Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το απόλυτο “αντικείμενο” που αγαπάμε να μισούμε. Παρ’όλο που η ζωή μας μακριά τους είναι δύσκολη και είμαστε διαρκώς συνδεδεμένοι και ενημερωμένοι σχετικά με το τι συμβαίνει σε αυτά, μπορούμε να αναγνωρίσουμε και μερικά από τα αρνητικά τους. Μερικά μόνο από αυτά είναι ο εθισμός που έχει η πολύωρη ενασχόληση μαζί τους, η κοινωνική απομόνωση, καθώς δεν νιώθουμε την ανάγκη να κοινωνικοποιηθούμε στον έξω κόσμο όταν το κάνουμε online, αλλά και η εμφάνιση ορισμένων ψυχικών διαταραχών. Μπορεί να θεωρήσετε την σύνδεση αυτή κάπως “ακραία” αλλά ίσως να μην είναι. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν διάφορες έρευνες, με μια από αυτές να συνδέει το TikTok με τις διατροφικές διαταραχές.
Πριν ακόμη δούμε τα στοιχεία της έρευνας, θα αφιερώσω μερικές λέξεις για να δηλώσω “ευλογημένη” που όταν έδινα τη δική μου μάχη με τη νευρική ανορεξία, δεν είχα στα χέρια μου, το πλέον αγαπημένο μου μέσο κοινωνικής δικτύωσης, το TikTok. Ναι ίσως να μου εμφάνιζε αστεία βίντεο όταν τα χρειαζόμουν, αλλά επίσης θα με έβαζε σε μια σύγκριση με τα σώματα άλλων κοριτσιών, θα με γέμιζε ανακριβής πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή και τη γυμναστική και θα “έτρεφε” τις εμμονές μου.
Πώς πραγματοποιήθηκε η έρευνα για τις διατροφικές διαταραχές
Τις ανησυχίες μου αυτές λοιπόν, έρχεται να επιβεβαιώσει η έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας και τα ευρήματα της δημοσιεύθηκαν στο International Journal of Eating Disorders.
Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 230 άτομα εκ των οποίων τα 179 ήταν γυναίκες, 45 ήταν άνδρες, 3 non-binary και 3 άτομα που δεν ήθελαν να δηλώσουν το φύλο τους. Οι συμμετέχοντες καλούνταν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο και να αναφέρουν τη δραστηριότητα τους στο TikTok.
Το ερωτηματολόγιο εξέτασε και αξιολόγησε τυχόν συμπτώματα διατροφικών διαταραχών των συμμετεχόντων κατά τις τελευταίες 28 ημέρες, εστιάζοντας στον περιορισμό της διατροφής, τις ανησυχίες γύρω από το φαγητό, τις ανησυχίες για το βάρος και τις ανησυχίες για τη σωματοδομή.
Στη συνέχεια οι ερευνητές μέτρησαν πόσο συχνά οι συμμετέχοντες συνέκριναν τον εαυτό τους με άλλους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που θεωρούσαν ότι φαίνονται καλύτερα.
Οι συμμετέχοντες ανέφεραν το χρόνο προβολής στο TikTok και έδωσαν λεπτομέρειες για τα τελευταία 20 συνιστώμενα βίντεο. Σημείωσαν αν αυτά τα βίντεο περιείχαν θέματα σχετικά με την εμφάνιση και τη διατροφή, είχαν hashtags που υποδείκνυαν τέτοια θέματα ή παρουσίαζαν σώματα που θεωρούνταν ελκυστικά. Κατέγραψαν επίσης οποιαδήποτε ενεργή εμπλοκή με αυτά τα βίντεο, όπως το να τους άρεσε, να σχολίασαν ή να το μοιράστηκαν.
Ποια ήταν τα αποτελέσματα
Οι ερευνητές εντόπισαν ότι όσο μεγαλύτερη ήταν η αλληλεπίδραση των συμμετεχόντων με περιεχόμενο σχετικό με την εξωτερική εμφάνιση ή την διατροφή τόσο πιο συχνή ήταν και η έκθεση των ατόμων σε παρόμοιο περιεχόμενο από την πλατφόρμα του TikTok.
Αυτό με τη σειρά του συνδέθηκε με μεγαλύτερη συχνότητα συγκρίσεων εμφάνισης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το οποίο συνδέθηκε με πιο σοβαρά συμπτώματα διατροφικής διαταραχής.
Ωστόσο μόνο η αλληλεπίδραση με βίντεο σχετικά με τη διατροφή και την εικόνα του σώματος συνδέθηκαν με διατροφικές διαταραχές, ενώ ο συνολικός χρόνος μπροστά από την οθόνη για παράδειγμα δεν συνδέθηκε με συμπτώματα διατροφικών διαταραχών ή σύγκριση του σώματος.
Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι μεγαλύτερη σημασία έχει το περιεχόμενο με το οποίο αλληλεπιδρούν οι χρήστες παρά ο χρόνος που περνάνε στο κινητό τους.
