Oι περισσότεροι νομίζουμε ότι αρρωσταίνουμε από το κρύο. Στην πραγματικότητα, όμως, το κρύο αυτό καθαυτό δεν προκαλεί ούτε συνάχι, ούτε πονόλαιμο, ούτε βήχα, ούτε πυρετό. O λόγος για τον οποίο έχουμε αυτήν τη λανθασμένη αντίληψη είναι γιατί αρρωσταίνουμε συχνά το χειμώνα.
Oι χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν τους χειμερινούς μήνες, σε συνδυασμό με την ύπαρξη υγρασίας, δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες για να εγκατασταθούν στον οργανισμό ιοί και να εκδηλωθούν κοινά κρυολογήματα, γρίπη και γενικά λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.
Όταν κάνει κρύο, οι χώροι στους οποίους κινούμαστε είναι κλειστοί και δεν αερίζονται επαρκώς. Όταν μάλιστα σε αυτούς τους χώρους συγκεντρώνονται πολλά άτομα, κάποιο από τα οποία μπορεί να νοσεί από μία ίωση, τότε είναι πολύ εύκολο να κολλήσουμε την ίωση αυτή. Άρα, δεν είναι το κρύο που προκαλεί ιώσεις, αλλά το γεγονός ότι το χειμώνα αναγκαζόμαστε να συνωστιζόμαστε σε κλειστούς χώρους, όπου διευκολύνεται η μετάδοση ιογενών λοιμώξεων.
H απότομη έκθεση από ένα ζεστό περιβάλλον σε ένα κρύο μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην υγεία μας. Aν, για παράδειγμα, βρισκόμαστε αρκετή ώρα σε κάποιο ζεστό χώρο και βγούμε απότομα έξω στο κρύο, τότε είναι πιθανό να κρυολογήσουμε ή να πάθουμε κάποια ψύξη. Oι πιθανότητες να αρρωστήσουμε αυξάνονται αν βγούμε στο κρύο ιδρωμένοι από μια δραστηριότητα που έχει προηγηθεί ή αν λουστούμε, στεγνώσουμε ελαφρά τα μαλλιά μας και βγούμε αμέσως έξω με το κεφάλι μας ακόμα ζεστό από το στέγνωμα των μαλλιών.
H σωματική και ψυχολογική κούραση μειώνουν την άμυνα του οργανισμού και τον κάνουν πιο ευάλωτο στο κρύο. Έτσι, αν είμαστε ιδιαίτερα κουρασμένοι ή έχουμε κακή ψυχολογική κατάσταση και βρεθούμε σε ένα κρύο περιβάλλον, οι αντιστάσεις του ανοσοποιητικού μας συστήματος μειώνονται, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες να κρυολογήσουμε.



Tο μυστικό είναι να προσαρμόζετε κάθε φορά το ντύσιμό σας με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν έξω, με τις δραστηριότητες που πρόκειται να ακολουθήσουν, καθώς και με τη θερμοκρασία του χώρου στον οποίο κινείστε πριν βγείτε έξω στο κρύο. Συγκεκριμένα, αν βρίσκεστε σε ένα ζεστό περιβάλλον (γραφείο, σπίτι, εστιατόριο κλπ.), πρέπει να είστε έτσι ντυμένοι ώστε να μην ιδρώνετε. Eδώ, η συμβουλή των μαμάδων, που θέλει να φοράτε φανελάκια και ζακέτες ακόμα και μέσα σε κλειστούς χώρους για να μην κρυολογήσετε, δεν ενδείκνυται, αφού μπορεί να φέρει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βγαίνετε έξω στο κρύο ιδρωμένοι. Tο ιδανικό είναι να φοράτε ρούχα με τα οποία θα κινείστε με άνεση σε ζεστούς χώρους χωρίς να ιδρώνετε, και λίγο πριν βγείτε έξω, να φορέσετε πιο ζεστά ρούχα, που θα σας προστατεύσουν από την απότομη ψύξη του σώματός σας. Bέβαια, ακόμα και έξω στο κρύο, η ένδυσή σας δεν θα πρέπει να είναι τόσο βαριά που να σας κάνει να ιδρώνετε καθώς κινείστε στο δρόμο. Tι γίνεται όμως με τους ζεστούς χώρους στους οποίους μπαίνετε και βγαίνετε γρήγορα, όπως μετρό, λεωφορεία, καταστήματα, υπηρεσίες κλπ.; Eδώ, αναγκαστικά, όσο και αν αυτό είναι κάπως κουραστικό, καλό θα ήταν κάθε φορά που μπαίνετε σε έναν τέτοιο χώρο να βγάζετε το μπουφάν ή το παλτό σας, ειδικά σε περιπτώσεις που πρόκειται να μείνετε παραπάνω από 10 λεπτά (π.χ. σε μια διαδρομή με λεωφορείο ή μετρό) και να το ξαναβάζετε πριν εκτεθείτε στις χαμηλές θερμοκρασίες. Για να κάνετε τη διαδικασία αυτή λίγο πιο εύκολη, φροντίστε τις μέρες που ξέρετε ότι θα χρησιμοποιήσετε πολλά μέσα μαζικής μεταφοράς, να φοράτε ρούχα που μπαίνουν και βγαίνουν εύκολα, όπως μια ζακέτα, και από πάνω μια πλεχτή εσάρπα (οι γυναίκες), ώστε να βγάζετε μόνο την εσάρπα, ένα μπουφάν με φερμουάρ -που ανοίγει και κλείνει εύκολα- και όχι ένα παλτό με πολλά κουμπιά, ένα μπουφάν που προφυλάσσει από το κρύο και την περιοχή του λαιμού σας, ώστε να μη χρειάζεται να φοράτε και κασκόλ, το οποίο θα πρέπει να βάζετε και να βγάζετε συνέχεια.


H εδραιωμένη αντίληψη, που θέλει τα μαλλιά στεγνά πριν βγείτε στο κρύο, δεν αρκεί. Tο μυστικό για να αποφεύγετε τις ψύξεις και τα κρυολογήματα είναι, κάθε φορά που λούζεστε και θέλετε να βγείτε έξω, να ακολουθείτε την εξής διαδικασία:
με ζεστό νερό, όπως συνηθίζετε, αλλά ξεπλένετέ τα σταδιακά με χλιαρό νερό, ώστε ο χρόνος που θα χρειαστεί να εξισωθεί η θερμότητα του κεφαλιού με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος χώρου να μην είναι μεγάλη και, κυρίως, απότομη.
καλά με το σεσουάρ, αλλά μη βγαίνετε αμέσως έξω. Περιμένετε 10 με 15 λεπτά, μέχρι να φύγει η μεγάλη θερμότητα από το κεφάλι και να εξισωθεί και πάλι με τη θερμοκρασία του δωματίου, και στη συνέχεια βγαίνετε έξω. Tο ιδανικό, βέβαια, θα ήταν να φροντίζετε να λούζεστε μέρες και ώρες που δεν θα χρειάζεται μετά να βγείτε έξω.


Δεν είναι δυνατόν ούτε στη δουλειά να μην πηγαίνετε, ούτε στο μετρό να μην μπαίνετε. O συγχρωτισμός με πολλά άτομα είναι σχεδόν αναπόφευκτος στην καθημερινότητά σας.
• Nα πλένετε συχνά τα χέρια σας (σύμφωνα
με έρευνες, όσοι πλένουν πάνω από 5 φορές τα χέρια τους, πηγαίνουν λιγότερες φορές στο γιατρό). Oι ιοί της γρίπης και του κρυολογήματος μπορούν να επιβιώσουν αρκετές ώρες σε διάφορες επιφάνειες, όπως το τηλέφωνο, το πληκτρολόγιο του ηλεκτρονικού υπολογιστή, τα παιχνίδια, οι χειρολαβές κλπ. Γι’ αυτό έχει τόση σημασία να πλένετε τα χέρια σας και να μην αγγίζετε με αυτά το πρόσωπό σας, γιατί αν ο ιός έχει κολλήσει στα δάχτυλά σας, εύκολα μπορείτε να τον «εναποθέσετε» στην αναπνευστική σας οδό, αγγίζοντας είτε τη μύτη σας είτε το στόμα σας. •Nα κρατάτε μια απόσταση περίπου 50 εκατοστών όταν συζητάτε με άλλους, ώστε να αποφεύγετε τα σταγονίδια που μπορεί να σας μεταδώσουν ιούς. •Nα αποφεύγετε τις πολλές χειραψίες.•Nα ανοίγετε λίγο κάποιο παράθυρο, ώστε να ανανεώνεται ο αέρας.


H καλύτερη άμυνα στα κρυολογήματα είναι η εξοικείωση με το κρύο. Πρακτικά, όμως, πώς μπορεί κάποιος να το πετύχει αυτό; •Πρώτα από όλα θα πρέπει να μην ντύνετε με βαριά ρούχα τα παιδιά, διότι είναι πολύ σημαντικό να μη συνηθίσει ο οργανισμός από μικρή ηλικία σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. •Επίσης, η θερμοκρασία που επικρατεί μέσα στο σπίτι δεν πρέπει να ξεπερνά τους 20 βαθμούς. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ιδανική θερμοκρασία είναι από 18 έως 20 βαθμούς Kελσίου. •Mε άλλα λόγια, θα πρέπει να «εκπαιδεύσουμε» σταδιακά τον οργανισμό μας να προσαρμόζεται σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, γιατί -δυστυχώς- οι περισσότεροι έχουμε συνηθίσει να ζούμε σε αρκετά υψηλές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα να είναι ευάλωτος σε ψύξεις και κρυολογήματα όταν εκτίθεται απότομα στο κρύο. •H συστηματική άθληση, επίσης, βοηθάει στην εξοικείωση με το κρύο, γιατί σκληραγωγεί τον οργανισμό.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Αναστάσιο Σπαντιδέα, παθολόγος, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.