Τα αρχικά REM προκύπτουν από τις αγγλικές λέξεις rapid eye movement. Χρησιμοποιούνται για να χαρακτηρίσουν περίπου το 20% έως 25% της διάρκειας του ύπνου μας, δηλαδή συνολικά κάθε νύχτα γύρω στη μιάμιση ώρα. Αυτή δεν είναι συνεχόμενη αλλά «διάσπαρτη» στη διάρκεια της νύχτας. Στο στάδιο REM κινούνται τα μάτια, βλέπουμε συνήθως όνειρα και η εγκεφαλική δραστηριότητα είναι αξιοσημείωτη σε σύγκριση με τα υπόλοιπα, πιο «αδρανή» στάδια του ύπνου.
Χαρακτηριστικά ύπνου REM
Ο εγκέφαλος και το σώμα μας περνούν από διάφορες αλλαγές σε αυτό το στάδιο ύπνου. Μερικά βασικά χαρακτηριστικά του ύπνου REM είναι τα εξής:
- Η θερμοκρασία του σώματος αλλάζει
- Τινάγματα σώματος, ιδιαίτερα στα πόδια
- Αυξημένη αρτηριακή πίεση
- Αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα, παρόμοια με αυτήν σε ξύπνια κατάσταση
- Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
- Αυξημένη χρήση οξυγόνου από τον εγκέφαλο
- Γρήγορες κινήσεις των ματιών
- Γρήγορη, ακανόνιστη αναπνοή
- Σεξουαλική διέγερση
Πώς μας επηρεάζει
Ο ύπνος REM παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου καθώς και στη διάθεση, τα όνειρα και μνήμη μας.
*Όνειρα
Οι ερευνητές γνωρίζουν ότι ακόμη και τα νεογέννητα ονειρεύονται, καθώς και ότι η στέρηση ύπνου REM στους αρουραίους μειώνει σημαντικά τη ζωή τους. Άλλα θηλαστικά και πουλιά έχουν επίσης στάδια ύπνου REM, αλλά ψυχρόαιμα ζώα όπως χελώνες, σαύρες και ψάρια δεν έχουν.
Τα όνειρα μπορούν να προκύψουν σε οποιοδήποτε από τα στάδια του ύπνου, αλλά αυτά που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του ύπνου REM τείνουν να είναι πιο συχνά και ζωντανά.
*Ανάπτυξη εγκεφάλου
Σχετική έρευνα δείχνει ότι ο ύπνος REM παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) κατά τη βρεφική ηλικία. Τα υψηλά επίπεδα δραστηριότητας στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου ύπνου μπορεί να διαδραματίσουν ρόλο στην ανάπτυξη και ενίσχυση των νευρικών συνδέσεων.
*Μνήμη
Τα όνειρα μπορεί να είναι ένας τρόπος που ο εγκέφαλος ταξινομεί τις αναμνήσεις. Ο χρόνος των ονείρων θα μπορούσε να είναι μια περίοδος κατά την οποία ο εγκέφαλος μπορεί να αναδιοργανώσει και να ελέγξει τα γεγονότα της ημέρας και να συνδέσει νέες εμπειρίες με παλαιότερες.
Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι τα όνειρα μοιάζουν περισσότερο με έναν «θόρυβο» που ερμηνεύεται και οργανώνεται. Αυτή η θεωρία ενεργοποίησης-σύνθεσης υποδηλώνει ότι τα όνειρα είναι απλώς η προσπάθεια του εγκεφάλου να κατανοήσει τα τυχαία σήματα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Μερικοί άνθρωποι έχουν περισσότερο έλεγχο στα όνειρά τους συγκριτικά με άλλους. Σε αυτούς τους ανθρώπους, οι τελευταίες σκέψεις προτού πέσουν για ύπνο μπορεί να καθορίσουν το περιεχόμενο ενός ονείρου.
