Θερμίδες, ζάχαρη, λίπη, αλάτι, πρωτεΐνες… Στις ετικέτες των τροφίμων αναγράφονται οι σημαντικότερες πληροφορίες που χρειάζεται να ξέρουμε προκειμένου να κάνουμε τις σωστές επιλογές. Φαίνεται όμως ότι κάτι δεν πάει και τόσο καλά με τις ετικέτες: μόλις οι τέσσερις στους δέκα τις διαβάζουν και ο ένας στους τρεις δεν τις καταλαβαίνει! Oι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η αναγραφή των συστατικών γίνεται ανά 100 γρ. ή ml, ποσότητα που σπανίως αντιστοιχεί σε μία μερίδα και ως εκ τούτου μας μπερδεύει. Γι’ αυτό, τελευταία κάτι αλλάζει στις ετικέτες των τροφίμων…
Τι θα αναγράφεται στις νέες ετικέτες
Θερμίδες: Συνήθως η πληροφορία αυτή δίνεται στην μπροστινή πλευρά της συσκευασίας, ανά μερίδα.
Σάκχαρα, λίπη, κορεσμένα λίπη, νάτριο: Oι πληροφορίες γι’ αυτά τα τέσσερα συστατικά συνήθως αναφέρονται στην πίσω πλευρά της συσκευασίας του προϊόντος – αλλά δεν αποκλείεται να τα δείτε και δίπλα στις θερμίδες, στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας. Τα συγκεκριμένα συστατικά έχουν επιλεγεί επειδή έχουν συσχετιστεί με σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως η υπέρταση, η αυξημένη χοληστερίνη και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τι αλλάζει σε σχέση με τις παλιές ετικέτες
Ανά μερίδα Στις νέες ετικέτες οι πληροφορίες για τις θερμίδες, τα σάκχαρα, τα (ολικά) λίπη, τα κορεσμένα λίπη και το νάτριο (βασικό συστατικό του αλατιού) δίνονται πλέον ανά μερίδα και όχι ανά 100 γρ. Η ποσότητα της μερίδας αναγράφεται στη συσκευασία του, ανάλογα με το είδος του προϊόντος (π.χ. η μερίδα για τα δημητριακά ορίζεται στα 40 γρ.).
Με ποσοστά Προκειμένου οι ετικέτες να γίνουν ακόμη πιο κατανοητές και ο καταναλωτής να εκτιμήσει αν οι θερμίδες και τα γραμμάρια ανά μερίδα είναι πολλά ή λίγα, δίνεται και μία ακόμη πληροφορία: το ποσοστό που το κάθε συστατικό (τα σάκχαρα, τα λίπη κλπ.) καταλαμβάνει στην ημερήσια διατροφή του. Εάν π.χ. η πληροφορία 14,1 γρ. σάκχαρα ανά μερίδα δημητριακών (40 γρ.) εξακολουθεί να αφήνει ερωτηματικά στον καταναλωτή, τότε, σε συνδυασμό με το αντίστοιχο ποσοστό -π.χ. 16% της Ενδεικτικής Ημερήσιας Πρόσληψης (GDA) σακχάρων ενός ενηλίκου-, δίνεται μια πιο σαφής εικόνα για το αν το συγκεκριμένο συστατικό είναι πολύ ή λίγο. Εύλογα, βέβαια, γεννάται το ερώτημα πώς υπολογίζονται τα ποσοστά με βάση τα οποία έχει διαμορφωθεί το νέο σύστημα Ενδεικτικής Ημερήσιας Πρόσληψης (GDA, Guideline Daily Amount). Στον πίνακα που ακολουθεί θα βρείτε τις απαντήσεις:
Ενδεικτική Ημερήσια Πρόσληψη
Άνδρες | Γυναίκες | |
Ενέργεια | 2.500 θερμίδες | 2.000 θερμίδες |
Λιπαρά (ολικά) | 95 γρ. | 70 γρ. |
Εκ των οποίων κορεσμένα λιπαρά | 30 γρ. | 20 γρ. |
Υδατάνθρακες | 300 γρ. | 230 γρ. |
Εκ των οποίων ολικά σάκχαρα | 120 γρ. | 90 γρ. |
Πρωτεΐνες | 55 γρ. | 45 γρ. |
Φυτικές ίνες | 24 γρ. | 24 γρ. |
Αλάτι (χλωριούχο νάτριο) | 6 γρ. | 6 γρ. |
Νάτριο (βασικό συστατικό του αλατιού) | 2,4 γρ | 2,4 γρ. |
ΣΗΜ.: Σε ορισμένα τρόφιμα αναγράφονται τα ποσοστά με βάση τη μέση ημερήσια κατανάλωση μιας γυναίκας, δηλαδή τις 2.000 θερμίδες, κάτι το οποίο αναφέρεται ξεκάθαρα πάνω στη συσκευασία. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με τους διαιτολόγους, στο ότι έχει επιλεγεί ως σημείο αναφοράς η δίαιτα των 2.000 θερμίδων, που θεωρείται ότι καλύπτει και τα δύο φύλα.
Πώς να διαβάσετε τις νέες ετικέτες αν:
Έχετε υπέρταση: Δώστε έμφαση στην περιεκτικότητα του τροφίμου σε νάτριο (όσο λιγότερο τόσο καλύτερα).
Έχετε υψηλή χοληστερίνη: Αποφύγετε τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ολικά και κορεσμένα λίπη ανά μερίδα.
Έχετε διαβήτη: Αποφύγετε πρωτίστως τα τρόφιμα που έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε σάκχαρα (απλοί υδατάνθρακες) ανά μερίδα.
Κάνετε δίαιτα: Προσέξτε κυρίως τις θερμίδες που έχει το τρόφιμο ανά μερίδα.
Πότε θα εμφανιστούν οι αλλαγές
Oι νέες ετικέτες έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στην Ευρώπη το 2007, μετά από σύσταση του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Τροφίμων και Ποτών. Σήμερα, το νέο σύστημα Ενδεικτικής Ημερήσιας Πρόσληψης ήδη εφαρμόζεται από έντεκα εταιρείες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ έχει γίνει επίσημα αποδεκτό από τη γερμανική κυβέρνηση. Στην Ελλάδα έχει γίνει αποδεκτό από το Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων και από 16 εταιρείες -μέλη του συνδέσμου-, ενώ αναμένεται να υιοθετηθεί σύντομα και από τις μικρότερες εταιρείες. Μάλιστα, μέσα στο 2008 εκτιμάται ότι ο νέος τρόπος αναγραφής των ετικετών θα γίνει επίσημη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που σημαίνει ότι όλο και περισσότερα τρόφιμα στο ράφι του σουπερμάρκετ θα φέρουν τις νέες ετικέτες, όπως τα γάλατα, οι χυμοί, τα συσκευασμένα τρόφιμα κλπ. Προς το παρόν, στο ράφι των ελληνικών σουπερμάρκετ, τα τρόφιμα στα οποία αναγράφονται οι νέες διατροφικές πληροφορίες είναι τα δημητριακά, ορισμένες σούπες, τα αναψυκτικά και ορισμένα επιδόρπια τυριού. Πάντως, οι νέες ετικέτες λειτουργούν συμπληρωματικά σε σχέση με τις παλιές, οι οποίες θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν πάνω σε κάθε συσκευασία τροφίμου..