Η ιστορία της πάει πολλούς αιώνες πίσω. Στον αρχαίο ελληνικό, ρωμαϊκό, αραβικό και ινδικό πολιτισμό τη χρησιμοποιούσαν συχνά ως θεραπευτικό βότανο, αλλά και ως συστατικό σε φαγητά και πολλά καλλυντικά. Η λατινική ονομασία της είναι Calendula officinalis και προέρχεται από τη λατινική λέξη «calens», η οποία σημαίνει «η πρώτη μέρα κάθε μήνα», καθώς οι Ρωμαίοι ισχυρίζονταν ότι τότε ανθίζει. Στα ελληνικά είναι πιο γνωστή ως καλέντουλα, ενώ ονομάζεται επίσης και νεκρολούλουδο. Ανήκει στην οικογένεια των συνθέτων και πρόκειται για ένα λουλούδι με πορτοκαλοκίτρινα άνθη αρκετά συνηθισμένο στην ευρωπαική ήπειρο. Μάλιστα, πέρα από την ύπαιθρο, τη συναντάμε συχνά και στις πόλεις, καθώς χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό φυτό (μοιάζει αρκετά με τον πιο γνωστό μας κατιφέ), που στολίζει μπαλκόνια και αυλές.

Ευεργετικά συστατικά
Η καλέντουλα περιέχει ένα σύνολο ευεργετικών συστατικών, στα οποία οφείλονται οι πολλές της θεραπευτικές δράσεις. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι σαπωνίνες, τα καροτενοειδή, οι στερόλες, τα φλαβονοειδή, τα αιθέρια έλαια.

Στην αγορά
Την καλέντουλα θα τη βρείτε στα φαρμακεία σε πολλές μορφές, είτε αυτούσια σε λοσιόν, κρέμα, βάμμα ή λάδι είτε σε τυποποιημένα προϊόντα που την περιέχουν (π.χ. κρέμες για την κυτταρίτιδα και τις ραγάδες, προϊόντα μασάζ). Μπορείτε ακόμα να ζητήσετε από τον φαρμακοποιό σας -σε περίπτωση που ασχολείται με την παρασκευή γαληνικών σκευασμάτων (ό,τι φτιάχνεται στο εργαστήριο κατ’ εντολή του γιατρού ή του πελάτη) στο εργαστήριό του- να σας παρασκευάσει αυτό που θέλετε.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Οι θεραπευτικές της ιδιότητες πολλές. Η καλέντουλα είναι ιδιαίτερα γνωστή για την ενυδατική, καθαριστική, αντιφλεγμονώδη, αντισηπτική, στυπτική, καταπραϋντική και επουλωτική της δράση, ενώ δευτερευόντως μπορεί να ληφθεί ως τονωτικό ή ήπιο αντισπασμωδικό. Για τον λόγο αυτό, θεωρείται ένα από τα καλύτερα βότανα για τη θεραπεία τοπικών δερματικών προβλημάτων, ερεθισμούς, φλεγμονές, μολύνσεις, δερματικά έλκη, εξωτερικές αιμορραγίες, αλλά και για μώλωπες και διαστρέμματα.

Οι χρήσεις της
Παραδοσιακά οι ευεργετικές της δράσεις χρησιμοποιούνται στην παρασκευή καλλυντικών και φαρμακευτικών σκευασμάτων για την περιποίηση και την προστασία του δέρματος και η χρήση της είναι εξωτερική. Είναι κατάλληλη για όλους τους τύπους δέρματος, αλλά ιδιαίτερα ενδείκνυται για ξηρές και ευαίσθητες επιδερμίδες. Μάλιστα, αποτελεί εξαιρετική βάση για κρέμες, φυτικές αλοιφές, λοσιόν και φυσικά καλλυντικά. Έτσι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε επιθέματα με βάμμα ως πρώτη βοήθεια σε ελαφριά εγκαύματα (π.χ. ηλιακά) -με τον ίδιο τρόπο που βάζετε ιώδιο σε λίγο βαμβάκι για να καθαρίσετε μικρές πληγές-, κομπρέσες βρεγμένες με έγχυμα σε τσιμπήματα (π.χ. από μέλισσες) ή μια κρέμα σε ήπια εκζέματα, δερματίτιδες και ερεθισμούς του δέρματος. Είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της ακμής, καθώς και των παλιών και νέων ουλών. Είναι ευεργετική για τα τραύματα που επουλώνονται αργά. Μπορεί, επίσης, να εφαρμοστεί σε παιδικά συγκάματα ή να γίνει η ενυδατική σας κρέμα για το σώμα και το πρόσωπο. Χάρη στην αντισηπτική της δράση, μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε (σε μορφή βάμματος ή αφεψήματος) και για στοματικές πλύσεις ή γαργάρες, καθώς και στην αντιμετώπιση της ουλίτιδας. Αν και δεν αποτελεί την πιο συνηθισμένη χρήση της, καθώς υπάρχουν βότανα που ενδείκνυνται περισσότερο, εντούτοις επικουρικά μπορείτε να την πάρετε με τη μορφή τσαγιού για τόνωση, αλλά και σε περιπτώσεις γαστρίτιδας, φλεγμονής του οισοφάγου, ακόμη και για τον πόνο της περιόδου.

Στο ποτήρι
Μπορείτε να την πιείτε σαν τσάι, βράζοντας για 10-15΄ ένα κουταλάκι φύλλα καλέντουλας για κάθε φλιτζάνι νερό. Μπορείτε να πίνετε το αφέψημα 2 φορές την ημέρα. Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να αξιοποιήσετε και τα άνθη του φυτού. Επίσης, μπορείτε να την πίνετε 3 φορές την ημέρα και σε μορφή βάμματος, διαλύοντας 30 σταγόνες σε ένα ποτηράκι νερό.

Μέτρα προφύλαξης
Όσοι παίρνετε ηρεμιστικά, καλό είναι να γνωρίζετε ότι η λήψη της καλέντουλας σε συνδυασμό με αυτά μπορεί να επιδεινώσει την υπνηλία.Επίσης, αν είστε έγκυος, αποφύγετε τη λήψη από το στόμα, αλλά και την τοπική εφαρμογή, ενώ συνιστάται η αποφυγή της και στη διάρκεια του θηλασμού, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την ασφάλειά της. Τέλος, μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε όσους έχουν ευαισθησία σε φυτά της οικογένειας Asteraceae/ Compositae, όπως είναι τα χρυσάνθεμα, ο κατιφές, οι μαργαρίτες.

2 ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

1. Αντιηλιακό με καλέντουλα
Για να φτιάξετε το αντιηλιακό, θα χρειαστείτε:
● 200 ml αντιηλιακό λάδι
● 100 ml αιθέριο έλαιο καλέντουλας
● 50 ml σησαμέλαιο
● 50 ml αιθέριο έλαιο βάλσαμου
● 5 ml αιθέριο έλαιο λεβάντας.

Αναμειγνύετε όλα μαζί τα υλικά και καλή ηλιοθεραπεία! Μάλιστα, το συγκεκριμένο αντιηλιακό, πέρα από προστασία από τον ήλιο, θρέφει και ενυδατώνει την επιδερμίδα σας.

2. Ενυδατική κρέμα πασπαρτού
Για να παρασκευάσετε την κρέμα, θα χρειαστείτε:
● 100 ml βάση κρέμας (cold cream)
● 10 ml αιθέριο έλαιο καλέντουλας.

Αναμειγνύετε απλώς τα υλικά, τα οποία φυλάσσετε σε μέρος δροσερό και σκιερό. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε την κρέμα αυτή μετά από κάθε ξύρισμα, αν το δέρμα σας είναι ξηρό, αλλά και σε περιπτώσεις μικρών εγκαυμάτων ή τοπικών αλλεργιών.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΙΩΑΝΝΑ ΠΕΡΓΑΝΤΑ, φαρμακοποιό (www.perganda.gr).