Το σπαράγγι είναι αυτοφυές και το συναντάμε στη χώρα μας σε διάφορα είδη, ανάλογα με την περιοχή που καλλιεργείται, λόγω της εξαιρετικής βιοποικιλότητας. Τα τελευταία χρόνια, τα σπαράγγια καλλιεργούνται για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση, αφού όλο και περισσότερος κόσμος ανακαλύπτει την εξαιρετική θρεπτική τους αξία και τα οφέλη που προκύπτουν από την κατανάλωσή τους.
Η καλλιέργεια γίνεται σχεδόν παντού στον πλανήτη, με την Κίνα, τη Δυτική Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και το Περού να αποτελούν τις μεγαλύτερες περιοχές παραγωγής.
3 χρώματα, 3 είδη
Ανάλογα με το χρώμα τους, τα σπαράγγια διακρίνονται σε τρία είδη: τα άσπρα, τα ιώδη και τα πράσινα. Πρακτικά, το φυτό δεν έχει φύλλα, αλλά βράκτια που μοιάζουν με λέπια.
Τα πράσινα οφείλουν το χρώμα τους στη χλωροφύλλη που συντίθεται με την έκθεσή τους στον ήλιο. Τα σπαράγγια αυτά είναι πιο αρωματικά, πιο φίνα και πιο τρυφερά από τα υπόλοιπα είδη.
Τα λευκά είναι σπαράγγια καλλιέργειας και σκεπάζονται με χώμα ώστε να διατηρούν το χρώμα τους.
Τα ιώδη δέχονται για λίγες ώρες την επίδραση του ήλιου και η γεύση τους είναι πιο φρουτώδης, σε σχέση με εκείνη των λευκών.
Τα σπαράγγια συνήθως συλλέγονται την άνοιξη, μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου. Στο διαιτολόγιό μας μπορούμε να τα εντάξουμε είτε σε μορφή σαλάτας είτε ως συνοδευτικό ή ως ορεκτικό.
Φουλ στα θρεπτικά συστατικά
Τα σπαράγγια έχουν εξαιρετικές θρεπτικές ιδιότητες. Η γεύση και το άρωμά τους αποδίδεται σε ένα σύνολο πτητικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένων πυραζινών και ενώσεων που περιέχουν θείο. Έχουν λίγες θερμίδες και είναι πλούσια σε βασικές βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά. Περιέχουν μεγάλο αριθμό χημικών συστατικών, μεταξύ αυτών, φλαβανοειδών, παράγωγα αμινοξέων και οξέων που περιέχουν θείο, βιταμίνες και σαπωνίνες. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένες από αυτές τις ενώσεις έχουν προστατευτικές και φαρμακευτικές ιδιότητες για την υγεία.
Αποτελούνται κατά 93% από νερό, αλλά παράλληλα είναι θρεπτικά γιατί περιέχουν ασβέστιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, φυτικές ίνες, πρωτεΐνη, Β καροτίνη, βιταμίνες Β6, C, Ε, Α και Κ, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, φολικό οξύ, σίδηρο, φώσφορο, κάλιο, χαλκό, μαγγάνιο, σελήνιο, χρώμιο, καθώς και ασπαρτικό οξύ – αμινοξύ που πήρε το όνομά του από τα σπαράγγια, ακριβώς λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε αυτό.
Πώς ωφελούν την υγεία
- Περιέχουν αρκετά αντιφλεγμονώδη συστατικά, όπως είναι οι σαπωνίνες, η φλαβονοειδής κερκετίνη και η ρουτίνη, που βοηθούν στην καταπολέμηση της αρθρίτιδας, του άσθματος και των αυτοάνοσων νοσημάτων.
- Η γλουταθειόνη, που βρίσκεται σε αφθονία στα σπαράγγια, περιέχει τρία αμινοξέα (γλουταμινικό οξύ, γλυκίνη και κυστεΐνη) και ο συνδυασμός τους αποτελεί έναν ισχυρό αντιοξειδωτικό σύμμαχο για το σώμα. Μαζί με τα αντιοξειδωτικά ψευδάργυρο, μαγγάνιο, σελήνιο, βιταμίνες C και Α (β-καροτίνη), η γλουταθειόνη συμβάλλει στη «μάχη» εναντίον των ελεύθερων ριζών, που προκαλούν κυτταρική γήρανση.
- Μελέτες έχουν δείξει ότι τα σπαράγγια δρουν ως σύμμαχος κατά του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, του στήθους, του παχέος εντέρου, του πνεύμονα, του προστάτη και των ωοθηκών.
- Το αμινοξύ ασπαραγίνη, που περιέχουν, λειτουργεί ως φυσικό διουρητικό, καθώς αυξάνει τη διούρηση και απαλλάσσει τον οργανισμό από τα περίσσια άλατα, συμβάλλοντας έτσι στην υγεία των νεφρών.
- Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Σύμφωνα με μελέτη, η κατανάλωση σπαραγγιών διευκολύνει την κένωση σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας.
- Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε βιταμίνη Κ, καθώς και σε βιταμίνες Β, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
- Επιπλέον, η βιταμίνη Κ, είναι πολύ σημαντική για την υγεία των οστών. Πιο συγκεκριμένα, μια από τις βασικές λειτουργίες της είναι η σύνθεση πρωτεϊνών που εμπλέκονται στον μεταβολισμό των οστών, καθώς και σε άλλες φυσιολογικές λειτουργίες. Η οστεοκαλσίνη είναι μια εξαρτώμενη από τη βιταμίνη Κ πρωτεΐνη, που τη συναντάμε στα οστά και ρυθμίζει την εναπόθεση ασβεστίου σε αυτά.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την Κλεοπάτρα Αρέστη, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο, υπ. διδάκτορα Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, MSc στην Αθλητική Διατροφή, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Master Practitioner on Eating Disorders & Obesity.
