Την άνοιξη πολλοί από εμάς είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε τα παράθυρα, να βγάλουμε τα προϊόντα καθαρισμού και να απομακρύνουμε όλη τη σκόνη, τους ρύπους και τη βρωμιά από τα σπίτια μας. Πόσο σημαντικό όμως είναι να έχουμε ένα καθαρό σπίτι για την υγεία μας;

Βοηθάει ο βαθύς καθαρισμός στην πρόληψη των λοιμώξεων και στην προστασία μας από ασθένειες; Οι ειδικοί λένε ότι πρέπει να προσέχουμε να μην συγχέουμε την καθαριότητα με την καλή υγιεινή.

Η πανδημία Covid-19 αύξησε την καθαριότητα των νοικοκυριών, καθώς οι άνθρωποι προσπαθούσαν να κρατήσουν τον ιό μακριά απολυμαίνοντας κάθε σπιθαμή του σπιτιού τους. Μεταγενέστερες έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι επιφάνειες παρουσίαζαν χαμηλό κίνδυνο μετάδοσης της νόσου.

Διαβάστε επίσης: Νοροϊός: Έχει «ανοσία» στα απολυμαντικά χεριών – Πώς θα προστατευτούμε

Η Σάλι Μπλούμφιλντ, πρόεδρος του Διεθνούς Επιστημονικού Φόρουμ για την οικιακή υγιεινή και επίτιμη καθηγήτρια στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, ανησυχεί ότι η πανδημία οδήγησε πολλούς ανθρώπους να υιοθετήσουν μη χρήσιμες συνήθειες καθαρισμού.

Οι άνθρωποι έχουν μια εμμονή με την καθαριότητα ως μέσο προστασίας από τα μικρόβια, εξηγεί. Είναι κάπου στο DNA μας ότι συνδέουμε την καθαριότητα με την υγεία. Έχουμε εξελιχθεί ώστε να έχουμε ένα αντανακλαστικό αηδίας και να αποφεύγουμε τα πράγματα που είναι δυσάρεστα ή δύσοσμα.

Αλλά η καθαριότητα και η υγιεινή δεν είναι το ίδιο πράγμα.

Καθαριότητα ή υγιεινή;

Η καθαριότητα έχει να κάνει με την επίτευξη της εμφάνισης ενός χώρου που φαίνεται καθαρός, μέσω οικειακών εργασιών όπως το σκούπισμα, είτε με την ηλεκτρική σκούπα είτε με την απλή χειροκίνητη.

Αλλά η υγιεινή έχει να κάνει με την προστασία από τα επιβλαβή μικρόβια. Σε αυτά περιλαμβάνονται παθογόνα όπως ο νοροϊός, η γρίπη, το Covid-19 και η σαλμονέλα. Η υγιεινή είναι ένα σύνολο ενεργειών, όχι μια κατάσταση, την οποία εκτελείτε όταν είναι απαραίτητο και όχι σε μια προκαθορισμένη ώρα. 

Πρόκειται για την παρέμβαση σε καίριες στιγμές. Θα πρέπει όλοι να εφαρμόζουμε στοχευμένη υγιεινή στην καθημερινή μας ζωή και να αναγνωρίζουμε πότε τα επιβλαβή μικρόβια είναι πιθανό να εξαπλωθούν.

Για παράδειγμα, όταν χειριζόμαστε ωμά τρόφιμα, χρησιμοποιούμε την τουαλέτα, αγγίζουμε κατοικίδια ζώα, φυσάμε τη μύτη μας ή πετάμε τα σκουπίδια. Μια εθνική έρευνα που διεξήχθη από τη Royal Society for Public Health (RSPH) στο Ηνωμένο Βασίλειο αποκάλυψε ότι πολλοί άνθρωποι έχουν μπερδευτεί σχετικά με τη διαφορά μεταξύ υγιεινής και καθαριότητας.

Ωστόσο, η RSPH σημειώνει ότι οι κύριες πηγές παθογόνων μικροοργανισμών δεν είναι συνήθως οι χώροι που θεωρούνται «βρώμικοι», αλλά μάλλον τα μολυσμένα τρόφιμα, τα οικόσιτα ζώα και οι άνθρωποι.

Η καθαριότητα δεν συνδέεται με την ανάπτυξη αλλεργιών, λένε οι επιστήμονες

Η έρευνα δείχνει στην πραγματικότητα ότι το να γίνεσαι βρώμικος μπορεί να προσφέρει πολλά σημαντικά οφέλη για την υγεία.

Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε αγροκτήματα, για παράδειγμα, υποφέρουν λιγότερο από άσθμα και αλλεργίες και έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυτοάνοσες παθήσεις όπως η νόσος του Crohn, λόγω της πρώιμης έκθεσής τους σε ένα πιο ποικιλόμορφο φάσμα μικροοργανισμών που βοήθησε στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού τους συστήματος.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν τώρα ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η καθαριότητα συνδέεται με την ανάπτυξη αλλεργιών. Θεωρούν ότι η έκθεση σε μη μολυσματικούς οργανισμούς, οι οποίοι υπήρχαν για μεγάλο μέρος της εξελικτικής μας ιστορίας, είναι στην πραγματικότητα αυτό που εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να μην αντιδρά υπερβολικά σε αβλαβή μικρόβια, παρά οι παιδικές λοιμώξεις ή το πόσο καθαρό είναι το σπίτι σας όταν μεγαλώνετε.

Σίγουρα πρέπει να συναντήσουμε το μικροβιόκοσμο από τις μητέρες μας και από το φυσικό περιβάλλον και η αποτυχία να το κάνουμε αυτό σίγουρα συμβάλλει σε διαταραχές της ανοσορρύθμισης, όπως οι αλλεργίες, επειδή αυτοί οι οργανισμοί δημιουργούν τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Όμως ο καθαρισμός του σπιτιού δεν μειώνει απαραίτητα την έκθεση του παιδιού στη μητέρα ή στη φύση. 

Οι στοχευμένες πρακτικές υγιεινής σε καίριες στιγμές και τοποθεσίες κινδύνου μπορούν να μεγιστοποιήσουν την προστασία από τις λοιμώξεις, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις όποιες επιπτώσεις στις βασικές μικροβιακές εκθέσεις.

Δεν μπορούμε να διατηρήσουμε το σπίτι μας στη μέγιστη υγιεινή. Για να γίνει αυτό θα έπρεπε να το βάλουμε σε ένα αποστειρωμένο κουτί. Αλλά αν επεμβαίνετε σε καίριες στιγμές, θα αντιμετωπίσετε τους περισσότερους κινδύνους.