Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης νόσος του δέρματος που συχνά συνδυάζεται με κατάθλιψη, άγχος, ακόμη και διπολική νόσο, σχιζοφρένεια και άνοια. Είναι όμως ασαφές για τους ειδικούς ποιο προκαλεί το άλλο (η ψωρίαση τις ψυχικές /νευρολογικές νόσους ή το αντίθετο).
Ψωρίαση και ψυχική υγεία: μια πολύπλοκη σχέση
Μεγάλης κλίμακας έρευνα σε όλο τον κόσμο έχει επιβεβαιώσει τη γνωστή σχέση μεταξύ της ψωρίασης και της ψυχικής υγείας.
Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2016 από τις ΗΠΑ βρήκε το 16,5% των ατόμων με ψωρίαση, υποφέρουν από κατάθλιψη, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της νόσου.
Μια μελέτη του 2019 από τη Νότια Κορέα διαπίστωσε ότι τα άτομα με ψωρίαση είχαν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές και διαταραχές ύπνου σε σχέση με τα άτομα χωρίς τη νόσο.
Μια άλλη μελέτη του ίδιου έτους από τη Δανία διαπίστωσε επίσης ότι κατά τη διάρκεια 5 ετών, το 2,6% των ατόμων με ψωρίαση ανέπτυξαν διαταραχές ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, του άγχους και της διπολικής διαταραχής και σε διάστημα 10 ετών, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε σχεδόν 5%.
Αν και όλες αυτές οι μελέτες υποδεικνύουν μια σύνδεση μεταξύ ψυχικής υγείας και ψωρίασης, καμία δεν έχει καταφέρει να αποδείξει ότι το ένα προκαλεί το άλλο – μόνο ότι υπάρχει σχέση μεταξύ τους.
Πώς συνδέονται η ψωρίαση και η ψυχική υγεία
Ενώ η ψωρίαση και η ψυχική υγεία είναι αλληλένδετα, δεν υπάρχει σαφής, οριστικός λόγος που να εξηγεί ακριβώς πώς. Αντίθετα, έχουν εμπλακεί πολλοί λόγοι και υποκείμενοι μηχανισμοί.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με μια μελέτη του 2016, το άγχος μπορεί να προκύψει από:
- Τα συμπτώματα της ψωρίασης, όπως ο χρόνιος κνησμός
- Την εμφάνισή της ψωρίασης στο δέρμα και το σχετικό «στίγμα»
- Την έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης
Σύμφωνα με την παραπάνω ανασκόπηση, το στίγμα και η εμφάνιση έχουν επίσης συνδεθεί με την κατάθλιψη, μαζί με το αίσθημα δυσαρέσκειας με τη θεραπεία της ψωρίασης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, έχει βρεθεί ότι οι συνθήκες ψυχικής υγείας μπορεί να επιδεινωθούν όταν τα άτομα με ψωρίαση δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες που απολαμβάνουν, λόγω πόνου.
Οι συνδέσεις είναι, επίσης, βιολογικές. Για παράδειγμα, η κατάθλιψη και η ψωρίαση σχετίζονται και οι δύο με υψηλότερα επίπεδα προφλεγμονωδών κυτοκινών, συμπεριλαμβανομένου του παράγοντα νέκρωσης όγκου (TNF), της ιντερλευκίνης (IL)-1B και της IL-6. Αυτές οι πρωτεΐνες διεγείρουν την ανοσολογική απόκριση του σώματος. Κατά συνέπεια, η φλεγμονώδης διαδικασία μπορεί να παίζει ρόλο και στις δύο ασθένειες με διαφορετικές θεωρίες που εξηγούν τη συσχέτιση, όπως σημειώνει μια ανασκόπηση του 2017.
Η κατάθλιψη και η ψωρίαση μπορεί να «μοιράζονται» έναν ακόμη υποκείμενο μηχανισμό. Σύμφωνα με μια άλλη ανασκόπηση του 2016, η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένα επίπεδα μελατονίνης, η οποία έχει αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα. Ομοίως, άτομα με δερματικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της ψωρίασης, μπορεί να έχουν ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα μελατονίνης.
Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης: Ενωμένοι αντιμετωπίζουμε την Ψυχική Υγεία
«Εάν έχετε ψωρίαση, γνωρίζετε ήδη ότι είναι κάτι περισσότερο από μια απλή πάθηση του δέρματος. Πέρα από τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ψωρίαση στο σώμα σας, μπορεί να “καταστρέψει” τα συναισθήματα και την ψυχική σας ευεξία. Στην πραγματικότητα, οι ίδιες διαδικασίες στο σώμα σας που σχηματίζουν πλάκες μπορούν επίσης να αλλάξουν τα επίπεδα των χημικών ουσιών του εγκεφάλου που επηρεάζουν τη διάθεσή σας» αναφέρει ο Κώστας Λούμος Πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Ανθρώπων με Ψωρίαση ΚΑΛΥΨΩ*.
Τα καλά νέα είναι ότι η έγκαιρη και σωστή θεραπεία τόσο της ψωριασικής νόσου, όσο και της κατάθλιψης ή του άγχους, μπορεί να βελτιώσουν αποτελεσματικά τις συνθήκες:
- Η θεραπεία της ψωρίασης καθαρίζει αποτελεσματικά σημαντικά τμήματα της ψωρίασης, γεγονός που οδηγεί σε αίσθημα υγιούς και αυτοπεποίθησης.
- Λόγω της μείωσης του πόνου, όσοι υποβάλλονται σε θεραπεία για την πάθηση του δέρματος μπορούν επίσης να συμμετέχουν σε σημαντικές για αυτούς σωματικές δραστηριότητες.
- Είναι επίσης σημαντικό να εντοπίσετε τους συγκεκριμένους λόγους που δυσκολεύεστε, γιατί οι περισσότεροι μπορούν να επιλυθούν. Για παράδειγμα, για να επιλύσετε τον επίμονο κνησμό που παρεμβαίνει στον ύπνο, οι γιατροί μπορούν να συνταγογραφήσουν ενυδατικές κρέμες κατά της φαγούρας, να προτείνουν περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία και να σας παραπέμψουν σε έναν ειδικό ύπνου.
- Όταν οι προσαρμογές της θεραπείας δεν μειώνουν τις διαταραχές ψυχικής υγείας, ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για αξιολόγηση. Το άγχος και η κατάθλιψη (και άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας) αντιμετωπίζονται σε μεγάλο βαθμό με φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία.
Εάν εσείς ή κάποιο κοντινό σας πρόσωπο έχει διαγνωστεί με ψωρίαση, φροντίστε να ενημερωθείτε για τα σημάδια, την διάγνωση και την αντιμετώπιση της ψυχικής νόσου.
Εάν είστε γιατρός φροντίστε να ρωτάτε τους ασθενείς με ψωρίαση εάν αισθάνονται άγχος ή κατάθλιψη και να τους παραπέμπετε σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, εάν είναι απαραίτητο.
