Φάκελος – Αντιγήρανση: Μπορούμε να νικήσουμε το χρόνο;

Η παράταση της νεότητας είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τον άνθρωπο από καταβολής κόσμου. Από τα φαρμακευτικά φυτά της αρχαιότητας και τα ελιξίρια νεότητας που εκθείαζαν στο κοινό οι τσαρλατάνοι του Μεσαίωνα, μέχρι τις σημερινές προσπάθειες να μείνουμε για πάντα νέοι, ανεξάρτητα από το τίμημα, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει πολύ. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που δηλώνουν έτοιμοι να δαπανήσουν ακόμα και μια περιουσία προκειμένου να παρατείνουν το χρόνο ζωής τους και να σβήσουν τα σημάδια της φθοράς. Η επιστήμη, πάντως, προχωρά συνεχώς με αλματώδη βήματα. Νέες έρευνες στον τομέα της Αναγεννητικής Ιατρικής φιλοδοξούν να ανοίξουν το δρόμο σε μια καινούργια εποχή. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σύντομα θα αποκαθιστούμε τις φθορές του σώματός μας όπως φτιάχνουμε τις ζημιές του αυτοκινήτου μας. «Χάλασε η καρδιά σας; Ορίστε το ανταλλακτικό», θα λένε οι γιατροί. Τόσο απλά;

Στην αιχμή της έρευνας
Η ιατρική έρευνα έχει καταφέρει πολλά όσον αφορά την αντιγήρανση και είναι σίγουρο ότι θα πετύχει ακόμα περισσότερα στο μέλλον. Παρ’ όλα αυτά, δεν θα μπορέσουμε να αποκωδικοποιήσουμε ποτέ το φαινόμενο του γήρατος, αν δεν κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο επιδρά στην υγεία και τη ζωτικότητά μας. Μερικές από τις πιο πρόσφατες έρευνες προσπαθούν να ρίξουν φως στο σκοτάδι.

100 χρόνων με σώμα 50άρη!
Περισσότερα από τα μισά μωρά που γεννιούνται σε ανεπτυγμένες χώρες θα ζήσουν πάνω από τα 100, λένε οι επιστήμονες. Το ζήτημα, όμως, είναι σε τι κατάσταση βρίσκεται το σώμα τους καθώς γερνάνε. Στην πρωτοπορία της επιστημονικής έρευνας είναι η αναγεννητική ιατρική με τη χρήση βλαστικών κυττάρων, ενός πολλά υποσχόμενου πεδίου που συγκεντρώνει σήμερα όλες μας τις ελπίδες για να ζούμε περισσότερο και μάλιστα με καλή υγεία.
Η αναγεννητική ιατρική στοχεύει στην επιμήκυνση της ζωής μέσω της αντικατάστασης ιστών και οργάνων με τη βοήθεια των βλαστικών κυττάρων. Το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ότι μπορούμε να αποφύγουμε τα αρνητικά επακόλουθα της μεταμόσχευσης, καθώς τα βλαστικά κύτταρα δεν προκαλούν αντίδραση απόρριψης από τον οργανισμό.
• Οι επιστήμονες έχουν ήδη κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα. Χάρη στον «γκουρού» της Αναγεννητικής Ιατρικής, δρ. Άντονι Ατάλα, μέχρι σήμερα υπάρχουν 30 ασθενείς που έχουν λάβει ουροδόχο κύστη, φτιαγμένη στο εργαστήριο, με βάση τα ίδια τους τα κύτταρα. Η ουροδόχος κύστη είναι ένα σχετικώς εύκολο όργανο για δημιουργία στο εργαστήριο, επειδή πρόκειται ουσιαστικά για έναν ασκό χωρίς πολύπλοκα δίκτυα αγγείων και διαφορετικά είδη ιστών.
• Ένα πενταετές πρόγραμμα, που οργανώνεται από το Ινστιτούτο Ιατρικής και Βιολογικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Leeds, στοχεύει στην ανάπτυξη βιοϊατρικών μηχανικών λύσεων για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι, έτσι ώστε να κερδίσουμε «50 ενεργά χρόνια μετά τα 50». Τι λύσεις είναι αυτές;
• Ακόμα και αν ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία, οι επιστήμονες προσπαθούν να δη­μιουργήσουν εμφυτεύματα που δεν υφίστανται φθορά, επιθέματα (patches) για την επιδιόρθωση φλεβών και «αναγεννητικές» βαλβίδες καρδιάς.
• Μάλιστα, οι βρετανοί επιστήμονες έχουν ήδη δημιουργήσει ένα εμφύτευμα ισχίου που διαρκεί εφ’ όρου ζωής.
• Η έρευνα επικεντρώνεται σε τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από την ηλικία, όπως οι αρθρώσεις, η σπονδυλική στήλη, τα δόντια, η καρδιά και η κυκλοφορία του αίματος. Για να μπορέσουν, βέβαια, να δημιουργηθούν στο εργαστήριο πολύπλοκα όργανα, όπως η καρδιά, θα χρειαστούν 30-50 χρόνια.

Το 40% των μωρών που γεννήθηκαν το 1900 αναμενόταν να ζήσει μέχρι την ηλικία των 65 ετών. Τώρα, εκτιμάται ότι τα περισσότερα μωρά που γεννιούνται σήμερα αναμένεται να ζήσουν μέχρι τα 100 τους!


Αμφισβητείται ο ρόλος των αντιοξειδωτικών
Πολλές μελέτες για το ρόλο των αντιοξειδωτικών έχουν ως αντικείμενο τη ρεσβερατρόλη. Πρόκειται για ένα συστατικό που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στο κόκκινο κρασί και θεωρείται μία από τις σημαντικές αντιοξειδωτικές ουσίες, ο ρόλος των οποίων είναι να καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες. Μάλιστα, μετά από μελέτες σε ποντίκια, κυκλοφόρησε στην αγορά και χάπι ρεσβερατρόλης. Ωστόσο, τα επιστημονικά στοιχεία που έχουμε μέχρι σήμερα δεν αποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα αυτά έχουν αποτελέσματα στους ανθρώπους. Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι οι ελεύθερες ρίζες ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός της νεότητας και ότι το «κλειδί» για την εξάλειψή τους ήταν τα αντιοξειδωτικά.
• Την επικρατούσα αυτή θεωρία αμφισβητούν σήμερα ορισμένες μελέτες, με πιο πρόσφατη αυτήν του Ινστιτούτου Υγιούς Γήρανσης του University College London. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, που πραγματοποιήθηκε σε κατώτερους οργανισμούς (σκουλήκια), δρ. David Gems, «η οξειδωτική δράση δεν αποτελεί τον κύριο παράγοντα που οδηγεί στη γήρανση». Ο ίδιος θεωρεί ότι καθοριστικό ρόλο παίζουν άλλοι παράγοντες, όπως ο μεταβολισμός των σακχάρων στο αίμα. «Μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης νόσων που συνδέονται με την ηλικία, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και η οστεοπόρωση. Δεν υπάρχουν, όμως, αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν την αντιγηραντική δράση των αντιοξειδωτικών προϊόντων ή όσων ισχυρίζονται ότι περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες», τονίζει.

Η οξειδωτική δράση των ελεύθερων ριζών δεν αποτελεί τον κύριο παράγοντα που οδηγεί στη γήρανση

«Συνταγή» μακροβιότητας
O περιορισμός της μεθειονίνης, ενός αμινοξέος που βρίσκεται κυρίως στο κρέας, στο ψάρι, στα όσπρια και στους ξηρούς καρπούς, παρατείνει τη ζωή, διαπιστώνουν βρετανοί επιστήμονες σε έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες. Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι μια διατροφή χαμηλής θερμιδικής αξίας (μειωμένη κατά 30% σε σχέση με τη φυσιολογική ημερήσια πρόσληψη) συνδέεται με τη μακροβιότητα. Ωστόσο, ερευνητές από το Ινστιτούτο Υγιούς Γήρανσης του Univer­sity College London διαπίστωσαν ότι οι μύγες «Δροσόφιλα» ζούσαν περισσότερο όταν τους περιόριζαν τη μεθειονίνη, που συμβάλλει στο σχηματισμό των πρωτεϊνών, και όχι τις θερμίδες. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το ίδιο ισχύει και για τους ανθρώπους. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, δρ. Μάθιου Πάιπερ, «δεν είναι τόσο απλό όσο το να τρώτε λιγότερους ή περισσότερους ξηρούς καρπούς για να κερδίσετε χρόνια ζωής. Έχει να κάνει περισσότερο με την ισορροπία των πρωτεϊνών». Η νέα ανακάλυψη, λοιπόν, μας βάζει σε σκέψεις σχετικά με τις πρωτεϊνικές δίαιτες, όπως η δίαιτα Άτκινς, και επαναφέρει την ανάγκη για μια ισορροπημένη διατροφή.

Πολλή ζάχαρη, λιγότερα χρόνια
Μπορούμε να παρατείνουμε τη ζωή μας μειώνοντας τις θερμίδες που προέρχονται από τα σάκχαρα (ζάχαρη), αφού ό,τι προκαλεί την αύξηση της ινσουλίνης μειώνει ταυτόχρονα τη διάρκεια ζωής μας. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ μελέτησαν το ρόλο της ζάχαρης σε αυτή τη διαδικασία και διαπίστωσαν ότι δεν είναι η ίδια η ζάχαρη που σχετίζεται με τη γήρανση, αλλά η ικανότητα των κυττάρων να «αισθάνονται» την παρουσία της στον οργανισμό. Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται όχι μόνο όταν μειώνεται η πρόσληψη γλυκόζης, αλλά και όταν ο «αισθητήρας» που μετρά τα επίπεδά της με κάποιον τρόπο «απενεργοποιηθεί». Μένει, λοιπόν, να ανακαλυφθεί ο τρόπος αυτός.

Ναι ή όχι στις ορμόνες;
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης χρησιμοποιείται ως μέσο αναζωογόνησης, ενέχει όμως κινδύνους. Πολλές εμμηνοπαυσιακές γυναίκες υποβάλλονταν σε ορμονική υποκατάσταση με στόχο την άμβλυνση των συμπτωμάτων της κλιμακτηρίου και την εξασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής τα επόμενα χρόνια. Αν και η χορήγηση ορμονών συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνων (π.χ. του μαστού ή του τραχήλου της μήτρας) και θρομβοεμβολικών επεισοδίων, τη συνιστούσαν επειδή θεωρούσαν ότι προστάτευε τα οστά και την καρδιά. Σήμερα, όμως, όλο και περισσότεροι επιστήμονες αμφισβητούν τα οφέλη αυτά, καθώς υπάρχουν πλέον σαφείς ενδείξεις ότι, αντίθετα, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακού επεισοδίου.

Παιδική χαρά για ηλικιωμένους!
Μια παιδική χαρά για… συνταξιούχους δημιουργήθηκε σε ένα πάρκο του νότιου Μάντσεστερ. Θαμώνες στο «Χώρο Παιχνιδιού για Ηλικιωμένους» του Dam Head Park είναι άνδρες και γυναίκες άνω των 60 ετών! Έξι όργανα γυμναστικής έχουν στόχο να τους κρατήσουν σε φόρμα, βοηθώντας τους να γυμνάσουν τους μυς των ποδιών και να δυναμώσουν τον κορμό τους. Παρόμοια εγχειρήματα έχουν γίνει στη Γερμανία, την Ιαπωνία, την Ισπανία, τη Μ. Βρετανία και την Ελβετία.

Αλλάξτε μόνοι σας τα γονίδιά σας!
Οι επιστήμονες έχουν χαρμόσυνα νέα ακόμα και για όσους έχουν κακά γονίδια. «Η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί να επηρεάσει τη δράση των γονιδίων», υποστηρίζουν οι ειδικοί. Σε έρευνα που ­διενεργήθηκε από το Medicine Research Institute της Καλιφόρνιας, 30 ασθενείς με καρκίνο του προστάτη υποχρεώθηκαν να εμπλουτίσουν τη διατροφή τους με φρούτα, λαχανικά και σιτηρά ολικής άλεσης, αλλά και να εντάξουν τη σωματική άσκηση στη ζωή τους, περπατώντας για 30’ την ημέρα και ξεκινώντας διαλογισμό για 1 ώρα. Τρεις μήνες αργότερα, συγκρίνοντας τις βιοψίες των συμμετεχόντων, διαπίστωσαν ότι οι αλλαγές αυτές επηρέασαν τη δράση 500 περίπου γονιδίων!

Σούπερ γιαγιά
• Εκατοντάχρονη… σφαιροβόλος από την Αυστραλία κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο μεγαλύτερο αθλητικό φεστιβάλ «World Masters Games 2009», που πραγματοποιήθηκε στο Σίδνεϊ, εφόσον ήταν η μόνη διαγωνιζόμενη στην κατηγορία 100-104 ετών! Η Ruth Frith, η μεγαλύτερη σε ηλικία συμμετέχουσα, δήλωσε ότι ενόψει των αγώνων προπονούνταν 6 φορές την εβδομάδα σηκώνοντας βάρη, ενώ δεν έτρωγε ποτέ στη ζωή της… λαχανικά!
• Τα εκατοστά της γενέθλια γιόρτασε φέτος η επιστήμονας και νομπελίστρια Rita Levi-Montalcini. Γεννημένη το 1909, τελείωσε την Ιατρική και κέρδισε το βραβείο Νόμπελ στη Φυσιολογία της Ιατρικής μαζί με μια συνεργάτιδά της. Σήμερα, αν και η ακοή και η όρασή της έχουν μειωθεί, η ίδια συνεχίζει να εργάζεται καθημερινά, κυκλοφορώντας πάντα ντυμένη προσεγμένα, με μαλλιά κομμωτηρίου και άψογα νύχια!

Ο μακροβιότερος κάτοικος του πλανήτη υπήρξε η γαλλίδα Jeanne Calment, που απεβίωσε το 1997 μετά από 122 χρόνια και 164 ημέρες ζωής!


Πού μας οδηγεί η επιστήμη
Το θέμα της αντιγήρανσης αποτελεί αντικείμενο έριδος για τους επιστήμονες. Οι πιο αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι κάποια στιγμή ίσως κατακτήσουμε ακόμα και την αθανασία, ενώ άλλοι διατηρούν τις αμφιβολίες τους για το πόσο σύντομα θα είμαστε σε θέση να καθυστερήσουμε το γήρας. Όλοι, πάντως, συμφωνούν ότι η επιστήμη προχωρά με ραγδαίους ρυθμούς, που συχνά ξεπερνούν ακόμη και τις πιο τρελές μας προσδοκίες. Τρεις ειδικοί ξεδιπλώνουν τις σκέψεις τους.

«Θα μπορούμε να “επιδιορθώνουμε” τις φθορές.»
Aubrey de Grey, συγγραφέας, θεωρητικός επιστήμονας στον τομέα της Γεροντολογίας και ιδρυτής του ιδρύματος «SENS» (το οποίο ασχολείται με την Αναγεννητική Ιατρική).
Πόσα χρόνια αναμένεται να ζήσει ένα παιδί που γεννήθηκε σήμερα;
Αυτό εξαρτάται από το πόσο γρήγορα θα αναπτύξουμε αναγεννητικές θεραπείες. Θεωρώ ότι υπάρχει πιθανότητα 80% να καταφέρουμε να αναπτύξουμε αυτές τις θεραπείες μέσα στα επόμενα 60-70 χρόνια, οπότε όσοι γεννήθηκαν σήμερα θα είναι σε θέση να ζήσουν τις εντυπωσιακές αλλαγές. Στην περίπτωση, όμως, που χρειαστούμε περισσότερο χρόνο για την ανάπτυξη τέτοιων θεραπειών, όσοι γεννιούνται σήμερα ίσως να μην καταφέρουν να ζήσουν πάνω από τα 100.

Σε ποια φάση βρίσκεται, δηλαδή, σήμερα η επιστήμη της αντιγήρανσης;
Πηγαίνει πραγματικά καλά, αλλά όχι αρκετά γρήγορα. Ορισμένα «συστατικά» της Αναγεννητικής Ιατρικής που «πολεμούν» διάφορες διαστάσεις της γήρανσης, βρίσκονται ήδη στη φάση κλινικών δοκιμών. Άλλα χρειάζονται μέχρι 10 χρόνια για να φτάσουν σε σημείο να μπορούν να πραγματοποιηθούν δοκιμές σε ποντίκια. Έτσι, υπάρχει 50% πιθανότητα να εφαρμοστούν αποτελεσματικά τέτοιου είδους θεραπείες στους ανθρώπους μέσα σε 25 χρόνια από σήμερα. Γίνονται, βέβαια, και άλλες προσπάθειες για την καταπολέμηση του γήρατος, οι οποίες πιθανόν να είναι διαθέσιμες συντομότερα, όπως τα φάρμακα που επιχειρούν να ξεγελάσουν τον οργανισμό, κάνοντάς τον να πιστέψει ότι καταναλώνει λίγες θερμίδες. Η μειωμένη πρόσληψη θερμίδων έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε θηλαστικά με μικρή διάρκεια ζωής. Θεωρώ, όμως, ότι δεν θα έχει την ίδια αποτελεσματικότητα στους ανθρώπους· ωστόσο, μπορεί να υπάρχει κάποιο όφελος, και φυσικά κάτι τέτοιο είναι ευπρόσδεκτο. Πιστεύω, πάντως, ότι αυτές οι προσπάθειες δεν θα είναι τόσο αποτελεσματικές όσο θα αποδειχθεί η Αναγεννητική Ιατρική.

Πιστεύετε ότι μπορούμε κάποια στιγμή να κατακτήσουμε την αθανασία;
Όχι, γιατί δεν θα καταφέρουμε ποτέ να εξαλείψουμε όλες τις αιτίες θανάτου. Αυτό που μπορούμε να πετύχουμε είναι μια κατάσταση κατά την οποία θα είμαστε σε θέση να «επιδιορθώνουμε» άμεσα τις φθορές που υφίστανται οι ιστοί.

«Η γήρανση δεν είναι ασθένεια.» S. Jay Olshansky, καθηγητής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Σικάγο.

Υπάρχει πιθανότητα 80% να καταφέρουμε να αναπτύξουμε αναγεννητικές θεραπείες μέσα στα επόμενα 60-70 χρόνια

Θα καταφέρουμε να καθυστερήσουμε τη διαδικασία της γήρανσης;
Είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος ότι οι επιστήμονες σύντομα θα τα καταφέρουν. Ωστόσο, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν υπάρχουν προς το παρόν «αντιγηραντικές επεμβάσεις» με επιστημονικά αποδεδειγμένα αποτελέσματα στους ανθρώπους. Θεωρώ ότι δεν θα υπάρξει στο άμεσο μέλλον «θεραπεία για το γήρας», επειδή η γήρανση δεν είναι ασθένεια που υπόκειται σε θεραπεία.

Υπάρχει κάποιος άμεσος στόχος;
Οραματιζόμαστε ένα στόχο εφικτό: Μια μέτρια επιβράδυνση του ρυθμού της γήρανσης κατά 7 χρόνια, ικανή να καθυστερήσει τις ασθένειες που συνδέονται με την ηλικία. Ο στόχος των 7 ετών επιλέχθηκε επειδή ο κίνδυνος του θανάτου και των υπόλοιπων αρνητικών χαρακτηριστικών της γήρανσης τείνει να αυξάνεται καθ’ όλη την ενήλικη ζωή κάθε περίπου 7 χρόνια. Αυτή η καθυστέρηση θα μπορούσε να επιφέρει περισσότερα αποτελέσματα σχετικά με τη μακροβιότητα, από ό,τι θα μπορούσε να πετύχει η εξάλειψη του καρκίνου ή των καρδιαγγειακών παθήσεων. Αν τα καταφέρουμε, οι 50άρηδες στο μέλλον θα έχουν το ιατρικό προφίλ ενός σημερινού 43άρη, οι 60άρηδες θα έχουν κοινά γνωρίσματα με έναν 53άρη κ.ο.κ. Κάτι τέτοιο μπορεί, μάλιστα, να το ζήσουν ορισμένες από τις σημερινές γενιές.

«Γίνε νεφρό!»
Γιώργος Σπαθαράκης, γηρίατρος, γενικός γιατρός.

Τι είναι η Αναγεννητική Ιατρική;
Μια πολλά υποσχόμενη διαδικασία αντιγήρανσης μέσω αντικατάστασης ιστών και οργάνων του ανθρώπου, η οποία βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο. Ουσιαστικά, μελετά την ανάπλαση των κατεστραμμένων ιστών ή οργάνων στο σώμα μας, με τη βοήθεια των βλαστικών κυττάρων. Η ανάπλαση π.χ. του μυοκαρδίου με βλαστοκύτταρα έχει επιτευχθεί στα ποντίκια. Αν ανοίξει ο δρόμος και για τον άνθρωπο, τότε τα πράγματα θα είναι πολύ απλά. Χάλασε το νεφρό; Το αντικαθιστούμε με καινούργιο. Η θεωρία -η οποία μένει να γίνει πράξη- λέει τα εξής: Τα βλαστοκύτταρα έχουν δύο σημαντικές ιδιότητες. Πρώτον, μπορούν να μεταμοσχευτούν σε οποιονδήποτε ανθρώπινο οργανισμό χωρίς να προκαλέσουν αντίδραση απόρριψης και, δεύτερον -εκεί βασίζεται η ελπίδα της αναγέννησης-, αφού αποτελούν ένα πρώιμο στάδιο ανάπτυξης του εμβρύου, από το οποίο προέρχεται ολόκληρος ο οργανισμός, με κατάλληλο χημικό ερεθισμό των συνθηκών ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού τους, μπορούν να μετατραπούν σε οποιοδήποτε κύτταρο ή όργανο του σώματος. Θα μπορούμε, δηλαδή, να δίνουμε εντολές: «Γίνε νεφρό, συκώτι, δέρμα, νευρικό κύτταρο!». Όπως το παλιό αυτοκίνητο χρειάζεται ανταλλακτικά, έτσι και ο άνθρωπος θα μπορεί να αλλάζει τα… φθαρμένα του όργανα.

Τι σημαίνει «γερνάω καλά»;
Γερνάω καλά σημαίνει γερνάω χωρίς παθολογία, έχω καλή ψυχολογική διάθεση και σώας τας φρένας. Γερνάω όντας λειτουργικός στην καθημερινή μου ζωή και κοινωνικά ενεργός.

Το γήρας είναι μια ασθένεια που πρέπει να θεραπευτεί;
Σύμφωνα με την επίσημη Γηριατρική, το γήρας αντιπροσωπεύει ένα στάδιο εξέλιξης του ανθρώπου που δεν είναι ασθένεια το ίδιο αλλά σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ασθενειών. Το γεγονός ότι ο οργανισμός «πέφτει», μπορεί να οδηγήσει σε παθολο­γίες. Υπάρχουν όμως ηλικιωμένοι σήμερα που γερνάνε «σαν το παλιό, καλό κρασί», παρόλο που εμφανίζουν τη φθορά της γήρανσης.

Happy factor
Οι θετικοί άνθρωποι ζουν περισσότερο, λένε οι έρευνες. Ποιος είπε, λοιπόν, ότι η ψυχολογία δεν παίζει ρόλο;

Η προσωπικότητα του μαθουσάλα Έχουν οι υπεραιωνόβιοι κάποια κοινά χαρακτηριστικά προσωπικότητας; Με αφορμή αυτό το ερώτημα, ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης μελέτησαν τους γιους και τις κόρες υπεραιωνόβιων και συμπέραναν ότι, πράγματι, η προσωπικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που σχετίζεται με τη μακροβιότητα. Τα ευρήματα θέλουν τους ιδιαίτερα εξωστρεφείς και λιγότερο νευρωτικούς ανθρώπους -άνδρες και γυναίκες- να ζουν περισσότερα χρόνια. Οι αιωνόβιοι, μάλιστα, φαίνεται να διακρίνονται επίσης για το φιλότιμο και την ηπιότητα του χαρακτήρα τους.
Αισιοδοξία, για χρόνια πολλά «Η αισιοδοξία χαρίζει επιπλέον χρόνια ζωής». Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Pittsburgh. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από την έρευνα «Women’s Health Initiative», στην οποία συμμετείχαν πάνω από 100.000 γυναίκες άνω των 50 ετών, διαπίστωσαν ότι όσες αντιμετώπιζαν αισιόδοξα τη ζωή είχαν 14% μεγαλύτερες πιθανότητες να ζήσουν περισσότερο από τις απαισιόδοξες. Εκείνες που έδωσαν τις πιο αισιόδοξες απαντήσεις σε ερωτηματολόγιο -ανεξαρτήτως οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης και μορφωτικού επιπέδου- ήταν πιθανότερο να ζήσουν 8 χρόνια παραπάνω, ενώ αυτές με το χαμηλότερο σκορ κινδύνευαν περισσότερο να πεθάνουν από κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα ή καρκίνο.

Η ομορφιά μέσα στο χρόνο

Η… πεμπτουσία της αντιγήρανσης
Οι ειδικοί ανακαλύπτουν συνεχώς νέες ουσίες για να «πολεμήσουν» τις φθορές του χρόνου στο δέρμα. Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για τα πεπτίδια, δηλαδή τις μικρομοριακές ενώσεις που αποτελούν τμήματα των πρωτεϊνών και φαίνεται να έχουν ενεργό ρόλο στο φαινόμενο της αντιγήρανσης. Στόχος τους είναι να διεγείρουν τους ινοβλάστες, δηλαδή το «εργοστάσιο» παραγωγής κολλαγόνου και ελαστίνης, καθυστερώντας έτσι την εμφάνιση του γήρατος. Πρόσφατη έρευνα εστίασε το ενδιαφέρον της σε ένα συγκεκριμένο πεπτίδιο, γνωστό ως πενταπεπτίδιο, το οποίο, όπως διαπιστώθηκε, παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή κολλαγόνου και δίνει το έναυσμα για την αναγέννηση του δέρματος.

Νανοτεχνολογία προ των πυλών
Καινούργιοι ορίζοντες ανοίγουν με τη νανοτεχνολογία, η οποία βοηθά μεταξύ άλλων και στην παρασκευή καλλυντικών που ενδέχεται να επιδρούν σε κυτταρικό επίπεδο, κάτι που θεωρούνταν μέχρι σήμερα επιστημονική φαντασία. Ήδη στην αγορά κυκλοφορούν τα πρώτα καλλυντικά με λιποσωματίδια, τα οποία εισχωρούν βαθιά στο δέρμα. Μένει, λοιπόν, να αποδειχθεί σε ποιο βαθμό επιδρούν οι νέες αυτές δομές στα κύτταρα.

Γενετικές θεραπείες στο δέρμα
«Μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια θα μπορούν να πραγματοποιηθούν γενετικές θεραπείες στο δέρμα», προβλέπουν οι ειδικοί. Άλλωστε, το δέρμα είναι ένας πρόσφορος ιστός για γενετικές θεραπείες, σε αντίθεση με τα εσωτερικά όργανα, όπως το συκώτι ή το πάγκρεας, στα οποία είναι δυσκολότερο να φτάσει το υλικό που επιθυμούμε να τροποποιήσουμε γενετικά. Στο δέρμα, η τροποποίηση αυτή μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και με τη χρήση μιας κρέμας.

Το «οπλοστάσιό» μας σήμερα
Τα σημάδια του χρόνου μειώνονται με τεχνικές που συνεχώς βελτιώνονται, οι οποίες όμως πρέπει να επαναλαμβάνονται τακτικά, προκειμένου να διατηρούνται τα αποτελέσματά τους.
• Η αλλαντική τοξίνη, γνωστή ως botox, που εγχέεται με πολύ μικρή ένεση σε συγκεκριμένα σημεία του προσώπου, στοχεύει στην εξάλειψη κυρίως των ρυτίδων έκφρασης. Το botox μειώνει τις έντονες μυϊκές συσπάσεις που προκαλούν το σχηματισμό ρυτίδων.
• Τα ενέσιμα εμφυτεύματα (υπάρχουν πολλές παραλλαγές) εφαρμόζονται με λεπτή σύριγγα κάτω από τις ρυτίδες, με στόχο να τις διογκώσουν, ώστε να ανέβουν στο ίδιο επίπεδο με την επιφάνεια της επιδερμίδας.
• Τα πίλινγκ (χημικά, με AHA, TCA ή με τη χρήση λέιζερ) προκαλούν ελεγχόμενη απολέπιση της επιδερμίδας, ώστε να επιταχύνουν την ανανέωσή της.