Bασική αρχή σε όλες τις εναλλακτικές θεραπείες είναι ότι για να είναι ένας άνθρωπος υγιής, πρέπει ο οργανισμός του να βρίσκεται σε ισορροπία. Κάθε σύμπτωμα υποδηλώνει ότι αυτή η ισορροπία έχει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, διαταραχτεί. Η υπογονιμότητα μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως η έλλειψη ωορρηξίας, οι διαταραχές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο, η μείωση της ποσότητας ή της ποιότητας του σπέρματος. Oλοένα και πληθαίνουν, ωστόσο, και οι περιπτώσεις «μη-αιτιολογημένης» αδυναμίας σύλληψης. Υπάρχουν ορισμένες εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας που μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της γονιμότητας, τόσο της γυναικείας όσο και της ανδρικής.

Η ομοιοπαθητική μπορεί να σας βοηθήσει ακόμα και αν τα προβλήματα της υπογονιμότητας οφείλονται σε ορμονικές διαταραχές (διαταραχή του κύκλου, πολυκυστικές ωοθήκες κ.ά.). Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι αν απαιτείται και ορμονική υποστήριξη, θα πρέπει να τη διακόψετε. Σε αυτή την περίπτωση, η ομοιοπαθητική μπορεί να λειτουργήσει παράλληλα, ενισχύοντας τις πιθανότητες για ένα καλό αποτέλεσμα. Μεγάλη βοήθεια μπορεί να προσφέρει και όταν η αιτία της υπογονιμότητας δεν μπορεί να αιτιολογηθεί. Συνήθως, οι γυναίκες που καταφεύγουν στην ομοιοπαθητική προκειμένου να καταφέρουν να συλλάβουν έχουν ήδη κάνει διάφορες προσπάθειες -ακόμη και εξωσωματικής γονιμοποίησης- χωρίς να δουν αποτέλεσμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ομοιοπαθητικός γιατρός χορηγεί το «ιδιοσυγκρασιακό» τους φάρμακο, δηλαδή εκείνο που ταιριάζει καλύτερα στην ιδιοσυγκρασία τους, για να ρυθμίσει τη λειτουργία του οργανισμού. Ειδικά στις «μη αιτιολογημένες» περιπτώσεις, το ιδιοσυγκρασιακό ομοιοπαθητικό φάρμακο -που είναι διαφορετικό για κάθε γυναίκα- φαίνεται πως έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλα ομοιοπαθητικά φάρμακα που ενδείκνυνται για τα προβλήματα του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, όπως η sepia και το natrum muriaticum. Τα νέα για τους άνδρες είναι μάλλον αποθαρρυντικά. Καθώς το σπέρμα φαίνεται να επηρεάζεται περισσότερο από τους εξωγενείς παράγοντες -βαρέα μέταλλα, χημικές ουσίες κλπ.-, η κατάσταση δεν είναι πάντα αντιστρέψιμη. O ομοιοπαθητικός γιατρός θα χορηγήσει το κατάλληλο φάρμακο – και για τους άνδρες προτείνεται το ιδιοσυγκρασιακό ή το lycopodium. Ωστόσο, το ποσοστό επιτυχίας δεν είναι τόσο μεγάλο όσο στις γυναίκες. Πάντως, για να υπάρξουν κάποια αποτελέσματα και στα δύο φύλα, απαιτείται τουλάχιστον ένα εξάμηνο θεραπείας.

O βελονισμός θεωρείται αποδεδειγμένα ευεργετικός στην ενίσχυση της γονιμότητας (εκτός αν υπάρχει σοβαρή ανατομική ανωμαλία στην περιοχή των γεννητικών οργάνων), γι’ αυτό και χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική θεραπεία σε αρκετά κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης του εξωτερικού. O βελονισμός ενισχύει τη γονιμότητα του άνδρα και της γυναίκας, εξισορροπώντας τη ροή της ενέργειας του γεννητικού συστήματος καθώς και την «επικοινωνία» του συστήματος αυτού με τα υπόλοιπα (π.χ. το ενδοκρινικό, το νευρικό). Η ενέργεια στη γεννητική περιοχή μπορεί να έχει «λιμνάσει» (π.χ. λόγω φλεγμονών ή διογκωμένων φλεβών που προκαλούν κακή αιμάτωση) ή να είναι ανεπαρκής (π.χ. εξαιτίας του στρες, των ορμονικών διαταραχών, τυχόν διατροφικών ελλείψεων κλπ.). O βελονισμός «ξεμπλοκάρει» τη ροή της ενέργειας, μέσω της διέγερσης των κατάλληλων σημείων της γεννητικής περιοχής (κυρίως μεταξύ αφαλού και γεννητικών οργάνων, καθώς και στους γλουτούς), αλλά και άλλων σημείων (π.χ. στο κεφάλι, στα χέρια, στις γάμπες κλπ.). Συνήθως απαιτείται ένας κύκλος 10-12 συνεδριών και τα σημάδια της βελτίωσης είναι ένα εντονότερο αίσθημα ηρεμίας και ευεξίας, η διέγερση της ερωτικής επιθυμίας, αλλά και η πιθανή βελτίωση τυχόν διαταραχών της περιόδου, καθώς και της εμφάνισης του δέρματος, εάν υπάρχουν δερματικά προβλήματα.

Η χρήση συγκεκριμένων βοτάνων φαίνεται ότι επιδρά ευεργετικά στην αναπαραγωγική ικανότητα, κυρίως των γυναικών. Σας παρουσιάζουμε τις ιδιότητες ορισμένων από τα πιο εξειδικευμένα, τονίζοντας ωστόσο ότι, επειδή και τα βότανα έχουν παρενέργειες, δεν θα πρέπει να τα λαμβάνετε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη και τις οδηγίες ενός ειδικού.
Τονώνει το αναπαραγωγικό σύστημα. Χρησιμοποιείται για τη γυναικεία υπογονιμότητα και τη στυτική δυσλειτουργία.
Τονώνει το αναπαραγωγικό σύστημα.
Κόκκινο τριφύλλι (red clover):
Τονώνει το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, ιδιαίτερα όταν υπάρχει ανεπάρκεια οιστρογόνων.
Τονώνει τη λειτουργία της υπόφυσης και το αναπαραγωγικό σύστημα.
Τονώνει και δυναμώνει το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα, συμβάλλει στην αύξηση της διάρκειας της ερωτικής πράξης. Ενισχύει τη γυναικεία γονιμότητα, είναι γαλακταγωγό.
Εξομαλύνει τις ανωμαλίες του γυναικείου κύκλου, είναι αντισπασμωδικό.
Περιορίζει την πιθανότητα αποβολής, ενδείκνυται για τους πόνους της περιόδου.
Ρυθμίζει τις γυναικείες ορμόνες, απαλύνει το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο. * Τα προαναφερθέντα βότανα μπορείτε να τα βρείτε αποξηραμένα, ενώ αρκετά από αυτά κυκλοφορούν και σε μορφή κάψουλας. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ο οποίος θα ορίσει ποιο ή ποια μπορείτε να λαμβάνετε, σε τι μορφή και δοσολογία και για πόσον καιρό (συνήθως η θεραπεία διαρκεί 2 περίπου μήνες).

Και τα δύο φύλα μπορούν να ενισχύσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα με την κατάλληλη διατροφή. Oι ουσίες που θεωρείται ότι κατεξοχήν βελτιώνουν τη γονιμότητα είναι:
καθώς ειδικά η Β6 φαίνεται ότι ενισχύει τη γυναικεία αναπαραγωγική ικανότητα – αντίστοιχα για τους άνδρες προτείνεται η Β12, που αυξάνει την ποσότητα του σπέρματος. Μάλιστα, καλό είναι να γίνεται συνδυασμός των βιταμινών αυτών με φυλλικό οξύ, το οποίο συμβάλλει στη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, σε βιταμίνη Β6 οι πατάτες, το κρέας και τα όσπρια, ενώ σε βιταμίνη Β12 τα χτένια, το συκώτι αρνιού, το χταπόδι και οι σουπιές.
Η ανεπάρκειά του μάλιστα μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση χρωμοσωματικών αλλαγών, με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η μείωση της ποσότητας του ψευδαργύρου συνδέεται με τη μείωση της ποσότητας του σπέρματος. Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο είναι τα στρείδια, το ταχίνι, ο πασατέμπος, το σουσάμι και το μοσχαρίσιο συκώτι.
Όταν βρίσκεται σε επάρκεια, ενισχύει το σπέρμα. Τροφές πλούσιες σε σελήνιο είναι ο παστός μπακαλιάρος και το συκώτι γαλοπούλας και κοτόπουλου.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Ε είναι το λάδι από φύτρα σιταριού, το ελαιόλαδο, τα αμύγδαλα και τα φιστίκια.
Τροφές πλούσεις σε βιταμίνη C είναι τα εσπεριδοειδή, το ακτινίδιο, η κόκκινη πιπεριά και η λιαστή ντομάτα.


Εκτός από τις περιπτώσεις όπου υπάρχει κάποιο παθολογικό αίτιο, πολλοί εξωγενείς παράγοντες ενδέχεται να επηρεάζουν την αναπαραγωγική ικανότητα. Oι πιο σημαντικοί είναι: Το αλκοόλ (η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να περιορίσει κατά το ήμισυ την αναπαραγωγική ικανότητα των γυναικών, καθώς και να μειώσει τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων), το κάπνισμα (μειώνει τον αριθμό των σπερματοζωαρίων και περιορίζει την κινητικότητά τους), η καφεΐνη (φαίνεται πως ακόμη και μία κούπα καφέ την ημέρα μπορεί να μειώσει στο μισό την πιθανότητα σύλληψης), τα βαρέα μέταλλα και οι γυναικείες ορμόνες (συγκεντρώνονται στον οργανισμό μας μέσω της διατροφής, π.χ. από τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα φρούτα και στα λαχανικά, τον υδράργυρο από τα ψάρια, τα αντισυλληπτικά χάπια ή τις διάφορες ορμονικές θεραπείες, τη χορήγηση ορμονών στα ζώα), η ατμοσφαιρική ρύπανση (που επηρεάζει -ευτυχώς προσωρινά μόνο- την ανδρική γονιμότητα), τα ξενοοιστρογόνα και οι φθαλικές ενώσεις (χημικές ουσίες που παρουσιάζουν οιστρογονική δραστηριότητα και εκλύονται από τα εντομοκτόνα και τα πλαστικά που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας) και φυσικά το άγχος (που όσο αυξάνεται, τόσο λιγοστεύουν οι πιθανότητες σύλληψης).