Άσπρο ή μαύρο;

Από το κινέζικο τηγανητό μέχρι το ιταλικό ριζότο, την ισπανική παέγια έως το κρητικό γαμοπίλαφο, το ρύζι αποτελεί κομμάτι της καθημερινής μας διατροφής, αλλά και μέρος της γαστρονομικής παράδοσης αρκετών πολιτισμών, προσφέροντας απεριόριστους και απολαυστικούς συνδυασμούς. Είναι μάλιστα το τρίτο καλλιεργήσιμο αγροτικό προϊόν στον κόσμο και βρίσκεται στη βάση της διατροφικής μας πυραμίδας μαζί με τα δημητριακά. Εκτός όμως από το λευκό ρύζι που ξέρουμε, στα ράφια των καταστημάτων θα βρείτε και άλλα είδη. Μερικά από αυτά, μάλιστα, έχουν περισσότερες ευεργετικές ιδιότητες από το άσπρο.


Ποιο ρύζι να επιλέξετε;
Την επόμενη φορά που θα επισκεφτείτε το σουπερμάρκετ και θα σταθείτε μπροστά στο ράφι με τις ποικιλίες ρυζιού, μην πάρετε βιαστικά ή μηχανικά το κλασικό λευκό που πάντα επιλέγετε. Για αλλαγή, δοκιμάστε και τις υπόλοιπες επιλογές που σας προσφέρονται.
Το λευκό : Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα γνωστά μας καρολίνα, νυχάκι, γλασέ. Προέρχεται από το άλεσμα και το γυάλισμα του καστανού, χάνοντας έτσι το μεγαλύτερο μέρος των θρεπτικών του συστατικών. Υφίσταται τη μεγαλύτερη επεξεργασία από όλους τους τύπους ρυζιού. Το χρησιμοποιούμε συνήθως στα γεμιστά και στο πιλάφι.
Το parboiled : Το ρύζι με το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα, που οφείλεται στην ειδική επεξεργασία του καρπού με ατμό, με αποτέλεσμα συστατικά του φλοιού να περνούν και στον κόκκο. Παραμένει σπυρωτό κατά το μαγείρεμα και ο χρόνος παρασκευής του είναι σχεδόν ίδιος με του άσπρου.
Τα αρωματικά : Εδώ ανήκουν το basmati και το jasmin. Είναι γνωστά για το ιδιαίτερο άρωμά τους, αλλά και την ευχάριστη γεύση τους. Τα χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δώσουμε στα πιάτα μας ανατολίτικη νότα.
Το μερικώς αναποφλοίωτο ή καστανό : Είναι αυτό που έχει υποστεί τη μικρότερη επεξεργασία. Για την παραγωγή του αφαιρείται μέρος ή το σύνολο του εξωτερικού σκληρού φλοιού. Με τον τρόπο αυτό διατηρεί τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά του.
Το μαύρο ή άγριο ρύζι : Στην πραγματικότητα προέρχεται από την κορυφή ενός χόρτου το οποίο καλλιεργείται στις ΗΠΑ και στον Καναδά και περνάει από διαδικασία ψησίματος.


Να γνωρίζετε ότι
Αυτό που κάνει τους περισσότερους να επιλέγουν το λευκό είναι η ευκολία που προσφέρει στο μαγείρεμα, καθώς είναι έτοιμο σε 10 λεπτά. Από την άλλη, το καστανό ρύζι χρειάζεται τριπλάσιο χρόνο βρασίματος και παρουσιάζει μεγάλη ευαισθησία στις αλλαγές θερμοκρασίας, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται γρήγορα. Όσο για τα άλλα είδη, ο χρόνος που απαιτείται πλησιάζει αυτόν του λευκού.


Η διατροφική του ταυτότητα
Από τις διάφορες ποικιλίες, τη μεγαλύτερη θρεπτική αξία έχει το καστανό, καθώς αποτελεί άριστη πηγή υδατανθράκων (αμυλόζη και αμυλοπηκτίνη) και φυτικών ινών, που διευκολύνουν την εντερική λειτουργία. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες, όπως βιταμίνη Β1, βιταμίνη Β3, βιταμίνη Β6, φυλλικό οξύ και βιταμίνη Ε. Περιέχει, επίσης, σίδηρο, σελήνιο, κάλιο, μαγνήσιο και φώσφορο. Αν και δίνει πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας, τα αμινοξέα που παρέχει είναι πληρέστερα από τα αμινοξέα άλλων δημητριακών. Τέλος, όπως όλα τα μη επεξεργασμένα δημητριακά δεν έχει χοληστερίνη, λίπος και νάτριο. Όσο για το κίτρινο, είναι πιο υγιεινό από το άσπρο και πλησιάζει τη θρεπτική αξία του καστανού.

TIP: Η λευκίνη και η φαινυλαλανίνη (απαραίτητα αμινοξέα) βρίσκονται στο ρύζι σε χαμηλές συγκεντρώσεις, γι’ αυτό καλό είναι να το συνδυάζετε με όσπρια, όπως τα ρεβίθια, τα φασόλια και οι φακές, ή με κρέας και ψάρι.


Για την υγεία μας
Το ρύζι, ιδιαίτερα το καστανό, είναι πηγή σύνθετων υδατανθράκων που μαζί με τις βιταμίνες Β που περιέχει, δίνουν ενέργεια στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα. Μάλιστα, αυξάνουν την έκκριση σεροτονίνης, βελτιώνοντας έτσι τη διάθεσή μας. Η παρουσία του στο διαιτολόγιό μας βοηθά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων και ιδιαίτερα στη διατήρηση της πίεσης σε χαμηλά επίπεδα, χάρη στο κάλιο που περιέχει. Αποτελεί άριστη διατροφική λύση για τους διαβητικούς, χάρη στις φυτικές ίνες και το χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη του. Επιπλέον, το σελήνιο και οι φυτικές του ίνες θεωρείται ότι συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Ταυτόχρονα, οι φυτικές ίνες προφυλάσσουν και από τη χολολιθίαση. Τέλος, ξεκινήστε την κατανάλωσή του, αν θέλετε να διατηρήσετε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα, επειδή έχει λίγες θερμίδες.

Πόσες μερίδες δημητριακών χρειαζόμαστε;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, καθημερινά πρέπει να καταναλώνουμε 5-8 μερίδες δημητριακών. Η κάθε μερίδα αντιστοιχεί, για παράδειγμα, σε μία φέτα ψωμί ή μισό φλιτζάνι ρύζι.


Διατροφική Σύσταση Ρυζιού

Δοκιμάστε

Ανάμεικτο ρύζι με λαχανικά
Υλικά για 4 άτομα
1 φλ. ρύζι ανάμεικτο (κίτρινο-μαύρο)
1 φλ. αρακά
1 φλ. καλαμπόκι
3 πράσινες πιπεριές
2 κόκκινες πιπεριές
1 κρεμμύδι
1 σκόρδο
4 ντομάτες
4 κουταλιές ελαιόλαδο
1 λεμόνι
Αλάτι
Πιπέρι

Εκτέλεση
Βράζετε τον αρακά και το καλαμπόκι. Στο μεταξύ, κόβετε σε κομμάτια τις πιπεριές και το κρεμμύδι, λιώνετε το σκόρδο και τα σοτάρετε ελαφρά σε μια κατσαρόλα. Προσθέτετε τις ντομάτες σε κύβους και αφήνετε τα υλικά να δέσουν χωρίς να λιώσουν. Λίγο πριν ετοιμαστούν, ρίχνετε το ρύζι και σιγοβράζετε για μερικά λεπτά. Προσθέτετε βραστό νερό και ανακατεύετε συνέχεια. Μόλις το ρύζι απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος από τα υγρά, βάζετε τον αρακά και το καλαμπόκι και μαγειρεύετε για 5 λεπτά ακόμη. Τέλος, πασπαλίζετε με αλάτι και πιπέρι και περιχύνετε το φαγητό με το χυμό λεμονιού.

Καστανό ρύζι με γαρίδες
Υλικά για 4 άτομα
1½ φλ. καστανό ρύζι
500 γρ. καθαρισμένες μικρές γαρίδες
½ κρεμμύδι
1 ντομάτα
3 κουταλιές ελαιόλαδο
Αλάτι
Πιπέρι

Εκτέλεση
Βράζετε το ρύζι. Κόβετε το κρεμμύδι και την ντομάτα σε κομματάκια και τα ρίχνετε μαζί με τις γαρίδες σε ένα βαθύ τηγάνι που έχετε λαδώσει και προθερμάνει. Μόλις οι γαρίδες ροδίσουν, προσθέτετε λίγο νερό και αφού βράσει ρίχνετε και το ρύζι. Συμπληρώνετε με
το ελαιόλαδο που έχει περισσέψει, το αλάτι και το πιπέρι και ανακατεύετε ανά τακτά διαστήματα μέχρι να δέσουν τα υλικά.

! Διαβάζετε με προσοχή τις συσκευασίες, για να αποφύγετε την κατανάλωση γενετικά τροποποιημένου ρυζιού.