Ενώ έχει αρνητικά χροιά, ο θυμός μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για να υλοποιηθούν ακόμα και οι πιο δύσκολοι στόχοι, αποκαλύπτει νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία.
«Έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι μια μόνιμη κατάσταση ευτυχίας είναι η ιδανική. Για αυτό και η επιδίωξη της είναι ένας από τους πιο κοινούς στόχους» αναφέρει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Heather Lench, καθηγήτρια στο τμήμα ψυχολογικών και εγκεφαλικών επιστημών στο Texas A&M University.
«Ενώ τα θετικά συναισθήματα είναι ωφέλιμα για την ψυχική μας υγεία, έρευνες στο παρελθόν έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός των συναισθημάτων, θετικών και αρνητικών, όπως ο θυμός, έχει τα καλύτερα αποτελέσματα».
Τι μας λέει ο λειτουργισμός για το συναίσθημα;
Η θεωρία του λειτουργισμού (ή φονξιοναλισμού) η οποία έχει μελετηθεί για δεκαετίες, υποδηλώνει ότι όλα τα συναισθήματα, θετικά ή αρνητικά, είναι αντιδράσεις σε γεγονότα από το περιβάλλον του ατόμου και εξυπηρετούν έναν συγκεκριμένο σκοπό, ειδοποιούν δηλαδή το άτομο για σημαντικές καταστάσεις, που απαιτούν δράση, εξηγεί η Δρ. Heather Lench.
Κάθε συναίσθημα μπορεί να «απαιτεί» διαφορετική αντίδραση. Για παράδειγμα, η λύπη μπορεί να υποδεικνύει ότι ένα άτομο χρειάζεται να αναζητήσει βοήθεια ή συναισθηματική υποστήριξη, ενώ ο θυμός μπορεί να υποδηλώνει ότι πρέπει να αναλάβει δράση για να ξεπεράσει ένα εμπόδιο ή να θέσει ένα πιο αυστηρό όριο.
Για να κατανοήσουν καλύτερα τον ρόλο του θυμού στην επίτευξη στόχων, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια σειρά πειραμάτων με περισσότερους από 1.000 συμμετέχοντες και ανέλυσαν δεδομένα έρευνας από περισσότερους από 1.400 ερωτηθέντες.
Τι έδειξαν τα πειράματα
Σε κάθε πείραμα, οι ερευνητές προκάλεσαν είτε μια συναισθηματική απόκριση (όπως θυμό, χαρά ή λύπη) είτε μια ουδέτερη συναισθηματική κατάσταση και στη συνέχεια παρουσίασαν στους συμμετέχοντες έναν δύσκολο στόχο.
Σε ένα από αυτά, έδειξαν στους συμμετέχοντες γραφικά, που είχαν σχεδιαστεί να προκαλούν συγκεκριμένες συναισθηματικές ή ουδέτερες αντιδράσεις και στην συνέχεια τους ζήτησαν να λύσουν μια σειρά από γρίφους λέξεων.
Σε ένα άλλο, ο στόχος ήταν να επιτευχθούν υψηλές βαθμολογίες σε ένα βιντεοπαιχνίδι σκι, που είχε μια πίστα με υψηλό βαθμό δυσκολίας και μία πιο εύκολη.
Σε όλα τα πειράματα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο θυμός βελτίωσε την ικανότητα των ανθρώπων να επιτύχουν τους στόχους τους σε σύγκριση με μια ουδέτερη συναισθηματική κατάσταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο θυμός συσχετίστηκε με αυξημένες βαθμολογίες ή μικρότερους χρόνους απόκρισης.
Όταν οι στόχοι είναι απαιτητικοί… βοηθάει ο θυμός
Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης δεδομένα από μια σειρά ερευνών που συλλέχθηκαν κατά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016 και το 2020. Πριν από τις εκλογές, οι άνθρωποι κλήθηκαν να βαθμολογήσουν πόσο θυμωμένοι θα ήταν αν ο αγαπημένος τους υποψήφιος δεν κέρδιζε.
Μετά τις εκλογές ανέφεραν αν ψήφισαν και ποιον υποψήφιο ψήφισαν. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα που δήλωσαν ότι θα ήταν θυμωμένοι εάν ο υποψήφιος τους δεν κέρδιζε, είχαν περισσότερες πιθανότητες να ψηφίσουν στις εκλογές, αλλά ο θυμός δεν είχε καμία επίδραση στην τελική τους επιλογή.
«Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι ο θυμός αυξάνει το κίνητρο για την επίτευξη ενός επιθυμητού στόχου, με αποτέλεσμα συχνά μεγαλύτερη επιτυχία», αναφέρει η Δρ. Heather Lench.
Όταν οι άνθρωποι θυμώνουν, κινητοποιούνται ή ενεργοποιούνται πιο έντονα για να αναλάβουν δράση. Συγκεκριμένα ο θυμός φάνηκε να ευνοεί τους συμμετέχοντες όταν οι στόχοι τους ήταν απαιτητικοί, όταν βρέθηκαν δηλαδή σε πιο δύσκολες καταστάσεις. Ο θυμός δεν φάνηκε να σχετίζεται με την επίτευξη στόχων όταν οι στόχοι ήταν ευκολότεροι.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι ακόμα και τα συναισθήματα που θεωρούμε αρνητικά, όπως ο θυμός, η πλήξη ή η λύπη, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι χρήσιμα» καταλήγουν οι ερευνητές.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology.
