1. Νιώθω πολύ στενοχωρημένος, άρα έχω κατάθλιψη. Α. Σωστό Β. ΛάθοςΣωστή απάντηση: Β Μπορεί να είμαστε στενοχωρημένοι, αγχωμένοι ή ακόμα και δυστυχισμένοι χωρίς όμως να έχουμε κατάθλιψη. Στην περίπτωση της κατάθλιψης, νιώθουμε να «βυθιζόμαστε» (αίσθημα απελπισίας), ενώ στην απλή στενοχώρια διατηρούμε ακόμα έναν έλεγχο επάνω στα πράγματα. Το για ποια από τις δύο καταστάσεις πρόκειται τελικά είναι κάτι που θα το καταλάβουμε από τις συνέπειες που έχει η στενοχώρια αυτή στη ζωή μας, το πόσο, δηλαδή, δυσλειτουργική γίνεται η καθημερινότητά μας εξαιτίας της και για πόσον καιρό. Με άλλα λόγια, η διάκριση μεταξύ θλίψης και κατάθλιψης έχει να κάνει με την ένταση, τη συχνότητα, την ποικιλία και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.2. Η διαφορά της θλίψης από την κατάθλιψη είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση σκεφτόμαστε την αυτοκτονία. Α. Σωστό Β. ΛάθοςΣωστή απάντηση: Α και Β Η παραπάνω φράση είναι κατ’ αρχάς σωστή, αφού όταν είμαστε απλώς θλιμμένοι δεν σκεφτόμαστε να βάλουμε τέρμα στη ζωή μας, ενώ αντίθετα όταν πάσχουμε από κατάθλιψη κάνουμε μαύρες σκέψεις και είναι πιθανό να μας περνάει από το μυαλό ακόμα και η αυτοκτονία. Όμως δεν είναι μόνο αυτή η διαφορά της θλίψης από την κατάθλιψη. Όταν έχουμε κατάθλιψη, η στενοχώρια μας φαίνεται να διαρκεί υπερβολικά και να είναι καθημερινή, η ένταση των συναισθημάτων είναι ανυπόφορη, δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στην καθημερινότητά μας, δεν νιώθουμε ικανοποίηση από τίποτε, έχουμε προβλήματα με την όρεξη και τον ύπνο μας, είμαστε συνέχεια κουρασμένοι και δυσκολευόμαστε να συγκεντρωθούμε.3. Μετά από έναν θάνατο, μια σοβαρή αρρώστια ή έναν επώδυνο χωρισμό, θα πάθουμε κατάθλιψηΑ. Σωστό Β. ΛάθοςΣωστή απάντηση: Β Ο κίνδυνος να εμφανίσουμε κατάθλιψη μετά από ένα τόσο επώδυνο γεγονός αυξάνεται σε σχέση με όταν τα προβλήματά μας είναι πιο διαχειρίσιμα. Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος να εμφανίσει ένα άτομο κατάθλιψη είναι 2 φορές μεγαλύτερος μετά από ένα διαζύγιο ή τον θάνατο του/της συντρόφου του. Όμως, δεν πρέπει να μπερδευόμαστε· η στενοχώρια, η μελαγχολία, η θλίψη, το πένθος είναι φυσιολογικά συναισθήματα που οι άνθρωποι έχουμε το δικαίωμα να βιώνουμε. Όταν, όμως, νιώθουμε ότι η στενοχώρια μας είναι αξεπέραστη και δεν μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνοι μας, τότε θα μπορούσαμε, ακόμα και χωρίς να έχουμε κατάθλιψη, να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό, ώστε να μας βοηθήσει (π.χ. με κάποια μορφή ψυχοθεραπείας).4. Σε τι οφείλεται η κατάθλιψη;Α. Στον αδύναμο χαρακτήρα μαςΒ. Σε μια χημική ανισορροπία στον εγκέφαλοΓ. Στις αντιξοότητες της ζωήςΔ. Στην κληρονομικότηταΣωστή απάντηση: Όλες Η κατάθλιψη έχει κάποια κληρονομική βάση, δηλαδή εμφανίζεται συχνότερα σε ανθρώπους με σχετικό οικογενειακό ιστορικό, των οποίων πιθανώς η προσωπικότητά τους τούς κάνει πιο ευαίσθητους, συχνά μετά από κάποιο σοβαρό πρό-βλημα που προκύπτει. Αυτό όμως που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και χωρίς εμφανή λόγο, επειδή δημιουργείται μία χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο (τα επίπεδα ορισμένων νευροδιαβιβαστών, π.χ. της σεροτονίνης, παραμένουν πολύ χαμηλά).5. Η κατάθλιψη μπορεί να περάσει και από μόνη της, χωρίς βοήθεια ειδικού. Α. Σωστό Β. ΛάθοςΣωστή απάντηση: Β Η κατάθλιψη δεν περνάει από μόνη της και είναι μια σοβαρή ασθένεια που δεν πρέπει να μείνει χωρίς θεραπεία. Χρειάζεται να επισκεφτούμε ψυχίατρο, και αν πράγματι μας διαγνώσει κατάθλιψη, είναι απαραίτητο να πάρουμε φάρμακα, πιθανώς να κάνουμε και ψυχοθεραπεία, και αν είναι εφικτό, να προσπαθήσουμε να λύσουμε τα προβλήματα που μας την προκάλεσαν. 6. Πώς θα πρέπει να αποφασίσουμε να πάρουμε αντικαταθλιπτικά;Α. Μόνοι μαςΒ. Με την παρότρυνση κάποιου άλλουΓ. Με την έγκριση ενός ψυχιάτρουΣωστή απάντηση: Γ Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πάρουμε αντικαταθλιπτικά μόνοι μας ή με την παρότρυνση κάποιου μη ψυχιάτρου, ακόμα και αν είναι γιατρός.7. Τα αντικαταθλιπτικά προκαλούν εθισμόΑ. Ναι Β. ΌχιΣωστή απάντηση: Β Τα αντικαταθλιπτικά δεν προκαλούν ανοχή (όπως συμβαίνει με τα ηρεμιστικά), δεν τα συνηθίζει, δηλαδή, ο οργανισμός μας με αποτέλεσμα να χρειαζόμαστε όλο και μεγαλύτερη δόση για να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Γενικά, τα αντικαταθλιπτικά νέας γενιάς είναι φάρμακα πολύ ασφαλή για τον πάσχοντα.8. Τα αντικαταθλιπτικά έχουν πολλές παρενέργειες. Α. Σωστό Β. ΛάθοςΣωστή απάντηση: Β Αυτό συνέβαινε με τα αντικαταθλιπτικά της παλαιότερης γενιάς· τα νεότερα έχουν πολύ λίγες παρενέργειες. Παρ’ όλα αυτά, χρειάζεται να μας παρακολουθεί ψυχίατρος όσο τα παίρνουμε, κυρίως στην αρχή και πάνω από όλα όταν πρόκειται για πολύ νέους ανθρώπους, ηλικιωμένους (>74) ή ειδικές ομάδες που πάσχουν από στεφανιαία νόσο, σακχαρώδη διαβήτη κ.λπ.9. Μόλις πάρω τα αντικαταθλιπτικά, θα αισθανθώ καλύτερα. Α. Σωστό Β. ΛάθοςΣωστή απάντηση: Β Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Τα αντικαταθλιπτικά χρειάζονται κάποιες εβδομάδες (2 έως 8, ανάλογα με τον ασθενή, το φάρμακο και τη σοβαρότητα της κατάστασης) για να μας βοηθήσουν να νιώσουμε καλύτερα. Δεν πρέπει όμως να περιμένουμε θαύματα, καθώς αυτή η διαδικασία μπορεί να πάρει κάποιο χρονικό διάστημα. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΠΑΝΤΕΛΗ ΠΑΖΑΡΛΗ, ψυχίατρο.
Quiz: Πόσα γνωρίζετε για την κατάθλιψη;
Ακριβώς επειδή ξεκινάει από τη θλίψη, ένα φυσιολογικό και αναμενόμενο σε διάφορες φάσεις της ζωής μας συναίσθημα, η κατάθλιψη πολλές φορές είναι δύσκολο να αναγνωριστεί -πρώτα από εμάς τους ίδιους-, ώστε να ζητήσουμε βοήθεια για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν την ασθένεια που θα απασχολήσει τον έναν στους δέκα από εμάς κάποια στιγμή της ζωής μας.