Από την Αλεξάνδρα Καππάτου ψυχολόγο – παιδοψυχολόγο – συγγραφέα www.akappatou.gr

Αναμφίβολα το να έχουν τα παιδιά μας έναν ή περισσότερους φίλους είναι πολύ σημαντικό, γιατί μπορεί να παίζουν μαζί, να ψυχαγωγούνται αλλά και να μοιράζονται τυχόν προβλήματα που έχουν.

Οι φίλοι διδάσκουν πράγματα που το παιδί δεν μπορεί να μάθει στο στενό οικογενειακό περιβάλλον. Ας μην ξεχνάμε ότι η οικογένεια αποτελεί για το παιδί ένα είδος προστατευμένης περιοχής· εδώ το φροντίζουν, το σέβονται και το αγαπούν απλώς και μόνο επειδή είναι το παιδί τους. Ακόμη και η σχέση με τα αδέλφια του είναι διαφορετική από αυτή που υπάρχει μεταξύ φίλων. Παρόλο που πάντα υπάρχει ένας βαθμός ανταγωνισμού στη σχέση τους, συνήθως υπερισχύουν τα αισθήματα εγγύτητας και η αίσθηση ότι ο ένας έχει ανάγκη τον άλλον.

Στον έξω κόσμο, όμως, όλα είναι διαφορετικά. Οι σύντροφοι της ίδιας ηλικίας βλέπουν το παιδί έτσι όπως είναι, ως άτομο. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένες φορές μπορεί να του ασκούν σκληρή κριτική. Οι φίλοι δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να αποκαλέσουν κάποιο παιδί «χοντρό» ή «φοβητσιάρη» ή «χαζό», μειονεκτήματα μπροστά στα οποία οι γονείς «κλείνουν τα μάτια τους».

Πού βοηθά το παιδί η δημιουργία φίλων:

• Κάνοντας παρέα με αγόρια και κορίτσια της ηλικίας του, το παιδί μαθαίνει πώς να πλησιάζει τους άλλους, πώς να το υπολογίζουν οι φίλοι αλλά και πώς να επιλύει προβλήματα που αντιμετωπίζει από κοινού.

• Μαθαίνει να σταθμίζει τις δυνάμεις του. Τα παιδιά είναι διαρκώς ανταγωνιστικά: Ποιος τρέχει πιο γρήγορα; Ποιος φτιάχνει πρώτος το παζλ; Ποιος ζωγραφίζει καλύτερα;

• Κάνοντας φίλους, το παιδί νιώθει ασφάλεια.

• Το να ανήκει σε μια ομάδα ομοίων του, του δίνει την απαραίτητη σιγουριά για να γίνεται όλο και πιο αυτόνομο και αποφασιστικό.

• Φυσικά, η φιλία δεν έχει την ίδια σημασία σε όλες τις ηλικίες. Η ανάγκη όμως να ενώνονται με τους ομοίους τους είναι έμφυτη στους ανθρώπους από τη στιγμή που γεννιούνται και σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Τι θα πρέπει να κάνετε:

‑Να ενθαρρύνετε από νωρίς το παιδί να κάνει φί­λους και να δημιουργείτε τις προϋποθέσεις γι’ αυτό.

‑Να του δίνετε ευκαιρίες για να συναντά τους φίλους του. Τα παιδιά της πόλης, μερικές φορές, δεν είναι εύκολο να κάνουν φίλους. Καλό είναι να τα πηγαίνετε σε χώρους –παιδικές χαρές, παιδότοπους, πισίνες– όπου θα έχουν τη δυνατότητα να σχετίζονται με άλλα παιδιά.

‑Να σέβεστε τον χαρακτήρα του παιδιού σας και τις ιδιαιτερότητές του, να μην το συγκρίνετε με άλλα παιδιά που είναι πιο κοινωνικά ούτε να το πιέζετε να δημιουργήσει φιλίες, αν το ίδιο δε θέλει.

‑Να δέχεστε τους φίλους του στο σπίτι σας και να τους επιτρέπετε να παίζουν. Φυσικά, και οι φίλοι του πρέπει να σέβονται τους κανόνες του σπιτιού σας –να μη δέρνουν, να μη χοροπηδούν πάνω στους καναπέδες, να μαζεύουν τα παιχνίδια κ.λπ. Κατά τ’ άλλα όμως θα πρέπει να παρεμβαίνετε όσο το δυνατό λιγότερο, γιατί τα παιδιά έχουν τους δικούς τους κανόνες που πρέπει να σέβεστε.