπορεί να φταίνε:

Ορισμένες ουσίες (ακετυλοχολίνη, αδρεναλίνη, νοραδρεναλίνη) που υπό την επίδραση ερεθισμάτων απελευθερώνονται στις απολήξεις των περιφερικών νεύρων του δέρματος και πιθανόν έχουν τοξική επίδραση στα μελανοκύτταρα, αναστέλλοντας τη μελανογένεση.

Η προδιάθεση του ίδιου του οργανισμού να μην παράγει ή να καταστρέφει τα μελανοκύτταρα.

Κάποια αντισώματα που βρέθηκαν στον ορό των ασθενών και ίσως δρουν κατά του μηχανισμού μελανογένεσης.

Η κληρονομικότητα. Η θεωρία αυτή στηρίζεται στο ότι παρουσιάζονται υψηλά ποσοστά της νόσου σε άτομα της ίδιας οικογένειας.





Η κατάλληλη αντιμετώπιση

Αφού γίνει διάγνωση, ο δερματολόγος συνήθως προχωρεί και σε έναν εργαστηριακό έλεγχο, προκειμένου να αποκλειστεί η συνύπαρξη άλλων νόσων. Παρότι οι περισσότεροι ασθενείς με λεύκη είναι υγιείς, είναι πιθανό ορισμένες παθήσεις να εμφανίζονται συχνότερα ή να συνυπάρχουν σε ασθενείς με λεύκη σε μεγαλύτερα ποσοστά σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Oι παθήσεις αυτές μπορεί να είναι: δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, σακχαρώδης διαβήτης, ορισμένες μορφές αναιμίας, η αυτοάναοση γαστρίτιδα, καθώς και δερματικές παθήσεις (γυροειδής αλωπεκία, ψωρίαση, σκληροδερμία, δισκοειδής ερυθηματώδης λύκος).

Η θεραπεία της λεύκης είναι περισσότερο συμπτωματική και δεν υπόσχεται πλήρη ίαση. Όταν υπάρχουν λίγες βλάβες στο σώμα ή στα άκρα, χρησιμοποιούνται τοπικά αλοιφές με κορτικοστεροειδή. Χρειάζεται όμως προσοχή στη διάρκεια χορήγησής τους για να μην προκληθεί ατροφία του δέρματος.

Σήμερα η καλύτερη αντιμετώπιση της λεύκης γίνεται με φωτοχημειοθεραπεία, όπου οι ασθενείς εφαρμόζουν τοπικά ή παίρνουν από το στόμα ουσίες που αυξάνουν τη φωτοευαισθησία, σε συνδυασμό με έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία, ώστε να αυξηθεί η παραγωγή μελανίνης. Όταν η φωτοχημειοθεραπεία αποτυγχάνει, τότε μπορεί να γίνει και αυτομαύρισμα με εφαρμογή στα σημεία ειδικών κρεμών που το χρωματίζουν τεχνητά. Το σκούρο δέρμα που επιτυγχάνεται διατηρείται μόνο 5 ημέρες και γι’ αυτό θα πρέπει να ξανατοποθετηθεί η κρέμα.

Για την αποκατάσταση της λεύκης εφαρμόζονται και χειρουργικές τεχνικές, όπως η μεταμόσχευση αυτόλογων μελανοκυττάρων και αυτόλογων δερματικών μοσχευμάτων. Σε άτομα με εκτεταμένη μορφή λεύκης, όπου υπάρχουν λίγα υπολείμματα φυσιολογικού δέρματος, μπορεί να γίνει ένας μόνιμος αποχρωματισμός του φυσιολογικού δέρματος.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον δρ. Αλέξανδρο Μπαλαμώτη, δερματολόγο