Φυτά: Όμορφα που μυρίζει!

Καλοκαίρι και μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις είναι να βρίσκεστε στο μπαλκόνι ή τον κήπο σας και να απολαμβάνετε τις μυρωδιές από τα φυτά που φέρνει το αεράκι ή που αρωματίζουν το χώρο με ένα άγγιγμα στα φύλλα. Για να έχετε αυτή την ευχαρίστηση, πρέπει να φυτέψετε και κάποια είδη όχι μόνο με κριτήριο τη διακοσμητική τους αξία, αλλά και το άρωμα που μπορούν να σας προσφέρουν, κυρίως τους μήνες που τα παράθυρα είναι ανοιχτά. Τα δέντρα, οι θάμνοι και τα άλλα φυτά που σας προτείνουμε θα σας βοηθήσουν να φτιάξετε γωνιές που θα προσφέρουν ευωδιές την ημέρα και τη νύχτα. Επιλέξτε φυτά που έχουν διαδοχική άνθιση, έτσι ώστε να παρατείνετε και να ανανεώνετε την οσφρητική απόλαυση. Ακολουθώντας τις καλλιεργητικές συμβουλές, τοποθετήστε κάθε είδος στη θέση που του ταιριάζει για ταχύτερη ανάπτυξη και καλύτερη απόδοση, αλλά προσέξτε τις υπερβολές.

Δέντρα
Γιουνίπερος Κωνοφόρο με αρκετά είδη δέντρων, αλλά και θάμνων. Συνήθως έχει κωνική μορφή, αλλά μπορείτε να βρείτε πλαγιόκλαδα ή έρποντα είδη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διαφορετικές θέσεις ανάλογα με τις ανάγκες σας. Τα φύλλα του αναδίδουν ένα διακριτικό, ευχάριστο άρωμα. Είναι είδος που αντέχει τόσο στο κρύο όσο και στη ζέστη και χρειάζεται μέτριο πότισμα.
Μανόλια Αν και δεν μπορείτε να την καλλιεργήσετε σε γλάστρα, το φανταστικό άρωμα που αναδίδουν τα μεγάλα λευκά άνθη της την κατατάσσει στα δέντρα που, αν οι συνθήκες το επιτρέπουν, αξίζουν να βρουν μία θέση σε έναν ευωδιαστό κήπο. Αειθαλές φυτό με μεγάλα γυαλιστερά σκουροπράσινα φύλλα, μπορεί να διαμορφωθεί και σε κωνικό σχήμα, ανθίζει στο τέλος της άνοιξης με αρχές καλοκαιριού. Υπάρχουν και κάποια φυλλοβόλα είδη μανόλιας που βγάζουν λουλούδια με διαφορετικά χρώματα (π.χ. ανοιχτό ροζ ή κίτρινο). Είναι φυτό που θέλει αρκετή ατμοσφαιρική υγρασία και πλούσιο χώμα και δεν επηρεάζεται από τις χαμηλές θερμοκρασίες, γι’ αυτό και ευδο­κιμεί καλύτερα στις πιο βόρειες περιοχές. Κατά την περίοδο της ανάπτυξής του χρειάζεται τακτικό πότισμα.
Φλαμουριά (Τίλιο) Επίσης δέντρο που δεν μπορείτε να καλλιεργήσετε σε γλάστρα, αλλά στον κήπο θα σας χαρίσει ομορφιά και άρωμα. Είναι φυλλοβόλο δέντρο χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις και εύκολο στην καλλιέργειά του. Από τα υποκίτρινα λουλούδια με το άρωμα που θυμίζει μέλι, μπορείτε να φτιάξετε αφέψημα.
Τζιτζιφιά (Μοσχοϊτιά) Φυλλοβόλο δέντρο ή θάμνος που καλλιεργείται για τα διακοσμητικά φύλλα, τα αρωματικά άνθη και τους μικρούς βρώσιμους καρπούς που παράγει, οι οποίοι είναι πιο νόστιμοι όταν καταναλώνονται σε αποξηραμένη μορφή. Προέρχεται από την Κίνα, όπου χρησιμοποιείται και ως φαρμακευτικό φυτό. Είναι ανθεκτικό, ευδοκιμεί σε άγονα ή σχετικά ξηρά εδάφη και τα υποκίτρινα αρωματικά λουλούδια, που του χαρίζουν το όνομα μοσχοϊτιά, ανθίζουν τον Ιούνιο. Θα το συναντήσετε σε παραθαλάσσιους κήπους, αλλά το μέγεθός του δεν επιτρέπει την ανάπτυξή του σε γλάστρα.
Εσπεριδοειδή Σε γλάστρες στο μπαλκόνι και, βέβαια, στον κήπο μπορείτε να φυτέψετε διάφορα εσπεριδοειδή νάνους (κουμ κουάτ, λεμονιά, μανταρινιά), που θα αρωματίσουν το περιβάλλον με την ανθοφορία τους τις πρώτες ζεστές ανοιξιάτικες ημέρες.

Θάμνοι
Νυχτολούλουδο Χαρακτηριστικός θάμνος με σκουροπράσινα φύλλα και υποκίτρινα διακριτικά λουλούδια που εκλύουν ένα βαρύ γλυκό άρωμα τις βραδινές ώρες. Ανθίζει όλο το καλοκαίρι, έχει γρήγορη ανάπτυξη, προτιμά θέσεις με αρκετό ήλιο και θέλει συχνό πότισμα. Είναι ευαίσθητο στο κρύο, γι’αυτό και είναι πιο κατάλληλο για τις νότιες περιοχές.
Λυγαριά Φυλλοβόλος θάμνος με πεντάλοβα σταχτοπράσινα φύλλα και ευλύγιστα κλαδιά που φυτρώνει άγριος στις κοίτες των ξεροπόταμων και σε παραθαλάσσιες περιοχές. Ανθίζει όλο το καλοκαίρι με άσπρους, ροζ ή μοβ κορύμβους. Τόσο τα φύλλα όσο και τα λουλούδια του έχουν ιδιαίτερο άρωμα. Αναπτύσσεται και σε φτωχά εδάφη, που στραγγίζουν όμως καλά, δεν «αγαπά» την υπερβολική υγρασία και δεν χρειάζεται πολύ πότισμα.
Φιλάδελφος Θάμνος φυλλοβόλος, γρήγορης ανάπτυξης, που ανθίζει αρχές του καλοκαιριού. Τα λουλούδια του είναι αρωματικά, αν και δεν διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι ανθεκτικός στο κρύο και προτιμά θέσεις με ήλιο.
Γαρδένια Θάμνος αειθαλής με ωοειδή, σκούρα πράσινα γυαλιστερά φύλλα, μέτρια ανάπτυξη και χαρακτηριστικά λευκά, αρωματικά άνθη. Θα πρέπει να φυτεύεται σε θέσεις ημισκιερές, σε ελαφρά όξινο χώμα (καστανόχωμα) με καλή στράγγιση. Χρειάζεται μέτριο πότισμα.

Αναρριχώμενα
Αγιόκλημα Αειθαλές φυτό με πλούσια καλοκαιρινή ανθοφορία και χαρακτηριστικό άρωμα. Είναι αρκετά ανθεκτικό και καλλιεργείται σε θέσεις με σχετική σκιά. Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις στο χώμα και μετά τα πρώτα χρόνια δεν απαιτεί συχνό πότισμα.
Γιασεμί Το χιώτικο ή μεγανθές γιασεμί και το γιαπωνέζικο ή γιασεμί Αζορών έχουν έντονη και χαρακτηριστική μυρωδιά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Το χιώτικο γιασεμί είναι ευαίσθητο στο κρύο και θέλει αρκετό ήλιο για να αναπτυχθεί. Το γιασεμί Αζορών (βγάζει λουλούδια σε μπουκετάκια και έχει μυτερά πέταλα) μπορεί να τοποθετηθεί και σε θέσεις με λιγότερο ήλιο, αλλά πιθανώς να επηρεαστεί η ανθοφορία του. Και τα δύο είδη είναι αρκετά ανθεκτικά στο κρύο. Θέλουν συχνό και λίγο πότισμα.
Φούλι Ή μπουγαρίνι Ή γιασεμί σαμπάκ Είδος γιασεμιού με μεγάλα αρωματικά μονά ή διπλά λουλούδια που εμφανίζονται από νωρίς την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο. Είναι φυτό ευαίσθητο στο κρύο και απαιτητικό σε ήλιο. Θέλει συχνό αλλά λίγο πότισμα και καλά στραγγιζόμενο έδαφος. Αν θελήσετε να το φυτέψετε σε γλάστρα, βάλτε πλούσιο χώμα και προσθέστε λίγη άμμο ή περλίτη που θα το βοηθούν να στραγγίζει σωστά, καθώς οι ρίζες του σαπίζουν εύκολα.
Ρυγχόσπερμο Αειθαλές αναρριχώμενο με άνθη υποκίτρινα, αρωματικά και άφθονα, που το καλύπτουν στις αρχές του καλοκαιριού σκορπίζοντας ένα λεπτό, γλυκό άρωμα. Θέλει γόνιμο, καλά στραγγιζόμενο έδαφος, είναι ευαίσθητο στις χαμηλές θερμοκρασίες και προτιμά τις προστατευμένες θέσεις με ήλιο, αλλά μπορεί να φυτευτεί και σε θέσεις με λίγη σκιά.

Αρωματικά και βότανα
Οφείλουν τις μυρωδιές τους κυρίως στα φύλλα τους. Ο βασιλικός, η μέντα, το φασκόμηλο, η ματζουράνα, αλλά και ο δυόσμος, το θυμάρι, η αρμπαρόριζα, η λεβάντα και η λουίζα δεν πρέπει να λείπουν από το μπαλκόνι και τον κήπο σας. Τρίψτε τα φύλλα τους ελαφρά και απολαύστε τις ιδιαίτερες μυρωδιές τους.

Εποχιακά
Στον κήπο ή τη βεράντα σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εποχιακά φυτά για να έχετε αρώματα τις ζεστές καλοκαιρινές νύχτες. Σε γλάστρες ή ανάμεσα από άλλα φυτά μπορείτε να φυτέψετε βιολέτες, γαρίφαλα, λίλιουμ, πετούνιες, χόστα (χαρακτηριστικό φυτό των παλιών κήπων), ηλιοτρόπιο. Επίσης, τα περισσότερα είδη τριανταφυλλιάς είναι πολύ αρωματικά και δεν θα πρέπει να λείπουν από τον κήπο και τη βεράντα. Χρησιμοποιήστε αναρριχώμενες, θαμνώδεις, πολυανθείς, ακόμα και έρπουσες ποικιλίες. Τα πιο έντονα αρώματα τα έχουν οι κλασικές ποικιλίες, αλλά και μερικές νεότερες, όπως η rosa centifolia (εκατόφυλλη),
η gallica ή η canina.

Η κ. Ελευθερία Σπαντιδάκη είναι αρχιτέκτων τοπίου (ΜΑ).