«Σε 10 μαθήματα νιώθεις τη διαφορά, σε 20 τη βλέπουν οι άλλοι και στα 30 έχεις καινούργιο σώμα», έλεγε ο Joseph Pilates, εμπνευστής της πασίγνωστης πλέον μεθόδου πιλάτες. Το μότο του φαίνεται να έχει παρακινήσει αρκετούς από εμάς να δοκιμάσουμε την εναλλακτική άσκηση. Τι να επιλέξουμε, όμως; Μηχανήματα ή στρώμα; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή, λένε οι ειδικοί. Μάλιστα, τον τελευταίο καιρό έχει ξεκινήσει στην Αμερική μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με το αν τα μηχανήματα υπερτερούν των ασκήσεων στο έδαφος ή το αντίστροφο. Προσπαθήσαμε να συνθέσουμε τις γνώμες των ειδικών και να σας παρουσιάσουμε τα υπέρ και τα κατά της κάθε μεθόδου.Τι είναι τα μηχανήματα;Ο Joseph Pilates, που υπέφερε στην παιδική του ηλικία από άσθμα και ραχίτιδα, ασχολήθηκε σε όλη τη ζωή του με την άσκηση, προσπαθώντας να δυναμώσει τον οργανισμό του. Από το μποξ και το body building, πέρασε στις πολεμικές τέχνες και τον διαλογισμό, το σκι και τις καταδύσεις, δοκίμασε γιόγκα και τάι τσι, ενώ για ένα διάστημα εργάστηκε ως ακροβάτης! Η πρωτοτυπία του δεν σταματάει εδώ. Τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στο πιλάτες -τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με τα όργανα των γυμναστηρίων- τα εμπνεύστηκε ενώ ήταν κρατούμενος κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και πειραματιζόταν με τις σούστες των κρεβατιών των συγκρατουμένων του. Τα 5 βασικά μηχανήματα της μεθόδου (Cadillac, Reformer, Ladder Barrel, Wunda Chair, Spine Corrector) είναι σχεδιασμένα με απόλυτη λεπτομέρεια, προκειμένου να ευθυγραμμίζουν το σώμα, να μας παρέχουν σταθερότητα και συμμετρία σαν να είχαμε το χέρι ενός δασκάλου να μας βοηθάει και να μας διορθώνει. Υπάρχουν ιδιαίτερα ή ολιγομελή ομαδικά μαθήματα σε μηχανήματα.Μάθημα σε στρώμαΤο πιλάτες στο έδαφος ακολουθεί μια ανάλογη χορογραφία ασκήσεων (έχει επικρατήσει ο όρος «χορογραφία», επειδή η κίνηση ρέει) με αυτή στα μηχανήματα, μόνο που εδώ χρησιμοποιούμε την αντίσταση του ίδιου μας του σώματος. Συχνά, χρησιμοποιούνται και περιφερειακά όργανα, όπως μπάλες, magic circles, foam rollers, λάστιχα και βαράκια. Τα μαθήματα σε στρώμα γίνονται σε γκρουπ.Γρήγορα αποτελέσματαΤα μηχανήματα πιλάτες μας ενδυναμώνουν και μας ευθυγραμμίζουν. Έτσι, μπορούμε να δώσουμε έμφαση σε ένα μέρος του σώματός μας, ενώ ένα άλλο υποστηρίζεται από το μηχάνημα και παρόλο που συμμετέχει ολόκληρο το σώμα στην κίνηση, απομονώνοντας ένα μέρος του τού επιτρέπουμε να ανοίξει και να ευθυγραμμιστεί. Έτσι, τα αποτελέσματα είναι πολύ πιο άμεσα.Focus σε πόνουςΌσοι ταλαιπωρούνται από κάποιο πρόβλημα υγείας (π.χ. αυχενικό, κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου) ή έχουν μόλις αναρρώσει από έναν τραυματισμό ή μια επέμβαση, είναι προτιμότερο να στραφούν στα μηχανήματα, αφού χρειάζονται εξατομικευμένο πρόγραμμα.Αίσθηση ομάδας ή σόλο ρυθμός;Στο πλαίσιο του πιλάτες με μηχανήματα δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στη σχέση με τον εαυτό μας, στην εσωτερικότητά μας, εκπαιδευόμαστε στη σιωπή και στην αυτοπειθαρχία, γι’ αυτό και τα μηχανήματα είναι ιδανικά για όσους θέλουν να ακολουθούν τον προσωπικό τους ρυθμό. Αντίθετα, άνθρωποι που θέλουν να βρίσκονται υπό τη συνεχή καθοδήγηση του δασκάλου και αφομοιώνουν γρηγορότερα την πληροφορία μέσα από την ενέργεια της ομάδας, προτιμούν τα μαθήματα στο στρώμα.Διαφορά τιμής Η εκμάθηση της μεθόδου ξεκίνησε με τη χρήση των ειδικών μηχανημάτων. Σύντομα, όμως, τα περισσότερα στούντιο πιλάτες εισήγαγαν στο πρόγραμμά τους και ασκήσεις στο έδαφος, μειώνοντας έτσι το κόστος. Το μέσο κόστος για ένα μάθημα σε στρώμα είναι 15€ και οι συμμετέχοντες συνήθως δεν ξεπερνούν τους 8, για ένα μάθημα με μηχανήματα σε γκρουπ (συνήθως 4-6 ατόμων) περίπου 20€ και για ένα ιδιαίτερο μάθημα με μηχανήματα περίπου 40€.Αρχάριος ή προχωρημένος;Ένας αρχάριος πρέπει να εισαχθεί στις βασικές αρχές του πιλάτες ξεκινώντας ιδανικά με ιδιαίτερα μαθήματα (σε μηχανήματα ή σε στρώμα). Στην περίπτωση που επιλέξουμε ομαδικά μαθήματα, θα πρέπει να μπούμε σε τμήμα αρχαρίων, έτσι ώστε να διδαχθούμε βασικές έννοιες, όπως η σωστή αναπνοή, η αίσθηση του περίνεου και ο συγχρονισμός των δύο. Ένας άνθρωπος που δεν έχει καλή σχέση με το σώμα του καλό είναι να ξεκινήσει με μηχανήματα και στη συνέχεια -αν θέλει- να περάσει στο στρώμα. Τα μηχανήματα αποτελούν ουσιαστικά σύμμαχό μας. Από την άλλη πλευρά, στο έδαφος είμαστε πιο ελεύθεροι και επομένως είναι δυσκολότερο π.χ. να μείνουμε ευθυγραμμισμένοι. Ωστόσο, άτομα που γνωρίζουν καλά το σώμα τους και δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας (π.χ. πόνο στη μέση) μπορούν να ξεκινήσουν με πιλάτες σε στρώμα. Τελικός στόχος, άλλωστε, είναι να πραγματοποιήσουμε στο στρώμα τις πιο απαιτητικές ασκήσεις του mat που έχουμε δοκιμάσει στα μηχανήματα.Η ετυμηγορίαΗ φιλοσοφία της μεθόδου είναι η εξατομικευμένη άσκηση, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του κάθε μαθητή. Άλλωστε, ο Joseph Pilates, ακριβώς επειδή θεωρούσε ότι κάθε σώμα είναι διαφορετικό, είχε σχεδιάσει τα μηχανήματα έτσι ώστε να αποτελούν την προέκταση του σώματός μας. Από την άλλη πλευρά, τα μαθήματα στο στρώμα διέπονται από τις ίδιες βασικές αρχές, είναι πιο οικονομικά και απευθύνονται σε όσους προτιμούν να δουλεύουν ομαδικά. Ο συνδυασμός των δύο -στρώματος και μηχανημάτων-, ο οποίος είναι αρκετά καινούργιος, είναι ενδιαφέρων και αποτελεσματικός.Η επιλογή δασκάλουΗ επιλογή του κατάλληλου δασκάλου είναι καθοριστικής σημασίας, αφού η τεχνογνωσία είναι αυτή που χαρακτηρίζει ένα μάθημα πιλάτες. Ένας πιστοποιημένος δάσκαλος πιλάτες μπορεί να διδάξει τη μέθοδο τόσο στο έδαφος όσο και στα μηχανήματα. Η αρχική εκπαίδευση περιλαμβάνει τη διδασκαλία ασκήσεων στο στρώμα και μετά την ολοκλήρωσή της ο δάσκαλος έχει την άδεια να διδάξει πιλάτες μόνο στο έδαφος. Το επόμενο στάδιο -για όσους επιλέξουν να συνεχίσουν- εξειδικεύεται στη διδασκαλία της μεθόδου στα μηχανήματα και μετά την ολοκλήρωσή του και εφόσον ο δάσκαλος πετύχει στις εξετάσεις, μπορεί να διδάξει πιλάτες και στα μηχανήματα. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΝΑΤΑΛΙ ΜΕΝΕΓΑΤΟΥ, Certified Pilates Instructor, ιδιοκτήτρια του Pilates Studio «The Secret Place»