Τα γλυκά είναι η παρηγοριά μας όταν δουλεύουμε, το χέρι βοηθείας όταν δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε, το μικρό σπρώξιμο όταν νιώθουμε εξάντληση, η ανταμοιβή όταν πετυχαίνουμε τους στόχους μας. Για τον καθένα από εμάς, που δεν μπορεί να αντισταθεί στους γλυκούς πειρασμούς, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το σώμα και τη διάθεσή μας. Ας μάθουμε για ποιους λόγους πρέπει να την περιορίσουμε από τη διατροφή μας, αλλά και τις μικρές αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε για να περάσουμε την υπόλοιπη ζωή μας… ζάχαρη.
Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης επηρεάζει αρνητικά την υγεία και την ευεξία μας με πολλούς τρόπους:
* Φθείρει την καρδιά
Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το λιπιδαιμικό μας προφίλ, ειδικά αν έχουμε την προδιάθεση να εμφανίσουμε καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι μεγάλες ποσότητες σακχάρων είναι δυνατόν να ανεβάσουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων. Επιπλέον, σύμφωνα με αμερικανούς ερευνητές, τα υψηλά επίπεδα ζάχαρης στον οργανισμό μας επηρεάζουν μια περιοχή του εγκεφάλου η οποία προκαλεί αύξηση του καρδιακού ρυθμού και άνοδο της αρτηριακής πίεσης.
* Καταστρέφει το χαμόγελο
«Μην τρως πολλά γλυκά, γιατί θα χαλάσουν τα δόντια σου». Ποιος δεν έχει ακούσει αυτήν τη συμβουλή; Πράγματι, τα γλυκά αυξάνουν τον κίνδυνο της τερηδόνας, όμως δεν είναι μόνο αυτά επικίνδυνα. Είναι και η ζάχαρη στον καφέ, στα αναψυκτικά, στο σοκολατούχο γάλα, οι τσίχλες με ζάχαρη και τα αποξηραμένα φρούτα που έχουν σημαντική τερηδονογόνο δράση. Σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Νιούκασλ, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Dental Research», η ζάχαρη, όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες, ενισχύει την παραγωγή βακτηριδίων που προκαλούν τερηδόνα, γι’ αυτό είναι σημαντικό να βουρτσίζουμε τα δόντια μας μετά από κάθε γλυκό που τρώμε.
* «Τρώει» τη μνήμη
Μια πλούσια σε απλά σάκχαρα διατροφή μπορεί όχι μόνο να μεγαλώσει την περιφέρεια της μέσης, αλλά και να βλάψει τον εγκέφαλό μας. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Charité στο Βερολίνο βρήκαν ότι τα πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης οδηγούν σε συρρίκνωση του ιππόκαμπου, ενός τμήματος του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μακρόχρονη μνήμη.
* Γερνάει το δέρμα
Θέλετε να έχετε όμορφη επιδερμίδα μέχρι τα βαθιά γεράματα; Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να κόψετε τη ζάχαρη. Η υπερβολική πρόσληψη απλών σακχάρων, όπως η ζάχαρη, βλάπτει τις πρωτεΐνες του δέρματος, το κολλαγόνο και την ελαστίνη, οδηγώντας στην εμφάνιση πρόωρων ρυτίδων. Μπορεί, επίσης, να διαταράξει τα επίπεδα των γυναικείων ορμονών, η ανισορροπία των οποίων ευνοεί την εμφάνιση ακμής, ιδιαίτερα γύρω και κάτω από το πιγούνι.
* Προκαλεί φούσκωμα
Μετά το φαγητό, και ενώ έχετε μειώσει τις ποσότητες που τρώτε, έχετε πάντα ένα ανεξήγητο φούσκωμα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η φρουκτόζη, ένας τύπος μονοσακχαρίτη που υπάρχει σε πολλές τροφές (π.χ. μήλα, ροδάκινα), αλλά και σε πολλά τυποποιημένα προϊόντα (π.χ. φρουτοποτά), συχνά προκαλεί μετεωρισμό και φούσκωμα, καθώς δεν απορροφάται εύκολα από το σώμα. Εκτός αυτού, η κατανάλωση σακχάρων κάνει τα «κακά» βακτήρια του εντέρου να παράγουν αέρια κατά τη διαδικασία της πέψης, από τα οποία προκαλείται φούσκωμα και πόνος.
* Εξασθενίζει την άμυνα
Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης αποδυναμώνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος, τα οποία περιφρουρούν την υγεία του οργανισμού. Σε μεγάλο βαθμό η άμυνα του οργανισμού βρίσκεται στο έντερό μας και θωρακίζεται από τα «καλά» βακτήρια που διαβιούν εκεί. Μια διατροφή, λοιπόν, που είναι πλούσια σε ζάχαρη και όχι σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, όπως οι φυτικές ίνες και τα προβιοτικά, ευνοεί την αύξηση των «κακών» βακτηρίων και επομένως μας καθιστά ευάλωτους στις επιθέσεις από ιούς και μικρόβια.
* Μας προσθέτει κιλά
Θέλετε να πέσετε δύο νούμερα στα ρούχα σας; Κάντε το εξής απλό: Περιορίστε δραστικά τις ποσότητες ζάχαρης που καταναλώνετε. Τα απλά σάκχαρα μεταβολίζονται στο ήπαρ. Όταν, λοιπόν, το ήπαρ αναγκάζεται να επεξεργαστεί μεγαλύτερες ποσότητες σακχάρων από αυτές που αντέχει, τα μετατρέπει σε λίπος, το οποίο τείνει να συσσωρεύεται γύρω από την κοιλιά και τους μηρούς.
* Αδειάζει τις… μπαταρίες
Η κατανάλωση ζάχαρης υπονομεύει την ενέργειά μας. Τα απλά σάκχαρα είναι απαραίτητα στην καθημερινή μας διατροφή, ιδιαίτερα όταν χρειαζόμαστε άμεση τόνωση και ενέργεια. Η κατανάλωσή τους αυξάνει γρήγορα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, η οποία αποτελεί την κατεξοχήν «τροφή» του εγκεφάλου και των μυών. Ωστόσο, η ισχυρή δόση ενέργειας που μας χαρίζουν δεν διαρκεί πολύ. Τα επίπεδα της γλυκόζης πέφτουν γρήγορα και τότε νιώθουμε την ενέργειά μας να κάνει βουτιά. Το σώμα μας απαιτεί περισσότερη ζάχαρη για να γεμίσει και πάλι τις… μπαταρίες του και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, ο οποίος επηρεάζει αρνητικά και τη διάθεση.
* «Κλέβει» τον ύπνο
Αν κάθε βράδυ μετράτε πολλά… προβατάκια μέχρι να φτάσετε στην αγκαλιά του Μορφέα, τότε επιδιώξτε να μειώσετε την πρόσληψη ζάχαρης, συμβουλεύουν οι ειδικοί. Τόσο η δυσκολία να κοιμηθούμε όσο και η κακή ποιότητα ύπνου (π.χ. το να ξυπνάμε τακτικά μέσα στη νύχτα) μπορεί να οφείλονται στην πλούσια σε επεξεργασμένα σάκχαρα διατροφή. Η κατανάλωση ζάχαρης μπλοκάρει τη δράση των νευροδιαβιβαστών, οι οποίοι συμβάλλουν στην έκκριση της σεροτονίνης και της μελατονίνης, δύο ορμονών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην έλευση του ύπνου. Έτσι εξηγείται άλλωστε και το γεγονός ότι όταν καταναλώνουμε προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα λίγη ώρα πριν ξαπλώσουμε στο κρεβάτι, δυσκολευόμαστε να κοιμηθούμε.
* «Σβήνει» τη λίμπιντο
Αν σας έλεγαν ότι η χαμηλή ερωτική σας επιθυμία ίσως να οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης, το πιθανότερο είναι ότι θα γελούσατε. Και όμως… Η σεξουαλική υποτονικότητα δεν οφείλεται πάντα σε κάποιο οργανικό ή ψυχολογικό αίτιο. Μπορεί να σχετίζεται επίσης με αθώες καθημερινές συνήθειες, όπως ο εθισμός στη ζάχαρη. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα επηρεάζουν αρνητικά την παραγωγή των βασικών ορμονών φύλου (της τεστοστερόνης στους άνδρες και των οιστρογόνων στις γυναίκες), που είναι υπεύθυνες και για τη σεξουαλική δραστηριότητα. Έρευνα από το Πανεπιστήμιο «John Hopkins» στις Η.Π.Α. έδειξε ότι οι άνδρες που καταναλώνουν υπερβολική ποσότητα ζάχαρης ενδέχεται κάποια στιγμή στη ζωή τους να εμφανίσουν στυτική δυσλειτουργία. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, άλλωστε, το 50-75% των ανδρών με σακχαρώδη διαβήτη αντιμετωπίζουν προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας.
Γλυκιά γεύση χωρίς τύψεις
Μικρές και σταδιακές διατροφικές αλλαγές μπορούν να μας βοηθήσουν να περιορίσουμε τη ζάχαρη, χωρίς να ξεχάσουμε τι θα πει γλυκιά γεύση:
* Τρώμε τα φρέσκα φρούτα ολόκληρα, αντί να τα στύβουμε για να πάρουμε τον χυμό τους, καθώς με το στύψιμο απομακρύνονται οι φυτικές ίνες του φρούτου και μένουν στο ποτήρι μόνο τα σάκχαρα. * Χρησιμοποιούμε φυσικά ή τεχνητά υποκατάστατα ή αλλιώς γλυκαντικά (π.χ. στέβια, ασπαρτάμη), τα οποία μας γλιτώνουν από κενές θερμίδες, ενώ παράλληλα διατηρούν χαμηλό τον γλυκαιμικό δείκτη των γευμάτων μας και άρα μειώνουν την παραγωγή ινσουλίνης. * Διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες των τυποποιημένων τροφίμων. Όσο ψηλότερα στη λίστα των συστατικών βρίσκεται η ζάχαρη, τόσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα που περιέχεται σε αυτά.
