Όλοι μας έχουμε νιώσει «κάτι» βλέποντας ένα κινηματογραφικό έργο: έχουμε κλάψει, έχουμε γελάσει, έχουμε θυμώσει ή έχουμε βγει από την αίθουσα πιο ανάλαφροι. Η ψυχολόγος κ. Μαρία Κωσταλά η οποία συντονίζει ομάδες κινηματογραφο-θεραπείας μας εξηγεί το λόγο.
Τι ακριβώς η είναι η κινηματογραφο-θεραπεία;
Η κινηματογραφοθεραπεία αποτελεί μια νέα και δημιουργική θεραπευτική μέθοδο, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και σε ομαδικό. Πιο συγκεκριμένα, περιλαμβάνει την επιλογή ταινιών που είτε έχουν άμεσο θεραπευτικό αποτέλεσμα για το θεραπευόμενο, είτε χρησιμοποιούνται ως ερέθισμα και αφετηρία για μία συζήτηση που θα έχει θεραπευτικά οφέλη.
Από που ξεκίνησε αυτή η θεραπευτική μέθοδος;
Η κινηματογραφοθεραπεία ή αλλιώς «cinematherapy» αποτελεί μία φυσική μετεξέλιξη της πιο παραδοσιακής «βιβλιοθεραπείας». Έκανε την εμφάνιση της στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στις ΗΠΑ και ακόμα εξελίσσεται ως μέθοδος, αποκτώντας ολοένα και περισσότερες εφαρμογές.
Πώς μπορεί να μας βοηθήσει;
Η κινηματογραφοθεραπεία μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη, άμεσα και έμμεσα. Η παρακολούθηση ειδικά επιλεγμένων ταινιών μπορεί να συμβάλλει στην επίλυση απωθημένων συναισθηματικών συγκρούσεων, στη μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, ενώ ταυτόχρονα προωθεί την αυτογνωσία και προσφέρει εναλλακτικές προοπτικές. Στο θεραπευτικό πλαίσιο μπορεί να αποτελέσει συνδετικό παράγοντα για τα μέλη μίας θεραπευτικής ομάδας και να ενισχύσει τη θεραπευτική συμμαχία.
Στη χώρα μας εφαρμόζεται; Εφαρμόζεται μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους;
Στην Ελλάδα η μέθοδος αυτή βρίσκεται ακόμα στα πρώτα της βήματα. Από τον Νοέμβριο του 2011, με τη συνάδελφο Ελίνα Πανταλέων, διοργανώνουμε τις λεγόμενες «Cinematherapy Nights», οι οποίες αποτελούν ανοιχτές βραδιές όπου μπορείτε να πάρετε μία γεύση του πως αξιοποιείται ο κινηματογράφος σε ομαδικό θεραπευτικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα, και οι δύο χρησιμοποιούμε τις κινηματογραφικές ταινίες ως εργαλείο στην ατομική θεραπεία, πάντοτε σε συνδυασμό με άλλες θεραπευτικές μεθόδους.
Μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας cinema- therapy;
Οι κινηματογραφικές ταινίες, όπως και κάθε μορφή τέχνης, διευρύνουν τους ορίζοντες μας και μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Παρ’ όλα αυτά, το cinematherapy είναι πολύ περισσότερα από το να δεις μία ταινία σχετική με τα ζητήματα που σε απασχολούνε. Με τη βοήθεια του ειδικά εκπαιδευμένου ψυχολόγου φωτίζονται άλλες πτυχές της κινηματογραφικής εμπειρίας, μέσω στοχευμένων ερωτήσεων και μεταφορών. Το cinematherapy είναι μία οργανωμένη και συστηματική διαδικασία, η οποία απαιτεί συγκεκριμένο πλαίσιο. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν μπορεί κανείς να αντλήσει οφέλη και από την προσωπική θέαση.
Ποιες κατευθυντήριες οδηγίες θα μας δίνατε για την εφαρμόσουμε μόνοι μας;
Όπως προαναφέρθηκε, για να αντιληφθεί κανείς τα πλήρη οφέλη του cinematherapy είναι απαραίτητη η βοήθεια ειδικά εκπαιδευμένου ψυχολόγου. Αν θέλετε όμως να ενισχύσετε την κινηματογραφική σας εμπειρία, το κλειδί είναι η «ενεργητική παρακολούθηση». Τι είναι αυτό; Προσπαθήστε να δείτε την ταινία με άξονα τις δικές σας προσωπικές εμπειρίες εξετάζοντας ταυτόχρονα τι επίδραση έχουν πάνω σας οι κινηματογραφικοί ήρωες και οι εξελίξεις στην πλοκή. Θέτοντας δύσκολες ερωτήσεις στον εαυτό σας, γίνεστε ψυχολόγοι του εαυτού σας!
Η Μαρία Κωσταλά, Κλινική Ψυχολόγος (Msc), είναι πτυχιούχος του Προγράμματος Ψυχολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Η μεταπτυχιακή της εξειδίκευση στην Κλινική Ψυχολογία (MSc in Abnormal and Clinical Psychology) έγινε στο Πανεπιστήμιο του Swansea, και έχει παρακολουθήσει το «Certificate Program In Cinema Therapy» του Zur Institute. Τα τελευταία χρόνια διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στα Βριλήσσια και συντονίζει ομάδες αυτογνωσίας και ομάδες κινηματογραφο-θεραπείας. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την κινηματογραφοθεραπεία, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί της στο mariakostala@hotmail.com και στο cinematherapynights@gmail.com .
