Οι θερμοκρασίες πέφτουν και καθώς στριμωχνόμαστε στα λεωφορεία, το συνάχι και ο πονόλαιμος αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους. Και όσο και αν προσπαθούμε να αποφύγουμε τις διάφορες ιώσεις που κυκλοφορούν, τις περισσότερες φορές καταλήγουμε με μια θερμοφόρα αγκαλιά και ένα φλιτζάνι χαμομήλι στο κομοδίνο μας. Για να περάσουμε, όμως, φέτος έναν ήρεμο χειμώνα χωρίς ιώσεις, δεν πρέπει να αρκεστούμε μόνο στο συχνό πλύσιμο των χεριών και στην αποφυγή κλειστών χώρων όπου συνωστίζονται πολλοί, αλλά να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση και στη διατροφή μας.

Πώς συνδέεται η διατροφή με το ανοσοποιητικό;
Σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού παίζουν -μεταξύ άλλων- τα λευκά αιμοσφαίρια και ορισμένες ουσίες των τροφών που είναι απαραίτητες για τις λειτουργίες που συνδέονται με αυτά. Για παράδειγμα, τα αντιοξειδωτικά (π.χ. οι βιταμίνες A, C, E και το σελήνιο) δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες που εισέρχονται στον οργανισμό ή παράγονται σε αυτόν, κάνοντας τα κύτταρα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις και ιώσεις. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα συντελούν στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ η έλλειψη φυλλικού οξέος έχει συνδεθεί με τη διατάραξη της ανάπτυξης των λευκοκυττάρων.

Ποια συστατικά δυναμώνουν τον οργανισμό;
Τα κυριότερα συστατικά για την ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού μας είναι:
Βιταµίνη Α Βρίσκεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα, το βούτυρο, το αυγό, το συκώτι, τα καρότα, τις γλυκοπατάτες, τα βερίκοκα.
Βιταµίνες Β12, Β6, φυλλικό οξύ Βρίσκονται στο γάλα, το κρέας, το συκώτι, τους ξηρούς καρπούς, τα δημητριακά, τα κίτρινα φρούτα.
Βιταµίνη C Καλές πηγές είναι τα εσπεριδοειδή, τα ακτινίδια, οι φράουλες, οι πιπεριές, το σπανάκι, το μπρόκολο, οι ντομάτες.
Βιταµίνη Ε Πλούσια σε αυτήν είναι το ελαιόλαδο, τα θαλασσινά, η βρόμη, τα αμύγδαλα, τα φουντούκια.
Μαγνήσιο Υπάρχει στα δημητριακά ολικής άλεσης, το σουσάμι, τους ξηρούς καρπούς, τα όσπρια, τα γαλακτοκομικά, τον τόνο.
Σελήνιο Υπάρχει στα κρέατα, τα θαλασσινά, τους ξηρούς καρπούς, τα δημητριακά ολικής άλεσης.
Σίδηρος Πλούσιες πηγές είναι το συκώτι, το κρέας, τα αυγά, τα θαλασσινά, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τους ξηρούς καρπούς.
Ψευδάργυρος Υπάρχει στα θαλασσινά, τα ψάρια, τα αυγά, το κρέας.
ω-3 λιπαρά οξέα Βρίσκονται κυρίως στα φυτικά έλαια, τα λιπαρά ψάρια και τους ξηρούς καρπούς.

Υπάρχουν άλλες τροφές που ενισχύουν το ανοσοποιητικό;
Εκτός από τα παραπάνω θρεπτικά συστατικά, υπάρχουν και ορισμένα τρόφιμα που έχουν συνδεθεί με την προστασία του οργανισμού από το κρυολόγημα. Το κρεμμύδι, για παράδειγμα, περιέχει κερκετίνη, μια ουσία με αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και αντισηπτική δράση, ενώ το σκόρδο (σε μεγάλες ποσότητες), χάρη στην αλισίνη, έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες και διεγείρει την παραγωγή λευκοκυττάρων. Επίσης, η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων πλούσιων σε «καλά» μικρόβια (προβιοτικά), όπως το γιαούρτι και το κεφίρ, συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου, ενισχύοντας μία από τις βασικές γραμμές άμυνας του οργανισμού. Τέλος, οι ζωικές πρωτεΐνες (π.χ. ψάρια, κοτόπουλο, κόκκινο κρέας) αποτελούν την πρώτη ύλη ώστε ο οργανισμός να συνθέσει τα αντισώματα. Ωστόσο, οι διαιτολόγοι συνιστούν να προτιμάμε το λευκό από το κόκκινο κρέας.E Αν τρώω τις τροφές που αναφέρονται παραπάνω θα είμαι ασφαλής; Οι βιταμίνες και οι τροφές που αναφέρονται παραπάνω δεν δρουν μεμονωμένα. Αν θέλετε να επωφεληθείτε από τις ευεργετικές τους ιδιότητες, πρέπει να γίνουν μέρος ενός ισορροπημένου διαιτολογίου, που θα περιλαμβάνει καθημερινά φρούτα, λαχανικά, σύνθετους υδατάνθρακες (π.χ. όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης), ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.

Να πάρω βιταμίνη C για να μην αρρωστήσω;
Μελέτες δείχνουν μια συσχέτιση μεταξύ της βιταμίνη C και του μειωμένου κινδύνου εμφάνισης λοιμώξεων του αναπνευστικού, που οφείλεται στο ότι η βιταμίνη αυτή συμβάλλει σε πολλές μεταβολικές διεργασίες που σχετίζονται με την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η επαρκής πρόσληψή της φαίνεται να επηρεάζει την παραγωγή ουσιών όπως οι κυτοκίνες, που εξουδετερώνουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς, και επομένως μπορεί να δράσει προληπτικά. Αν, ωστόσο, έχετε ήδη αρρωστήσει, μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη ανάρρωση, αλλά σε αυτή την περίπτωση η πρόσληψη πρέπει να είναι μεγαλύτερη.

Υπάρχει και διατροφή που ρίχνει την άμυνα;
Χωρίς να έχει ακόμα διευκρινιστεί το γιατί, η υψηλή κατανάλωση απλών σακχάρων στη διάρκειας μιας ίωσης φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Εξίσου αρνητική είναι και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, που μπορεί να μας αποδυναμώσει και να μειώσει την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Επίσης, δίαιτες πλούσιες σε λίπος φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο μολύνσεων. Επιβαρυντικός παράγοντας είναι, τέλος, και οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε καθημερινά. Έτσι, όσοι ακολουθούν διαιτολόγια χαμηλής θερμιδικής αξίας (<1.200 θερμίδες), έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης ιώσεων, ενώ τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται να εμφανίζουν μειωμένη δυνατότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμά τις μολύνσεις.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΠΟΠΗ ΚΑΡΑΤΖΗ, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο.