Anti-aging: Η νεότητα δεν είναι ηλικία, είναι τρόπος ζωής

Θέλετε και να αργήσετε να γεράσετε και να ζήσετε πολύ; Μην αναζητάτε τα ελιξίρια της νεότητας σε πολύπλοκες και μυστήριες διαδικασίες. Τα αποτελεσματικότερα μυστικά είναι προσιτά και απλά. Διαβάστε τον πολύτιμο οδηγό που ετοιμάσαμε για σας και σας υποσχόμαστε ότι μετά από πολλές δεκαετίες θα μας θυμηθείτε.
O τρόπος με τον οποίο θα γεράσουμε θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο θα ζήσουμε». Αυτό το είπε ο Αριστοτέλης, πολλά χρόνια πριν ξεκινήσουν οι επιστημονικές μελέτες που αναζητούν τρόπους να απομακρύνουν τα γηρατειά και να αυξήσουν τα χρόνια ζωής μας. Η αναζήτηση της αιώνιας νεότητας είναι το όνειρο του ανθρώπου… από πάντα. Ωστόσο, κανείς ποτέ δεν ξέφυγε από τη γήρανση και τη φθορά. Oι περισσότεροι έχουμε αποδεχθεί και τα δύο ως προϋποθέσεις για την ύπαρξη της ζωής, αλλά πάντα ελπίζουμε σε ένα θαύμα, καθώς η γήρανση μειώνει σιγά-σιγά τις φυσικές μας δυνάμεις, τη γονιμότητα, την ελκυστικότητά μας, τη μνήμη μας και κλονίζει την υγεία μας. Μπορούμε να δραπετεύσουμε από το γήρας; Αυτό το ερώτημα αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τους επιστήμονες. Η βιοχημεία της γήρανσης είναι αναμφισβήτητα ένα μυστήριο και συνιστά σήμερα ένα ευρύ πεδίο έρευνας. Η γήρανση, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα, δεν μπορεί να αποτραπεί, μπορούμε όμως να πετύχουμε αποτελεσματική αναζωογόνηση, παράταση νεότητας και επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής μας.

Τι είναι το anti-aging
Η αντιγήρανση ή το anti-aging είναι η διαδικασία κατά την οποία προσπαθούμε να καθυστερήσουμε τη γήρανση. Τη φυσιολογική, δηλαδή, φθορά του οργανισμού εσωτερικά και εξωτερικά, που επέρχεται καθώς περνούν τα χρόνια και οδηγεί στην προοδευτική επιδείνωση της κατάστασης των κυττάρων, των ιστών, των οργάνων και στη φθίνουσα πορεία όλων των ικανοτήτων ενός ατόμου. Είναι δύσκολο να οριστεί η ακριβής χρονική στιγμή έναρξης της γήρανσης του ανθρώπου. Πολλοί θεωρούν ότι αρχίζει αμέσως μετά τη γέννηση. Οι Βρετανοί χρησιμοποιούν π.χ. την έκφραση «two years old» για κάποιον που είναι μόλις 2 χρονών. Έχει πια αποδειχθεί επιστημονικά ότι ο αριθμός των νευρώνων μειώνεται συνεχώς από τη γέννηση. Μερικές λειτουργίες του οργανισμού αρχίζουν να φθίνουν πολύ νωρίς, αμέσως μετά την εφηβεία. Η ικανότητά μας να θυμόμαστε νέες λέξεις αρχίζει να μειώνεται από τα μέσα της δεύτερης δεκαετίας της ζωής μας. Ίσως η γήρανση, λοιπόν, να αρχίζει από πολύ νωρίς, τα σημάδια της όμως είναι ορατά όταν πια έχουν περάσει τα χρόνια.

Ποιος είναι ο στόχος του
Στα μεγαλύτερα συνέδρια του κόσμου, οι επιστήμονες «καταθέτουν» τις απόψεις τους για το πώς μπορούμε τελικά να γεράσουμε όσο το δυνατόν αργότερα και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, είτε αυτό αφορά την εξωτερική μας εμφάνιση είτε την έκπτωση της μνήμης και των πνευματικών μας λειτουργιών είτε το σώμα μας. Και η αλήθεια είναι ότι έχει συντελεστεί μεγάλη πρόοδος προς αυτή την κατεύθυνση. Oι περισσότερες συμβουλές των ειδικών σχετικά με την αντιγήρανση ταυτίζονται με αυτές της μακροζωίας, καθώς και στις δύο περιπτώσεις στόχος είναι να ζήσουμε μια καλή ζωή για πολλά χρόνια χωρίς τα έντονα συμπτώματα των γηρατειών.

Τι έχουμε πετύχει
Η προσπάθεια αύξησης των χρόνων νεότητας και της διάρκειας της ζωής μας είναι προσδοκία όλων των εποχών. Πολλοί μάγοι, φιλόσοφοι ή κομπογιαννίτες τροφοδοτούσαν αυτές τις ελπίδες. Θαυματουργό νερό, μαγικά φίλτρα, μυστικές συνταγές, σπάνια βότανα υπόσχονταν να εξαλείψουν τα γηρατειά, αλλά δεν ήταν τίποτε άλλο από απάτες. Κανείς μέχρι σήμερα δεν κατάφερε να χωρέσει σε ένα… χαπάκι ή σε ένα βαζάκι ό,τι θα μπορούσε να μας βοηθήσει να σταματήσουμε το χρόνο. Αυτό, όμως, που έχουμε πετύχει σίγουρα είναι να τον καθυστερήσουμε και να απαλύνουμε τα σημάδια του. Το προσδόκιμο όριο ζωής, από τα 85 χρόνια που είναι σήμερα, αναμένεται να φτάσει στα 120 χρόνια μέχρι το 2050. Τα τελευταία 50 χρόνια η υπολογιζόμενη διάρκεια ζωής αυξάνεται σταθερά 2 έτη περίπου ανά δεκαετία. Είναι, δηλαδή, σαν να έχουμε κερδίσει ένα επιπλέον 20%. Oι άνθρωποι ζουν σήμερα κατά μέσο όρο περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εποχή της ανθρώπινης ιστορίας. Oι τεχνολογίες και τα μέσα γενικότερα που ενισχύουν την επιβίωση και την αντιγήρανση (εμβόλια, αντιβιοτικά, συστήματα καθαρισμού των υδάτων, ηλεκτρική ενέργεια κλπ.) είναι προσιτά και απαιτούν μόνο αποτελεσματική εφαρμογή. Επιπλέον, πλαστικές επεμβάσεις, δερματολογικές θεραπείες, συστηματική άσκηση και σωστή διατροφή επιστρατεύονται στη μάχη της αντιγήρανσης. Η επιτυχία, βέβαια, αναμφισβήτητα φέρνει νέες προκλήσεις. Η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής που έχει επιτευχθεί σήμερα μας οδηγεί σε ανεξερεύνητα πεδία.

Oι ψεύτικες ελπίδες
Η σύγχρονη προσέγγιση αντιγήρανσης περιστρέφεται γύρω από διάφορες χημικές ενώσεις και ουσίες, όπως τα οιστρογόνα, η τεστοστερόνη, οι βιταμίνες, τα συμπληρώματα διατροφής με βάση τα βότανα κλπ. Ωστόσο, όλα αυτά χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή. Η αγορά -κυρίως η αμερικανική, αλλά και η ευρωπαϊκή- κατακλύζεται από «αντιγηραντικά σκευάσματα», που περιέχουν σε διάφορους συνδυασμούς αντιοξειδωτικούς ή νευροφυτικούς παράγοντες, πρωτεΐνες, βότανα, ορμόνες (οιστρογόνα, τεστοστερόνη, αυξητική ορμόνη, μελατονίνη κλπ.). Είναι σημαντικό, όμως, να έχετε υπόψη σας ότι τα περισσότερα από αυτά τα προϊόντα δεν έχουν καμιά σχέση με φάρμακα που έχουν εγκριθεί από τον ΕOΦ ή με άλλα επίσημα σκευάσματα, όπως είναι τα συμπληρώματα διατροφής, οι βιταμίνες κλπ., ούτε αναφέρονται σε κανένα επίσημο φαρμακολογικό σύγγραμμα ως αντιγηραντικά. Πωλούνται χωρίς ιατρική συνταγή μέσω του Διαδικτύου ή τα βρίσκει κανείς σε καταστήματα με είδη υγιεινής διατροφής ή με είδη για αθλητές. Είναι προτιμότερο, όμως, να λαμβάνετε αντιοξειδωτικά από τα τρόφιμα. Είναι καλύτερο, επίσης, να ελαχιστοποιείτε την έκθεσή σας στο οξειδωτικό στρες (κάπνισμα, άγχος, έκθεση στους ατμοσφαιρικούς ρύπους) από το να παίρνετε ανεξέλεγκτα τέτοιου είδους σκευάσματα.

Oι ορμόνες της νεότητας
Τα επίπεδα πολλών ορμονών μειώνονται με την πάροδο της ηλικίας. Σήμερα, ο επιστημονικός κόσμος γνωρίζει ότι οι ορμόνες παίζουν σημαντικό ρόλο στο ρυθμό της γήρανσης. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι οι ορμονικοί παράγοντες βοηθούν στη βέλτιστη λειτουργία του οργανισμού, γι’ αυτό το ενδιαφέρον στρέφεται προς τη δυνατότητα υποκατάστασης των ορμονών αυτών καθώς περνούν τα χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, η ιδέα αποκατάστασης όλων των ορμονών ως μέσο αναζωογόνησης εγκυμονεί κινδύνους. Oι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα είναι αρνητικές, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις πιθανές παρενέργειες που μπορεί να έχει ένα τέτοιο εγχείρημα. Η χρήση των ορμονών στη μάχη της αντιγήρανσης περιορίζεται στην ορμονική υποκατάσταση των γυναικών κατά την εμμηνόπαυση με στόχο κυρίως την άμβλυνση των συμπτωμάτων της κλιμακτηρίου (εξάψεις, εφιδρώσεις, ξηρότητα του κόλπου κλπ.), την εξασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής στο μέλλον, μειώνοντας τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης, και τη βελτίωση της όψης και της υφής του δέρματος. Αυτό, όμως, που πρέπει να ξέρετε είναι ότι η ορμονική υποκατάσταση παρουσιάζει εκτός από θετικές επιδράσεις και πιθανούς κινδύνους, αφού, σύμφωνα με έρευνες, η συστηματική θεραπεία με ορμονική υποκατάσταση σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και καρδιαγγειακά προβλήματα. Πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι, μόνο όταν καταπολεμηθεί ο καρκίνος, θα είναι ασφαλής η αντικατάσταση όλων των ορμονών που μειώνονται με την αύξηση της ηλικίας. Έτσι, πριν από τη λήψη ορμονικής υποκατάστασης, πρέπει να συνυπολογίσετε τους κινδύνους που ελλοχεύουν και να μην καταφεύγετε ποτέ σε αυτήν χωρίς την καθοδήγηση του γιατρού σας. Oι κυριότερες ορμόνες της αντιγήρανσης είναι οι εξής:
Μελατονίνη Η μελατονίνη είναι μία ορμόνη των επινεφριδίων που παράγεται από την επίφυση, η οποία βρίσκεται κάτω από τον εγκέφαλο και χαρακτηρίζεται ως βηματοδότης του ανθρώπινου ρολογιού γήρανσης. Απελευθερώνεται κάθε νύχτα για να βοηθήσει στην πρόκληση του ύπνου. Με την πάροδο της ηλικίας μειώνεται. Είναι η βασική «υποψήφια» ορμόνη για την επιβράδυνση της διαδικασίας γήρανσης.
DHEA (δεϋδροεπιανδροστερόνη): Πρόκειται για μία ορμόνη των επινεφριδίων η παραγωγή της οποίας φτάνει στο ανώτατο όριο κατά την ηλικία των 25-30 ετών και στη συνέχεια βαθμιαία μειώνεται, κι έτσι στην ηλικία των 80 ετών βρίσκεται στο 10% του μέγιστου επιπέδου. Oι άνθρωποι έχουν αρκετά υψηλότερα επίπεδα δεϋδροεπιανδροστερόνης από οποιοδήποτε άλλο είδος. Μελέτες που έχουν γίνει σε πειραματόζωα δείχνουν ότι έχει θετικά αποτελέσματα κυρίως στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, ωστόσο ο ρόλος της δεν είναι πλήρως κατανοητός, με αποτέλεσμα η σχέση της με τη γήρανση να μην είναι ξεκάθαρη.

Αυξητική ορμόνη Εκκρίνεται από την υπόφυση του εγκεφάλου καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου. Συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανθρώπινου σώματος και παίζει ρόλο στο μεταβολισμό. Η παραγωγή της μειώνεται με το πέρασμα της ηλικίας (περίπου 14% ανά δεκαετία, μετά την ηλικία των 25 ετών). Η μείωσή της προκαλεί αύξηση του σωματικού λίπους και μείωση της μυϊκής μάζας. Η μοναδική περίπτωση στην οποία οι γιατροί χορηγούν αυξητική ορμόνη είναι σε παιδιά που παρουσιάζουν χαμηλό ανάστημα λόγω έλλειψής της. Σε αρκετές χώρες, γίνονται προτάσεις για χορήγηση αυξητικής ορμόνης με στόχο την αναζωογόνηση και την πρόληψη της γήρανσης, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και για αντιστροφή της διαδικασίας της γήρανσης. Η χορήγησή της, όμως, δεν έχει αποδειχθεί ούτε αποτελεσματική ούτε ασφαλής, καθώς οι παρενέργειές της είναι πολλές.

1 Ανακαλύψτε το μυστικό της νεότητας στο ψυγείο σας
Πες μου τι τρως, να σου πω πόσα χρόνια θα ζήσεις. Τα νιάτα, η υγεία και η μακροζωία κρύβονται στο πιάτο μας. Πληθώρα ερευνών έχουν δείξει ότι η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων και η υιοθέτηση του μεσογειακού προτύπου διατροφής, που αποτελεί μια ελληνική παράδοση χρόνων και είναι εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών και μαγνησίου, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην προστασία της υγείας και στη μακροβιότητα.

• Χορτάστε με αντιοξειδωτικά
Τα αντιοξειδωτικά είναι το «κλειδί» για την παράταση της νεότητας, λένε οι ειδικοί. Ως αντιοξειδωτικό μπορεί να χαρακτηριστεί οποιαδήποτε οργανική ουσία, η οποία μπορεί να καθυστερήσει ή να εμποδίσει την καταστροφική οξειδωτική δράση των ελεύθερων ριζών. Oι αντιοξειδωτικές ουσίες παράγονται «ενδογενώς» (από τον ίδιο τον οργανισμό μας) από τα ένζυμα και «εξωγενώς» από τα αντιοξειδωτικά που παίρνουμε μέσω της διατροφής. Τα αντιοξειδωτικά καταστέλλουν τις βλαβερές οξειδωτικές διαδικασίες των ελεύθερων ριζών είτε παρεμποδίζοντας τη δημιουργία τους (παρεμποδιστικά αντιοξειδωτικά) είτε καταστρέφοντας ή αδρανοποιώντας τις (καθαριστικά αντιοξειδωτικά) είτε παρεμποδίζοντας την οξειδωτική αλυσιδωτή αντίδρασή τους. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο οργανισμός προστατεύεται από την υπερπαραγωγή των ελεύθερων ριζών χάρη στο ενδογενές αντιοξειδωτικό δίκτυο των ενζύμων. Όμως, παρότι αυτό το αμυντικό σύστημα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό και αποτελεσματικό, πολλές φορές δεν επαρκεί και κρίνεται αναγκαία η πρόσληψη αντιοξειδωτικών μέσα από την καθημερινή μας διατροφή. Σήμερα, οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί στις βιταμίνες C και Ε, οι οποίες βρίσκονται κυρίως σε φρούτα και λαχανικά. O ανθρώπινος οργανισμός έχει υψηλές απαιτήσεις σε αυτές τις βιταμίνες, καθώς δεν μπορεί να τις συνθέσει και πρέπει να λαμβάνονται από τη διατροφή καθημερινά σε επαρκή ποσότητα. Εντούτοις, υπάρχει μια πληθώρα άλλων αντιοξειδωτικών, όπως τα καροτενοειδή, τα φλαβονοειδή και οι πολυφαινόλες, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά για την υγεία και την προστασία από την πρόωρη γήρανση. Αυτά βρίσκονται κυρίως σε φρούτα, λαχανικά, βότανα, αλλά και στο τσάι και το κρασί. Επιπλέον, αντιοξειδωτική δράση έχουν και οι κατεχίνες και η κερκιτίνη (βρίσκονται κυρίως στο τσάι, το κρασί, τα μήλα και το κρεμμύδι), το λυκοπένιο και η λουτεΐνη (βρίσκονται στην ντομάτα, το σπανάκι και σε βότανα), το σελήνιο (βρίσκεται κυρίως στα θαλασσινά, στο συκώτι, στο μοσχάρι, στα δημητριακά, στους ξηρούς καρπούς και στο ψάρι) και ο ψευδάργυρος (βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα στο αρνί, και στα οστρακοειδή).

• Τρώτε… μεσογειακά
Oι Κρητικοί, χάρη στη μακροβιότητά τους, αποτέλεσαν αντικείμενο έντονου ερευνητικού ενδιαφέροντος. Oι επιστήμονες κατέληξαν ότι συστατικό στοιχείο της μακροημέρευσής τους ήταν η διατροφή τους. Άλλωστε, για τους ίδιους λόγους απολαμβάνουν μακροημέρευση οι λαοί της Μεσογείου εν γένει. Δυστυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπουμε τη μεσογειακή διατροφή, τείνοντας προς πιο δυτικού τύπου διατροφικά πρότυπα. Όπως χαρακτηριστικά είχε γραφτεί στους «Times» της Νέας Υόρκης πριν από λίγα χρόνια, «οι Έλληνες γίνονται πιο Δυτικοί και οι Δυτικοί πιο Έλληνες-μεσογειακοί». Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση των «ασθενειών φθοράς» (καρδιαγγειακά νοσήματα, διάφορες μορφές καρκίνου), όπως λέγονται. Γι’ αυτό, αν θέλετε να έχετε καλή ζωή για πολλά χρόνια, είναι απαραίτητο να επιστρέψετε στη μεσογειακή διατροφή.
Η μεσογειακή δίαιτα προϋποθέτει:
– Να τρώτε καθημερινά δημητριακά ολικής άλεσης και τα προϊόντα τους (4 μικρές φέτες ψωμί ή 2 φλιτζάνια μεγειρεμένο ρύζι ή ζυμαρικά ολικής άλεσης), γαλακτοκομικά (2 ποτήρια γάλα ή 2 κεσεδάκια γιαούρτι ή 60 γρ. τυρί), λαχανικά (2-3 μερίδες), φρούτα (3-4 μερίδες) και ελαιόλαδο. – Να τρώτε κάθε εβδομάδα πατάτες (5 μερίδες), ψάρι (τουλάχιστον 2 μερίδες), όσπρια (2-3 μερίδες), ξηρούς καρπούς (1-2 μερίδες), πουλερικά (1-2 μερίδες), αυγά (2-3), κόκκινο κρέας (1 φορά) και γλυκά (1 μερίδα). -Να πίνετε κρασί (1 ποτηράκι την ημέρα).

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ

Όλη η αλήθεια για να ελέγξουμε τις τιμές της χοληστερίνης

• Μειώστε τις θερμίδες
Ένα πλήθος κλινικών ερευνών έρχονται να προσθέσουν στη λίστα με τις διαιτητικές συστάσεις για μακροζωία και αντιγήρανση και τον περιορισμό θερμίδων. Oι ερευνητές επισημαίνουν ότι η δραστική μείωση θερμίδων μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην επιβράδυνση της γήρανσης. Συγκεκριμένα, έρευνες που γίνονται τα τελευταία 20 χρόνια σε πειραματόζωα έδειξαν αύξηση μέχρι και 40% της διάρκειας ζωής. Η μείωση προσλαμβανόμενων θερμίδων προσφέρει επίσης αρκετά οφέλη στην υγεία, καθώς μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών παθολογικών παθήσεων που επιφέρει η γήρανση. Το ενθαρρυντικό είναι ότι, τα τελευταία χρόνια, πολλαπλασιάστηκαν οι ενδείξεις ότι ο θερμιδικός περιορισμός αυξάνει τη διάρκεια ζωής και στον άνθρωπο. Oι ακριβείς μηχανισμοί, όμως, που προκαλούν αυτό το φαινόμενο είναι ακόμη υπό έρευνα. Πολλοί ειδικοί ανησυχούν ότι με αυτά τα ευρήματα κάποιοι θα αρχίσουν να υποσιτίζονται, ελπίζοντας ότι θα ζήσουν περισσότερο. Γι’ αυτό, συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς σε καμία περίπτωση ο περιορισμός των θερμίδων δεν θα πρέπει να επιφέρει απώλεια βάρους κάτω του φυσιολογικού. Μελέτες έχουν δείξει ότι εξαιρετικά αδύνατοι άνθρωποι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών και έχουν μειωμένη διάρκεια ζωής.


Η αντιοξειδωτική δράση των τροφίμων
Πρόσφατα, μια ομάδα ερευνητών του Εθνικού Ιδρύματος Γήρανσης της Αμερικής ανέπτυξε μια καινούργια μέθοδο για να μετρά την αντιοξειδωτική δράση των τροφών. Αυτή ονομάζεται ORAC (oxygen radical absorbance capacity) και αποτελείται από μια κλίμακα που μετρά την ικανότητα των τροφίμων να δεσμεύουν ελεύθερες ρίζες. Παρακάτω παρατίθεται μια λίστα από το U.S.D.A (Τμήμα Γεωργίας Ηνωμένων Πολιτειών) με το σκορ ορισμένων τροφίμων.

Τιμές ORAC (Δεσμευτική Ικανότητα Ελεύθερων Ριζών) τροφίμων ανά 100 γρ.

Έρευνες έχουν δείξει ότι 5.000 μονάδες ημερησίως μπορεί να έχουν ένα ευεργετικό αποτέλεσμα έναντι της οξειδωτικής δράσης των ελεύθερων ριζών.

• Προστατέψτε το δέρμα σας με σωστή διατροφή
Η καθημερινή έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και το νέφος, το στρες, το κάπνισμα και φυσικά το πέρασμα του χρόνου αναπόφευκτα αφήνουν τα σημάδια τους στο δέρμα σας. Τα καλλυντικά προϊόντα που μπορεί να χρησιμοποιείτε σίγουρα βοηθούν, αλλά δρουν μόνο τοπικά, σε αντίθεση με τα θρεπτικά συστατικά ορισμένων τροφών, που δρουν σε βάθος και συντελούν στην ομαλή λειτουργία του δέρματος σε όλα τα στρώματά του.
Το μυστικό, σύμφωνα με μελέτες, βρίσκεται στα καροτενοειδή, τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ω-3, ω-6) και τα φλαβονοειδή (αντιοξειδωτικές ουσίες). Τα πολύτιμα αυτά θρεπτικά συστατικά φαίνεται να έχουν και φωτοπροστατευτική δράση.
• Ενισχύστε, λοιπόν, τη διατροφή σας με τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες (Α, Ε, C). Η βιταμίνη C συμβάλλει στη φυσική αναγέννηση του κολλαγόνου, η διαταραχή της οποίας οδηγεί στην εμφάνιση των ρυτίδων.
• Μια, επίσης, σημαντική κατηγορία θρεπτικών συστατικών για το δέρμα είναι τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία συντηρούν την ευλυγισία, τη λειτουργικότητα των κυτταρικών μεμβρανών του δέρματος. Καλές πηγές πολυακόρεστων λιπαρών οξέων είναι τα φυτικά έλαια, τα λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί), τα καρύδια, οι ηλιόσποροι και τα αμύγδαλα.

• Θωρακίστε τα αγγεία σας από τη γήρανση
Η καρδιά και τα αγγεία μας αποτελούν τους δείκτες της φυσικής γήρανσης του οργανισμού. Το πέρασμα του χρόνου μπορεί να προκαλέσει αρτηριοσκλήρυνση, διαταραχή της κυκλοφορίας του αίματος και εμφάνιση καρδιαγγειακών προβλημάτων και νοσημάτων. Η διατροφή που θα καθυστερήσει τα σημάδια του αγγειακού γήρατος πρέπει να είναι χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και ζάχαρη και πλούσια σε βιταμίνες (π.χ. Β6, φυλλικό οξύ) και προστατευτικά αντιοξειδωτικά (π.χ. φλαβονοειδή, καροτενοειδή, φαινόλες).

• Καθυστερήστε τη φθορά των οστών
Κάντε ό,τι μπορείτε για να διατηρήσετε τα οστά σας σε καλή κατάσταση και να καθυστερήσετε τη φθορά τους, η οποία, εκτός από προβλήματα όπως αυτό της οστεοπόρωσης, συνοδεύεται από δυσκολία στην κίνηση, μείωση της φυσικής δραστηριότητας, αλλά και ψυχολογική γήρανση. O κυριότερος τρόπος πρόληψης της οστικής γήρανσης, εκτός από την άσκηση, είναι μια διατροφή πλούσια σε ασβέστιο. Η θωράκιση του οργανισμού με ικανοποιητικά επίπεδα ασβεστίου από την παιδική κιόλας ηλικία, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής σας, μπορεί να καθυστερήσει ή να περιορίσει την απώλεια οστικής μάζας. Η καλύτερη διατροφική πηγή ασβεστίου είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυριά, κυρίως τα κίτρινα), με πολύ καλό ποσοστό απορρόφησης από τον οργανισμό. Σημαντικές ποσότητες ασβεστίου εντοπίζονται, επίσης, στα λιπαρά ψάρια και σε όσα καταναλώνονται με τα κόκαλα (π.χ. σαρδέλα), στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο), στα φασόλια και στα ολόκληρα δημητριακά. Εδώ, πρέπει να σημειωθεί ότι στις τροφές φυτικής προέλευσης παρατηρείται μειωμένος βαθμός απορρόφησης, γιατί από την παρουσία οξέων δεσμεύεται ένα σημαντικό ποσοστό του ασβεστίου.

• Ταΐστε το… μυαλό σας
Η κατάλληλη διατροφή είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Τα συστατικά που σχετίζονται με την καλή εγκεφαλική λειτουργία είναι:
• Γλυκόζη Είναι η πρώτη και κύρια ουσία που χρειάζεται, γι’ αυτό και την ονομάζουμε και «τροφή του εγκεφάλου». Προέρχεται από τη διάσπαση υδατανθράκων, όπως είναι η ζάχαρη και το άμυλο, που βρίσκονται στο ψωμί και τα παρασκευάσματά του, τα ζυμαρικά, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά, τα όσπρια, το μέλι και τα διάφορα γλυκίσματα. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να παρέχετε καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας στον οργανισμό τις απαραίτητες ποσότητες γλυκόζης για την ομαλή εγκεφαλική λειτουργία.
• Βιταμίνες του συμπλέγματος Β Oι βιταμίνες αυτές (με κυριότερες τις Β1, Β2, Β6, Β12) έμμεσα συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου, καθώς βοηθούν στη μετατροπή των διάφορων θρεπτικών συστατικών σε γλυκόζη. Βρίσκονται στο γάλα, το ψωμί και τα προϊόντα αλεύρου, στα δημητριακά και τα προϊόντα σιταριού, στα όσπρια. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στη βιταμίνη Β12, η οποία αποτελεί συστατικό των νεύρων μας και χωρίς αυτήν δεν μεταβιβάζονται σωστά τα διάφορα εγκεφαλικά ερεθίσματα. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες βιταμίνες Β, βρίσκεται κυρίως σε ζωικές τροφές, όπως το κρέας, το γάλα, το αυγό, τα ψάρια και τα οστρακοειδή.
• Αμινοξέα Πρόκειται για μια κατηγορία ενώσεων με κυριότερες την τυροσίνη και την τρυπτοφάνη, οι οποίες αποτελούν πρόδρομες ουσίες για ορμόνες-νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου, βασικές για τη ρύθμιση των εγκεφαλικών λειτουργιών. Βρίσκονται κυρίως στο κρέας, τα γαλακτοκομικά και τη σοκολάτα.
• Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα Ιδιαίτερη κατηγορία συστατικών που συμβάλλουν στην καλή εγκεφαλική λειτουργία, τα πολυακόρεστα ω-3 λιπαρά οξέα, αποτελούν βασικά δομικά συστατικά του εγκεφάλου, απαραίτητα για το σχηματισμό των εγκεφαλικών νευρώνων. Δεδομένου, όμως, ότι ο οργανισμός δεν μπορεί να τα παράγει από μόνος του, θα πρέπει να ληφθούν μέσω της διατροφής. Βρίσκονται κυρίως σε φυτικά έλαια (σογιέλαιο, σησαμέλαιο και άλλα σπορέλαια και λιγότερο στο ελαιόλαδο), στα λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί, σαρδέλα), στα ιχθυέλαια, στα θαλασσινά και σε φυλλώδη λαχανικά όπως η γλιστρίδα.

2 Εξασκήστε το μυαλό σας για να μη γεράσει
Για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε και να δημιουργούμε μέχρι τα βαθιά μας γεράματα, είναι ανάγκη να διατηρήσουμε τη μνήμη μας σε καλή κατάσταση. Χωρίς τη μνήμη και τη λογική, η μάθηση θα είναι αδύνατη, το παρελθόν ανύπαρκτο, τα παρόν ακατανόητο και το μέλλον αβέβαιο.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι νευρώνες του εγκεφάλου έχουν την τάση να επιβιώνουν, όταν εκτίθενται σε μια διαδικασία μάθησης. Βέβαια, όσο μεγαλώνουμε, χάνουμε νευρικά κύτταρα, η μνήμη μπορεί να αδυνατίζει και σε ορισμένες περιπτώσεις να χαθεί. Για να διατηρήσετε τη μνήμη σας σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση, εξασκήστε την. Όσο περισσότερο την εξασκείτε τόσο αποδοτικότερη γίνεται. Η άνοια, η απώλεια δηλαδή της μνήμης και των γνωστικών λειτουργιών, πλήττει κυρίως αυτούς που δεν «γυμνάζουν» το μυαλό τους. Αν θέλετε να διατηρήσετε ακμαίες τις νοητικές σας ικανότητες, ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές.

• Μορφωθείτε
O κινηματογράφος, το θέατρο, οι εικαστικές τέχνες, η μουσική, το διάβασμα βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών και γενικά η μόρφωση ενισχύουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και κατ’ επέκταση των διάφορων λειτουργιών του, όπως η μνήμη. Θεωρείται ότι οι άνθρωποι που έχουν σπουδάσει έχουν ενισχύσει τους νευρώνες του εγκεφάλου τους.

• «Γυμνάστε» το μυαλό σας με ξένες γλώσσες
Η καλύτερη… γυμναστική για τη μνήμη θεωρείται ότι είναι η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας και αυτό γιατί η προσπάθεια που καταβάλλουμε είναι τόσο μεγάλη, που κινητοποιεί τη μνήμη και την κρατά σε εγρήγορση.

• Μάθετε ένα μουσικό όργανο
Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου αποτελεί μια πολύ καλή άσκηση του νου, αφού απαιτεί συνδυασμό πολλών λειτουργιών του εγκεφάλου, όπως της μνήμης, της μάθησης, της κίνησης, του συναισθήματος, της ακοής και της δημιουργικότητας. Γι’ αυτό και οι μουσικές ικανότητες των ατόμων γίνονται συχνά αντικείμενο έρευνας από τους νευροεπιστημόνες.

• Αναπτύξτε κοινωνικές επαφές
Oι κοινωνικές επαφές φαίνεται ότι κρατούν ζωντανά τα εγκεφαλικά κύτταρα. Όσο πιο συχνά μιλάτε στο τηλέφωνο, όσο πιο συχνά βγαίνετε για να διασκεδάσετε και να ανταλλάξετε απόψεις, τόσο καλύτερη μνήμη θα έχετε. Η διαδικασία της συνομιλίας αφυπνίζει τη μνήμη. Σε αυτό τουλάχιστον το συμπέρασμα κατέληξε επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, η οποία ρώτησε 3.617 άτομα ηλικίας από 24 έως 96 ετών πόσες ώρες μιλούσαν στο τηλέφωνο ή πόσο συχνά έβγαιναν με παρέα. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν επίσης σε τεστ, για να διαπιστωθεί η κατάσταση της μνήμης τους. Από τη μελέτη των στοιχείων προέκυψε ότι εκείνοι που ήταν κοινωνικά ενεργοί είχαν αυξημένη νοητική διαύγεια.

• Διώξτε το στρες
Η συναισθηματική ισορροπία προστατεύει τη μνήμη από τις δυσμενείς επιδράσεις του στρες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα υψηλά επίπεδα των ορμονών του στρες φθείρουν τα κύτταρα του εγκεφάλου και βλάπτουν τον ιππόκαμπο (σημαντικό όργανο που ρυθμίζει τη μνήμη). Το αίσθημα ότι είμαστε ψυχολογικά καλά επιβραδύνει την παραγωγή αυτών των ορμονών. Γι’ αυτό, καλό θα ήταν πού και πού να εφαρμόζετε κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης και αναπνοής.

• Ασκηθείτε
«Νους υγιής εν σώματι υγιεί», έλεγαν οι αρχαίοι και είχαν απόλυτο δίκιο. Τη ρήση αυτή επιβεβαιώνουν πολλές έρευνες, που αποδεικνύουν ότι η σωματική άσκηση συντελεί στο να διατηρούμε ακμαίες τις πνευματικές μας ικανότητες. Η συστηματική σωματική άσκηση διεγείρει την αναγέννηση των νευρικών κυττάρων και συντελεί στην καλή καρδιακή λειτουργία, η οποία οξυγονώνει σωστά τον εγκέφαλο. Η καλή αιμάτωση του εγκεφάλου έχει αποδειχτεί ότι ενισχύει τις νοητικές μας λειτουργίες.

• Κοιμηθείτε καλά
O ύπνος ξεκουράζει τον εγκέφαλο, βοηθά τη μνήμη και είναι απαραίτητος για τη διαδικασία της μάθησης. Πιο συγκεκριμένα, βοηθά να αποθηκεύονται και να «ταξινομούνται» οι πληροφορίες που παίρνετε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Για να έχετε, λοιπόν, «μνήμη ελέφαντα», είναι απαραίτητο να ξεκουράζεστε με 8 ώρες ύπνου.

• Κάντε brain fitness
Η νέα τάση είναι το brain fitness με ειδικά σχεδιασμένα «παιχνίδια» στο PC, την κονσόλα ή το Διαδίκτυο που ακονίζουν το μυαλό. Γι’ αυτή την εξέλιξη διαβάστε το άρθρο «Και τώρα software για να τα ’χεις τετρακόσια… » στις αμέσως επόμενες σελίδες.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

• υγεία

Ακολούθησε το

στο Google News