Η λέξη Shirodhara προέρχεται από τις σανσκριτικές λέξεις «shiro» που σημαίνει κεφάλι και «dhara» που σημαίνει ροή, καθώς η μέθοδος αυτή γίνεται με θεραπευτικά έλαια που ρέουν στο κεφάλι. Πρόκειται για θεραπευτική μέθοδο που έχει τις ρίζες της στην Αγιουρβέδα, την παραδοσιακή ινδική ιατρική, και στοχεύει πρωτίστως στη διατήρηση της καλής μας υγείας και, βέβαια, στην εξάλειψη των αιτιών που προκαλούν ασθένειες. Αν και στα Spa χρησιμοποιείται ως μέθοδος αναζωογόνησης και χαλάρωσης, δεν παύει ωστόσο να αποτελεί βασική ιατρική τεχνική, η οποία εφαρμόζεται σε κλινικές και νοσοκομεία των χωρών όπου το αγιουρβεδικό σύστημα είναι αναπτυγμένο και οργανωμένο. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη μέθοδο αυτή, θερμό λάδι ρέει με συγκεκριμένο ρυθμό και από συγκεκριμένη απόσταση πάνω από το μέτωπο του θεραπευομένου, στο σημείο όπου βρίσκεται το «τρίτο μάτι». Το είδος του λαδιού, η θερμοκρασία και η ροή του, αλλά και η χρονική διάρκεια εφαρμογής, εξαρτώνται από την ιδιοσυγκρασία και το πρόβλημα του ασθενούς.


O ενδιαφερόμενος ξαπλώνει ανάσκελα στο ειδικό παραδοσιακό ξύλινο κρεβάτι, με το κεφάλι προς τα πίσω. Στην περιοχή των φρυδιών του τοποθετείται μια λωρίδα λευκό πανί, για να μην κυλήσει το λάδι στα μάτια, ενώ μια τυλιγμένη πετσέτα μπαίνει κάτω από τον αυχένα του. Αφού ο ασθενής ετοιμαστεί και καλυφθεί με πετσέτα, ξεκινάει η θεραπεία, η οποία, εκτός από τη συνεχή ροή λαδιού σε ειδική θερμοκρασία, περιλαμβάνει μασάζ στο κεφάλι, στο λαιμό και στους ώμους, ώστε να αυξηθεί η ροή ενέργειας προς τον εγκέφαλο. Μπορεί μάλιστα να ακολουθήσει και μασάζ των ποδιών, αν αυτό κριθεί ότι βοηθά στη θεραπεία.
O χαμηλός φωτισμός, η χαλαρωτική μουσική και τα αρωματικά sticks είναι απαραίτητα στοιχεία για τη δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος. Σημαντικό ρόλο, όμως, παίζει η ιδιοσυγκρασία του θεραπευτή και των υπόλοιπων ατόμων που συνεργάζονται μαζί του, καθώς πρέπει να είναι ήρεμοι για να μην επηρεάσουν αρνητικά το περιβάλλον και κατ’ επέκταση τον ασθενή. Συνήθως στη θεραπεία βοηθούν 2-3 άτομα: ένας κατευθύνει τη ροή του λαδιού στο μέτωπο και 1-2 άτομα συγκεντρώνουν το λάδι που τρέχει από μια ειδική τρύπα του κρεβατιού, γεμίζουν συνεχώς το δοχείο που κρέμεται πάνω από το κεφάλι του ασθενούς και ζεσταίνουν το λάδι.


Η Shirodhara είναι μια ιδιαιτέρα αποτελεσματική θεραπεία για την ισορροπία της Vata dosha -μία από τις τρεις βασικές ενέργειες που ορίζουν όλες τις ψυχοσωματικές μας λειτουργίες- και η διαδικασία αυτή έχει ως σκοπό, εκτός των άλλων, να απομακρύνει από το σώμα τις τοξίνες και τις ενεργειακά άχρηστες ουσίες. Έτσι, η τακτική εφαρμογή της βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος του εγκεφάλου και χαλαρώνει το νευρικό σύστημα, ενώ αυξάνει την κυκλοφορία των θρεπτικών ουσιών μέσα στο σώμα, θρέφει τα μαλλιά και το δέρμα της κεφαλής και καταπολεμά την αϋπνία. Επίσης, μειώνει αποτελεσματικά το στρες και τη νευρικότητα, απαλλάσσει τον ασθενή από αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός, και παράλληλα βελτιώνει τη διάθεσή του. Επιπλέον, καταπολεμά τη σωματική και πνευματική κόπωση, ανακουφίζει από πονοκεφάλους, ξεκουράζει τα μάτια και ενισχύει τη μνήμη και την ικανότητα συγκέντρωσης και μάθησης. Τέλος, βοηθάει στην αντιμετώπιση διάφορων ασθενειών, όπως είναι η ιγμορίτιδα, η ρινίτιδα, το άσθμα, η κατάθλιψη, η υπέρταση και οι ρευματισμοί. Στην ουσία, λοιπόν, η Shirodhara επαναφέρει την ενέργεια Vata σε ισορροπία.


Στη θεραπεία Shirodhara χρησιμοποιούνται ειδικά έλαια. Το είδος το οποίο θα επιλέξει ο θεραπευτής εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του ασθενούς, αλλά και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Έτσι, όσο πιο σοβαρή είναι μια κατάσταση τόσο πιο εξειδικευμένο θα είναι το έλαιο, ενώ αν πρόκειται για μια απλή συνεδρία χαλάρωσης, θα χρησιμοποιηθεί ένα ουδέτερο λάδι, όπως το σησαμέλαιο ή το ελαιόλαδο. Ωστόσο, χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση και άλλα υγρά, όπως ειδικά επεξεργασμένο γάλα, βούτυρο γκι ή ακόμα και νερό, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις οι θεραπείες ονομάζονται Ksheeradhara, Thakradhara και Jalandhara αντίστοιχα.


Η καταλληλότερη εποχή για να κάνετε Shirodhara είναι ο χειμώνας και το τέλος του φθινοπώρου (εποχές Vata ενεργειακά) και όχι το καλοκαίρι και το τέλος της άνοιξης. Η διάρκεια της συνεδρίας και ο αριθμός των επισκέψεων εξαρτώνται από τον τύπο κάθε ανθρώπου και φυσικά από το πρόβλημα που έχει. Πάντως, σε γενικές γραμμές, κάθε θεραπευτική συνάντηση διαρκεί 30-60 λεπτά. Αν το πρόβλημα δεν είναι σοβαρό, 4-7 επισκέψεις αρκούν για να δείτε αποτελέσματα, ενώ σε σοβαρότερες περιπτώσεις προτείνονται 14-20 συνεδρίες. Για να έχετε τα επιθυμητά αποτελέσματα, όταν ξεκινήσετε το πρόγραμμά σας, φροντίστε να το ολοκληρώσετε και να μην το διακόψετε, ενώ ανάμεσα στις συνεδρίες πρέπει να μεσολαβεί σύντομο χρονικό διάστημα (να γίνονται μέρα παρά μέρα ή καθημερινά). Αν επιθυμείτε, βέβαια, μόνο συντήρηση της καλής σας κατάστασης, τότε μπορείτε να επαναλαμβάνετε τη θεραπεία μία φορά το μήνα.


Όταν επισκεφτείτε τον ειδικό θεραπευτή, το πρώτο πράγμα που θα κάνει είναι να σας πάρει συνέντευξη, για να μπορέσει να προσδιορίσει την ιδιοσυγκρασία σας, να βγάλει τον αγιουρβεδικό σας τύπο και να δει σε τι κατάσταση βρίσκεστε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Θα σας ρωτήσει για τις διατροφικές σας συνήθειες, τον τρόπο ζωής και σκέψης σας και θα ζητήσει το ιατρικό ιστορικό σας. Η συνέντευξη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς οι παράμετροι που πρέπει να λάβει υπόψη του ο θεραπευτής είναι πολλές, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις για τις οποίες η Shirodhara δεν ενδείκνυται, όπως, για παράδειγμα, όταν είστε κρυωμένοι ή ύστερα από ηλιοθεραπεία. Επίσης, πιθανόν να χρειαστεί να προηγηθούν μερικές συνεδρίες μασάζ ή ατμόλουτρο, ώστε να προετοιμαστεί το σώμα να δεχτεί τη θεραπεία.


Το κέντρο που θα επιλέξετε πρέπει να έχει πιστοποίηση από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Εφαρμογής της Επιστήμης της Αγιουρβέδα, ώστε να διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό και την απαραίτητη γνώση για να μπορέσει να εφαρμόσει τη θεραπεία. Το κόστος κάθε συνεδρίας είναι περίπου 80 €­.Ευχαριστούμε για τη βοήθεια την Σοφία Παπαδοπούλου, χημικό – ερευνήτρια Ayurveda, Πρόεδρο της Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εφαρμογής της Επιστήμης της Αγιουρβέδα, (ΕΛ.Ε.Μ.Ε.Ε.Α.).