Η μακροζωία είναι ένα πιο περίπλοκο ζήτημα που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής μας (π.χ. οι καπνιστές ή οι υπέρβαροι ζουν συνήθως λιγότερο), το περιβάλλον μας (π.χ. η ρύπανση επηρεάζει την υγεία), την κοινωνικοοικονομική μας τάξη (οι μορφωμένοι και οι ευκατάστατοι ζουν περισσότερο) και άλλους παράγοντες. Έτσι, θα ακολουθήσουμε το δρόμο για τη μακροζωία που έχει για μότο το «μέτρον άριστον» και για στόχο το να περιορίσουμε τα «εγκλήματα» που εκ παραλείψεως (π.χ. να μη φοράμε ζώνη στο αυτοκίνητο ή να μην ασκούμαστε) ή εκ διαπράξεως (π.χ. να καπνίζουμε, να τρώμε μόνο κρέας) μπορεί να απειλήσουν τη μακροβιότητά μας.
Έως τώρα ήταν γνωστό ότι η μεσογειακή διατροφή προστατεύει από τις καρδιοπάθειες, μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου και τις πιθανότητες για Αλτσχάιμερ. Επιπλέον, πρόσφατη εργασία (δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «British Medical Journal») με επικεφαλής την ομότιμη καθηγήτρια Διατροφής και Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
κ. Αντωνία Τριχοπούλου απέδειξε ότι η μικρή κατανάλωση κρασιού, τα πολλά φρούτα και λαχανικά, το ελαιόλαδο, όπως επίσης και ο περιορισμός του κρέατος, αποτελούν «διαβατήριο» για υγιή βαθιά γεράματα. Η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 23.000 άτομα, έδειξε ότι όσοι από τους συμμετέχοντες ακολουθούσαν πιστά τη μεσογειακή διατροφή, είχαν 14% περισσότερες πιθανότητες να βρίσκονται στη ζωή 8 χρόνια αργότερα.
Περί τίνος πρόκειται
Η μεσογειακή διατροφή είναι η δίαιτα που ακολουθούν ή τουλάχιστον ακολουθούσαν οι κάτοικοι στις χώρες της Μεσογείου. Τρώμε, λοιπόν, παραδοσιακά όλοι πολλά λαχανικά, φρούτα, όσπρια και δημητριακά (π.χ. μακαρόνια, ψωμί, κουσκούς) και χρησιμοποιούμε ως κύριο λιπίδιο το ελαιόλαδο. Από την άλλη πλευρά, καταναλώνουμε όλοι περιορισμένο κρέας. Υπάρχουν όμως και διαφοροποιήσεις που, εξαιτίας αυτών, η ελληνική παραδοσιακή διατροφή, επειδή επικεντρώνεται στα όσπρια και τα λαχανικά, αποτελεί την καλύτερη έκφραση της μεσογειακής
διατροφής. Ωστόσο, παρά τις έρευνες που έχουν γίνει, οι διατροφολόγοι δεν μπορούν να γνωρίζουν ποιο συγκεκριμένο συστατικό του κάθε μεσογειακού τροφίμου δρα βοηθητικά για την υγεία και τη μακροζωία μας. Αυτό που ξέρουν με βεβαιότητα είναι πως υπάρχει μία συνέργεια. Και για να μας το εξηγήσουν, λένε χαρακτηριστικά πως τα λαχανικά, για παράδειγμα, έχουν από μόνα τους 4.000 ουσίες που δεν τις έχουν ακόμα αναλύσει όλες και δεν γνωρίζουν αν ευθύνεται μία από όλες ή ο συνδυασμός περισσότερων για το καλό που κάνει στον οργανισμό μας η κατανάλωσή τους σε μεγάλες ποσότητες.
2. Ας βάλουµε στο πιάτο µας τα πάντα
Η μεσογειακή δίαιτα παρουσιάζει ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα: δεν είναι απαγορευτική και επιτρέπει τα πάντα, απλώς σε περιορισμένες ποσότητες.
Πολύ σημαντικές τροφές είναι:
➜ Τα φρούτα και τα λαχανικά: Σκόπιμο είναι να τρώμε τουλάχιστον 2-3 φρούτα και 2-3 μερίδες λαχανικών καθημερινά. Τα λαχανικά αποτελούν όχι μόνο σαλάτες, αλλά και κύρια γεύματα, όπως είναι οι πίτες, που περιέχουν συνδυασμό λαχανικών και χόρτων, αλλά και τα λαδερά, που είναι μαγειρεμένα με ελαιόλαδο, κρεμμύδι, σκόρδο και πολλά μυρωδικά. Σύμφωνα, άλλωστε, με επιδημιολογικές μελέτες, η υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών συνδέεται με μειωμένη συχνότητα εμφάνισης διάφορων μορφών καρκίνου. Επίσης, μας δίνουν πολύ κάλιο, που ρίχνει την πίεση, και περιέχουν ένα πλήθος βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών που δρουν ευνοϊκά σε διάφορα νοσήματα.
➜ Τα ψάρια, που χρειάζεται να καταναλώνονται 2-3 φορές την εβδομάδα. Αντίθετα, το κόκκινο κρέας πρέπει να περιορίζεται στις 2-4 φορές το μήνα, ενώ τα πουλερικά και τα αυγά στις 2 φορές την εβδομάδα.
➜ Το ελαιόλαδο, που είναι ένα τρόφιμο πολύ μεγάλης αξίας, αφού αποδεδειγμένα βοηθά την υγεία μας. Ελαττώνει την ολική χοληστερίνη χωρίς όμως να επηρεάζει την καλή, δρα ευνοϊκά στα τριγλυκερίδια, πράγμα που σημαίνει πως αν καταναλώσουμε σε ένα γεύμα ελαιόλαδο, τα τριγλυκερίδια δεν αυξάνονται τόσο όσο αν καταναλώναμε άλλα είδη λιπιδίων. Επίσης, παρεμποδίζει τη δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας, αφού με την κατανάλωσή του δεν οξειδώνεται η «κακή» χοληστερίνη. Περιέχει δε, εκτός από τη γνωστή βιταμίνη Ε, άλλα 200 μικροσυστατικά, των οποίων η ευεργετική δράση μελετάται ακόμα.
➜ Τα γαλακτοκομικά, από τα οποία πρέπει να καταναλώνουμε 1-2 μερίδες την ημέρα. Καλό είναι να επιλέγουμε τα χαμηλά σε λιπαρά, κυρίως αν έχουμε πρόβλημα βάρους ή αυξημένα λιπίδια στο αίμα.
➜ Τα όσπρια, που είναι καλό να τα καταναλώνουμε τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα, όπως πρέπει να γίνεται και με τις ελιές και τους ξηρούς καρπούς. Τα όσπρια μας δίνουν πρωτεΐνες εξίσου σημαντικές με τα γαλακτοκομικά και το κρέας, αν συνδυαστούν μεταξύ τους ή με άλλες αμυλούχες τροφές, όπως π.χ. το ρύζι.
➜ Τα δημητριακά (ψωμί και ζυμαρικά ολικής άλεσης, μη αποφλοιωμένο ρύζι κλπ.), που δεν πρέπει να αποφεύγονται, όπως θεωρούν κάποιοι, αλλά μπορούν να καταναλώνονται σε ποσότητα 4 μερίδων την ημέρα.
➜ Τα γλυκά, που όμως δεν περιέχουν λιπαρά, βούτυρο και κρέμα. Μπορούμε να προτιμήσουμε τα παραδοσιακά μας γλυκά, που δεν απαγορεύονται από τη μεσογειακή διατροφή, αλλά επιτρέπονται 2 φορές την εβδομάδα, και είναι φτιαγμένα με μέλι, ξηρούς καρπούς, αλεύρι και ελαιόλαδο.
➜ Τα ποτά της μεσογειακής διατροφής: Πολύ νερό (τουλάχιστον 6-8 ποτήρια την ημέρα), κρασί σε περιορισμένες ποσότητες, αφεψήματα, όπως είναι το φασκόμηλο και το χαμομήλι, που γίνονται από βότανα τα οποία, όπως και τα χόρτα, περιέχουν ουσίες πολύ ευεργετικές για την υγεία μας.
