Το storytelling είναι ο όρος που χρησιμοποιείται από τους ειδικούς για να περιγράψουν την αφήγηση ή τη συγγραφή ιστοριών. Αφηγούμαστε ιστορίες καθημερινά, ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιούμε. Αρκεί να θυμηθείτε εκείνη την ιστορία που λέτε σχεδόν κάθε φορά όταν συγκεντρώνεστε γύρω από το οικογενειακό τραπέζι, όταν αφηγείστε εκείνο το συμβάν που σας στενοχώρησε στη δουλειά ή περιγράφετε τη στιγμή που γνωρίσατε τον σύντροφό σας.
Πώς συνδέεται η ψυχική υγεία με το storytelling
Οταν μιλάμε για γεγονότα, χαρακτήρες, δράσεις, θέματα, συναισθήματα και ιδέες, χρησιμοποιούμε τεχνικές αφήγησης. Η Annie Brewster, επίκουρη καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, πιστεύει ότι οι ιστορίες μας συνδέουν σε ένα βαθύτερο επίπεδο.
Ερευνα από τον τομέα της αφηγηματικής ψυχολογίας δείχνει μια σύνδεση μεταξύ των αφηγήσεων και της ευημερίας. Η εξερεύνηση προσωπικών ιστοριών, ο προβληματισμός σχετικά με αυτές, ο επαναπροσδιορισμός των αφηγήσεων και το γεγονός ότι τις μοιραζόμαστε με άλλους, μπορεί να μας κάνει ευάλωτους, αλλά ταυτόχρονα να μας βοηθήσει να θεραπεύσουμε τραύματα του παρελθόντος και να αναπτυχθούμε.
Τι μας χαρίζουν οι ιστορίες;
Μερικά από τα σημαντικότερα οφέλη του storytelling για τη γνωστική και την ψυχική μας υγεία:
* Ενισχύει τις δεξιότητες ακρόασης και τονώνει τη φαντασία
Γίνεστε ενεργός ακροατής όταν εστιάζετε με όλες σας τις αισθήσεις και δίνετε απόλυτη προσοχή στις ιστορίες που σας αφηγούνται. Το να γίνετε καλύτερος και ενεργός ακροατής είναι μια σπουδαία κοινωνική δεξιότητα.
Επίσης αναπτύσσετε τη φαντασία σας και διευρύνετε τη σκέψη σας διαβάζοντας ιστορίες. Η ανάγνωση ιστοριών, όπως κάνουμε όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο, συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου.
Η φαντασία από την άλλη, μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν καλύτερα τους στρεσογόνους παράγοντες της ζωής. Οταν παρακολουθούμε μια τρομακτική ταινία, βυθιζόμαστε στην εκδοχή μιας ιστορίας. Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ωρών, μεταφερόμαστε και ζούμε σε έναν φανταστικό κόσμο.
* Αυξάνεται η ενσυναίσθηση και ακονίζεται η μνήμη
Οταν συνδεόμαστε με τους χαρακτήρες μιας ιστορίας, ο εγκέφαλός μας απελευθερώνει ωκυτοκίνη. Η ωκυτοκίνη συνδέεται με την ενσυναίσθηση, ένα δομικό στοιχείο που μας βοηθά να συνδεθούμε και να εμβαθύνουμε τις σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω μας.
Εκτός από την αύξηση της ενσυναίσθησης, ένα άλλο όφελος που αντλούμε από την αφήγηση είναι η βελτιωμένη μνήμη. Οπως επισημαίνει η Jennifer Aaker, καθηγήτρια Μάρκετινγκ στο Stanford Graduate School of Business, οι άνθρωποι θυμούνται πληροφορίες όταν τις συνδυάζουν σε αφηγήσεις «έως και 22 φορές περισσότερο».
* Τα θετικά συναισθήματα πολλαπλασιάζονται
Η δύναμη της αφήγησης στη ρύθμιση των φυσιολογικών και ψυχολογικών λειτουργιών είναι κάτι που δεν μπορούμε να παραβλέψουμε. Πρόκειται για μια απλή παρέμβαση που μπορούμε να κάνουμε από τώρα ώστε να ανακουφίσουμε τον ψυχικό πόνο και τη δυσφορία, αλλάζοντας τον συναισθηματικό μας ορίζοντα.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στη θετική ψυχολογία, το πώς λέμε τις ιστορίες μας μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή μας και την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Οι ιστορίες μπορούν να μας «ανεβάσουν» και να αλλάξουν τη διάθεσή μας.
Αυτή η αλλαγμένη διάθεση και προοπτική δεν είναι μικρή υπόθεση, αν σκεφτείτε τα οφέλη της μακροπρόθεσμα. Ενα εύλογο ποσοστό θετικών συναισθημάτων και αισιοδοξίας μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε καλύτερα τις αντιξοότητες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε.
* Μας κάνει καλύτερους
Η αλλαγή της προσωπικής σας αφήγησης ως απάντηση τόσο στην επιτυχία όσο και στην αποτυχία μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα. Σε έρευνα με εφήβους σχετικά με την επιμονή και τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι νέες θετικές αφηγήσεις μπορούν να παρακινήσουν τα παιδιά με θετικούς τρόπους. Γιατί να μην ισχύει το ίδιο και για τους ενηλίκους;
Οι αφηγήσεις επιτυχίας μπορούν να υπενθυμίσουν στους ανθρώπους πως ήταν αποτελεσματικοί στην επίτευξη ενός στόχου, αυξάνοντας έτσι την αυτοεκτίμησή τους και παρακινώντας τους να στοχεύσουν ξανά στην επιτυχία.
Από την άλλη πλευρά, οι αφηγήσεις αποτυχίας είναι επίσης ισχυρές.
Οταν λέγονται με νέο τρόπο, μπορούν να επιτρέψουν στους ανθρώπους να εκτιμήσουν τις προσπάθειές τους, να δουν τα λάθη τους, να δώσουν στους εαυτούς τους εύσημα για να ξεπεράσουν τις προκλήσεις τους και να τους ενθαρρύνουν να συνειδητοποιήσουν ότι είναι καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις στο μέλλον.
